Bij een cilinderafwijking kun je wazig zien, moeite hebben met zien veraf en dichtbij en het gevoel hebben dat je niet goed kan focussen.
Vaak neemt het astigmatisme in de loop van de eerste levensjaren af en verdwijnt geheel. In een aantal gevallen blijft het echter bestaan. Cilindrische brillenglazen kunnen dit corrigeren. Vaak gaat astigmatisme gepaard met hypermetropie (verziendheid) of myopie (bijziendheid).
Een zuivere cylinder heeft geen brekend vermogen (= 0) in de ene richting (meridiaan) maar wel een brekend vermogen in de richting loodrecht erop. Men kan het voorvlak van een normaal hoornvlies voorstellen als zijnde een deel van een mooie ronde voetbal; hierbij is de breking van het licht in alle richtingen gelijk.
Astigmatisme komt vaak voor in combinatie met bijziendheid of verziendheid. Als je astigmatisme hebt als je bijziend bent, dan heet dit myoop astigmatisme. Als je astigmatisme hebt en verziend bent, dan heet het hypermetroop astigmatisme.
Als je astigmatisme hebt, heb je problemen met ver én dichtbij zien. Dat komt omdat het hoornvlies niet rond is, maar ovaal. Vergelijk het met een rugbybal, in plaats van een voetbal. Dit vervormt je beeld: een rond voorwerp zie je dan eerder ovaal.
Bij een cilinderafwijking kun je wazig zien, moeite hebben met zien veraf en dichtbij en het gevoel hebben dat je niet goed kan focussen.
Bij een cylindersterkte heb je een glas wat in een bepaalde richting anders van kromming is dan in de tegenovergestelde richting, en dus ook een andere sterkte. Het verschil tussen de twee sterktes is de cilinder.
Een bijziende persoon kan voorwerpen op een afstand niet (goed) onderscheiden. Het zicht is wazig en zich verplaatsen, koken en televisie kijken kan enkel met een aangepaste bril of met lenzen.
Lenzen met een cilinder (ook wel torische lenzen) zijn contactlenzen voor mensen met een cilinderafwijking. Dit noemen we ook wel astigmatisme. Normaal gesproken is het hoornvlies mooi rond, zoals een bal, waardoor lichtstralen precies op het netvlies vallen.
De afwijking kan langzaam erger worden naarmate men ouder wordt. Soms is deze afwijking het gevolg van een oogaandoening zoals keratoconus. Het kan ook het gevolg zijn van oogletsel waarbij littekens op het hoornvlies zijn ontstaan (cornea-erosie).
Ja, dat is geen probleem, afhankelijk van de grootte van de cilinder en je sterkte. Maar ook de dikte van het hoornvlies en de grootte van je pupil zijn bepalend. Die bepalen namelijk welke sterkte gecorrigeerd kan worden.
Ook kan de cilinder (astigmatisme) veranderen of toenemen bij bepaalde oogaandoeningen. Deze veranderingen kunnen van tijdelijk (wisselend) of blijvend van aard zijn.
Wat is oogsterkte? Een oog heeft een nabijheidspunt en een vertepunt. Het nabijheidspunt is de dichtstbijzijnde afstand die je zonder moeite scherp kunt zien. Normaal ligt dit punt bij een mens rond de 30 cm van het oog.
Bij verziendheid (of hypermetropie) ziet men dichtbij minder goed dan in de verte. Meestal komt dit doordat het oog te kort is, waardoor de het brandpunt van de invallende lichtstralen niet op, maar achter het netvlies valt. Hierdoor ontstaat een onscherp beeld.
We kunnen ons zicht niet corrigeren zonder professionele hulp, en er is geen snelle oplossing voor problemen met het gezichtsvermogen. Maar met zaken zoals goede voeding kunt u uw gezichtsvermogen nog steeds op natuurlijke wijze zelf helpen. Bespreek dat, zoals altijd, met uw oogarts.
Nachtlenzen zijn ook geschikt voor mensen met een cilinder, maar dan mag de cilinder maximaal de helft van je basissterkte zijn. Een voorbeeld: iemand van sterkte -2.00 mag maximaal -1.00 aan cilinder hebben. Wat de lenzen ongeveer doen? De nachtlenzen vlakken het oog als ware iets af (afhankelijk van je sterkte).
Het normale oog (zonder brekingsafwijking)
De brekingssterkte van een lens wordt uitgedrukt in dioptrieën (zoals de sterkte van een vergrootglas). Hoe groter het aantal dioptrieën, hoe sterker de lens. De brekingssterkte van het hoornvlies is ongeveer 40-45 dioptrieën, die van de lens is ongeveer 20-22 dioptrieën.
Veel mensen denken dat een blinde persoon helemaal niets meer ziet. Maar dat is lang niet altijd zo. We noemen iemand blind als zijn gezichtsscherpte kleiner dan of gelijk aan 1/20 (één twintigste) is, zelfs met een bril of lenzen.
Derhalve is 20/20 gelijk aan een visus 1.00 (een 'normaal' gezichtsvermogen). Zou u echter op 20 voet afstand kunnen zien wat mensen met 'normaal' zicht pas op 10 voet afstand kunnen zien, dan is uw zichtvermogen 20/10, ofwel visus 2.00 (200%).
Het werkt heel ingenieus. Contactlenzen zonder cilinder drijven op het traanvocht en draaien of bewegen als je knippert. Bij cilindrische contactlenzen mag dat niet omdat er verschillende sterkten en verschillende richtingen in verwerkt zijn. Ze moeten op dezelfde plek op het oog blijven drijven.
De lengte van een cilinder is afhankelijk van de dikte van de deur. Meet de huidige cilinder op vanaf het midden van het slot. Meet de lengte aan de linkerkant en daarna de lengte aan de rechterkant. Een standaardcilinder is 60mm lang (foto met animatie), 30mm links en 30mm rechts.
Gevolgen van astigmatisme
U ziet wazig en onscherp, zowel van ver als dichtbij. De beelden zijn vervormd. U hebt last van hoofdpijn, vermoeidheid, en rode, branderige ogen.