Tegenover iedere 100 werklozen staan nu 143 vacatures; een nieuw record. Het zoveelste. Volgens het Centraal Bureau voor Statistiek heeft meer dan 80 procent van de bedrijven inmiddels te maken met een personeelstekort. Vooral in de handel, de zakelijke dienstverlening en de zorg staan vele tienduizenden banen open.
In het tweede kwartaal was er ook bij die beroepen een personeelstekort. Bij 75 procent van de beroepsgroepen geldt dat ze te maken hebben met een zeer krappe arbeidsmarkt. Bij ingenieurs, elektriciens, machinemonteurs, verpleegkundigen en softwareontwikkelaars was de krapte het grootst.
Een van de grote oorzaken is vergrijzing, en dat die eraan zit te komen, weten demografen al jaren. Vergrijzing betekent dat er meer mensen met pensioen gaan dan er op de arbeidsmarkt bij komen. Sectoren met hoge vergrijzing zijn op dit moment onder meer de overheid, onderwijs en transport.
Vooral in de sectoren cultuur, sport en recreatie, vervoer en opslag, de horeca en de handel ervaren ondernemers extra werkdruk voor het personeel als belangrijkste gevolg van het personeelstekort. Het aannemen van extra personeel zou de werkdruk kunnen verlagen. In de praktijk blijkt dit vaak lastig.
De acute personeelstekorten zijn niet het gevolg van het verminderde aanbod van arbeid, maar van een toegenomen vraag. Dat de behoefte naar werknemers piekt, hangt deels samen met het opheffen van de coronamaatregelen. De 80,8 miljard die de afgelopen twee jaar is opgespaard, kan eindelijk rollen.
Naast de coronaberoepen die nu hot zijn, bieden ICT en techniek nog steeds structureel meer vacatures dan andere vakgebieden. Ook in de bouw, onderwijs, analyse & onderzoek en zorg is blijvend veel vraag naar personeel.
Volgens het CBS is het personeelstekort sinds de jaren zestig en zeventig niet zo groot geweest. Vóór corona leek dit probleem niet zo groot. Maar nu is het ineens overal zichtbaar. "In de basis zien we dat er in alle sectoren tekorten zijn", zegt Bart Kock, directeur van uitzendbureau Start People.
Maar welke opleiding biedt dan wel baangarantie? Net als in voorgaande jaren scoorden de hbo-docentenopleidingen natuur- en scheikunde het hoogst; liefst 77 procent van de afgestudeerden vindt hiermee binnen een jaar een vaste baan.
In Nederland zijn de vier sectoren of branches die het meest te maken hebben met personeelstekort de ICT-branche, de onderwijssector, de bouwsector en technische beroepen.
Tips om aan nieuw personeel te komen:
Gebruik je persoonlijke en zakelijke netwerk en ook dat van je (oud)medewerkers. Veil de werkzaamheden als opdracht aan zzp'ers. Organiseer samen met andere mkb-ondernemers het werven en uitwisselen van personeel. Zet je vacature uit bij het UWV en de Sociale dienst.
Het kan wel dertig jaar duren voordat het gigantische personeelstekort zichzelf oplost. Dat zegt arbeidsmarktprofessor Irmgard Borghouts in Stand van Nederland: Generatie Next. Daarom is er volgens haar “een plan zo groot als de deltawerken” nodig om dit op te lossen. “We moeten aan verschillende knoppen draaien.”
Sommige beroepen bieden voldoende tot goede kans op werk, de zogeheten kansberoepen. Sommige beroepen bieden een zeer goede kans op werk, omdat er weinig geschikte kandidaten zijn voor bepaalde vacatures, dit zijn krapteberoepen ofwel beroepen met moeilijk vervulbare vacatures.
Techniek, ICT, zorg en onderwijs
Uit analyse van Randstad blijkt dat bijna ieder vakgebied kansrijk is in 2022. Toch is ook duidelijk te zien dat met name in de techniek, ICT, zorg en het onderwijs structureel de meeste vacatures openstaan.
Carrièreswitch op latere leeftijd: de mogelijkheden
In principe heb je de volgende opties: Thuisstudie. Hierbij volg je een online thuisstudie, meestal in de avonden, om een mbo- of hbo-diploma te behalen. Er zijn volop thuisstudies om uit te kiezen en het is handig voor wanneer je nog fulltime werkt.
De werkloosheid is in juli 2022 verder opgelopen tot 353.000, dat is 3,6 procent van de beroepsbevolking. De afgelopen drie maanden steeg het aantal werklozen met 12.000 per maand. Dat kwam omdat mensen hun baan verloren, maar ook doordat niet-werkenden een zoektocht naar een baan begonnen of bleven voorzetten.
Het tekort bij ProRail is niet alleen te wijten aan het algehele tekort op de arbeidsmarkt, concluderen de onderzoekers. De spoorbeheerder heeft zelf ook steken laten vallen. Op de werkvloer wordt er flink gemopperd, onder meer omdat medewerkers het gevoel hebben dat hun klachten over problemen weinig uithalen.