Het woord hydrocefalus is afgeleid van de Griekse woorden voor water en hoofd. In het Nederlands wordt deze aandoening meestal waterhoofd genoemd. De meeste mensen hebben dan een beeld voor ogen van een baby met een heel groot hoofd.
Er zijn verschillende manieren om de diagnose van een waterhoofd te stellen. Vaak wordt er een CT-scan (Computer Tomografie) of MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging) gemaakt. Zo kan de arts zien of de hersenholtes groter zijn dan normaal. Soms is op de scan ook te zien dat er te veel hersenvocht in de holtes zit.
Waterhoofd behandelen
Een hydrocefalus (waterhoofd) waarvan verwacht wordt dat dit blijft bestaan, ook voor lange tijd, moet behandeld worden. Dit kan alleen door middel van een operatie. Er zijn verschillende operaties mogelijk. Uw neurochirurg bespreekt met u welke operatie het beste bij uw situatie past.
Soms is een waterhoofd zelfs al tijdens de zwangerschap op een echo te zien. Vaak wordt als aanvullend onderzoek een ruggenprik gedaan.
Ongeveer één op de duizend baby's wordt geboren met hydrocephalus, een aandoening waarbij zich te veel hersenvocht (cerebrospinale vloeistof) ophoopt in de holtes (ventrikels) van de hersenen. Deze aandoening wordt ook wel hydrocefalie of 'waterhoofd' genoemd.
Hydrocefalus/waterhoofd kan hersenletsel tot gevolg hebben, als complicatie van een bloeding, letsel, ontsteking of tumor. Dit kan leiden tot neurologische (lichamelijke), emotionele, gedragsmatige en/of verstandelijke beperkingen.
Wat is de levensverwachting van een kind met hydrocefalie? Kinderen hebben vaak een volledige levensduur als hydrocefalie vroeg wordt ontdekt en behandeld . Baby's die een chirurgische behandeling ondergaan om de overtollige vloeistof in de hersenen te verminderen en die overleven tot de leeftijd van 1 jaar, zullen geen verkorte levensverwachting hebben vanwege hydrocefalie.
Shunt-operatie
Een shunt is een dunne buis die het extra CSF uit de ventrikels van de hersenen afvoert. De shunt voert het CSF af naar andere delen van het lichaam, waar het wordt geabsorbeerd. Shunts zijn meestal plastic en klein, ongeveer 0,3 cm (3 mm) breed.
Dit kan veroorzaakt zijn door een hersenvliesontsteking of door een bloeding in de hersenkamers of een bloeding tussen de hersenvliezen; subarachnoïdale bloeding kortweg SAB. Het kan echter ook aangeboren zijn. De aangeboren variant van hydrocefalus komt voor bij 1 op de 500 baby's.
De symptomen van verstopping zijn onder andere: regelmatig optredende hoofdpijn;misselijkheid en braken;sufheid, lusteloosheid en verminderde mentale functie.
Om een hydrocefalus te behandelen plaatst de neurochirurg een drain. Dit gebeurt tijdens een operatie. Dit is te vergelijken met een slangetje met daarin een klepje (drukventiel). Het slangetje voert het overschot aan hersenvocht af, van de hersenkamers naar de buikholte (of heel soms naar een andere lichaamsholte).
Bij het ontstaan van een waterhoofd groeit het hoofd sneller dan normaal. Op het consultatiebureau meten ze de eerste maanden de omtrek van het hoofd. Dat houden ze bij op een curve. Wanneer het hoofd van je kind te hard groeit, kan dat een eerste symptoom zijn van het ontstaan van een waterhoofd.
Hersenkamers of hersenholtes / ventrikels
Diep in de hersenen (cerebrum) bevindt zich een systeem van vier onregelmatig gevormde holten die de hersenkamers of ventrikels of hersenholtes genoemd worden. Elke hersenhelft heeft een zijventrikel.
Soms is hydrocefalus aangeboren en soms ontstaat het later in het leven, bijvoorbeeld door een infectie of hersenbloeding. De oorzaak van een aangeboren hydrocefalus is vaak een vernauwing van de verbinding tussen de derde en vierde hersenkamer. Een hydrocefalus komt ook vaak voor bij een open ruggetje.
Als u een lekkage in het ruggenmergvocht heeft, kan uw lichaam de volgende symptomen vertonen: Hoofdpijn die erger kan worden als u staat of gaat zitten en minder wordt of verdwijnt als u gaat liggen.Hoofdpijn wordt erger als u zich inspant, bijvoorbeeld als u hoest of niest.
NPH kan voorkomen bij mensen van elke leeftijd, maar komt het meest voor bij oudere volwassenen. De symptomen van NPH worden meestal erger na verloop van tijd als het niet wordt behandeld. NPH kan het gevolg zijn van een bloeding in het hersenvocht (ook bekend als subarachnoïdale of intraventriculaire bloeding), hoofdtrauma, infectie, tumor of een complicatie van een operatie .
Er is dus een constante aanmaak en doorstroming van hersenvocht en een evenwicht tussen aanmaak en afvoer. Men spreekt van een waterhoofd bij een abnormale opstapeling van hersenvocht, meestal veroorzaakt door een blokkering van de afvoer. Hierdoor neemt de druk van het hersenvocht toe.
Een waterhoofd is een hersenaandoening, ook wel hydrocefalie genoemd. Hierbij blijft er vocht achter in de hersenkamers. De aandoening kan aangeboren zijn, maar kan ook op iedere leeftijd ontstaan.
Door oedeem ontstaat er meer druk op het hersenweefsel. Hierdoor kun je klachten krijgen: hoofdpijn, misselijkheid, uitval van het gevoel of kracht in een arm of been, problemen met spreken en wazig zien.
Wat nog weleens vergeten wordt in dit rijtje is water. Wie niet genoeg water drinkt, krijgt last van vermoeidheid, lusteloosheid, hoofdpijn en stemmingswisselingen. Waarom: Water is absoluut essentieel voor een gezond brein.
De meeste aandoeningen die leiden tot druk op het hoofd zijn geen reden tot paniek. Veelvoorkomende aandoeningen zijn spanningshoofdpijn, migraine, aandoeningen die de sinussen aantasten en oorontstekingen . Abnormale of ernstige druk op het hoofd is soms een teken van een ernstige medische aandoening, zoals een hersentumor of aneurysma.
De geschatte 5-jaarsoverleving was 69% voor iNPH-patiënten vergeleken met 82% voor controles en de mortaliteit was verhoogd bij iNPH-patiënten met HR 1,81 (95% BI 1,61–2,04, p < 0,001). De gebeurtenisfrequentie voor iNPH-patiënten was 74 waargenomen gebeurtenissen per 1000 persoonsjaren, vergeleken met 41 voor controles.
Hydrocephalus is niet te genezen. Het is een chronische aandoening waarbij de symptomen wel behandeld kunnen worden. In het stadium waarin de aandoening ontdekt wordt, is uitgebreid onderzoek nodig.
Prognose. De prognose voor hydrocefalie hangt af van de oorzaak, de mate van symptomen en de tijdigheid van diagnose en behandeling. Sommige patiënten vertonen een dramatische verbetering met behandeling, terwijl anderen dat niet doen . In sommige gevallen van normale druk hydrocefalie kan dementie worden teruggedraaid door shuntplaatsing.