Iemand die in een diep coma ligt heeft de ogen gesloten, maakt nauwelijks of geen bewegingen, moet kunstmatig gevoed worden (met sonde en infuus), wordt soms kunstmatig beademd en reageert niet op aanspreken of op pijn. Het lijkt of iemand dag en nacht heel diep slaapt.
Kenmerken van coma
reageert niet of nauwelijks op prikkels. kan soms de ogen openen. beweegt soms plotseling. heeft soms moeite met ademen.
Ook comateuze patiënten en beademde patiënten die gesedeerd zijn, krijgen spontaan ontlasting. Er ligt daarvoor een opvangmatje op het matras bovenop het onderlaken.
Wat artsen wel weten, is dat het ontwakingsproces in grote lijnen volgens een vast patroon verloopt. De zogenaamde diepe coma duurt meestal een paar dagen tot enkele weken. Daarna volgt wat men noemt een vegetatieve staat of toestand van niet-responsief waken.
Gelukkig ontwaken de meeste mensen wel uit een coma. De kans op een volledig herstel is vaak erg moeilijk in te schatten. Deze hangt erg af van de hoeveelheid hersenschade. Soms kunnen je hersenen zich nog herstellen, maar het kan ook zijn dat de schade hiervoor te groot is.
Ze vertonen slechts reflexen; ze kunnen grijnzen, huilen, grommen, bewegen hun ogen, hoofd en ledematen, maar ze reageren alleen met primitieve reflexen op externe prikkels. '
Je kan in coma raken door bijvoorbeeld: hersenschade na een ongeluk, door een overdosis medicijnen of door een zuurstofgebrek in je hersenen, bijvoorbeeld na een hartstilstand. De diepte van de bewustzijnsdaling is bij coma alleen nog af te leiden vanuit bepaalde motorische reacties op pijnprikkels.
Een patiënt die in coma ligt, ofwel in een diepe toestand van bewustzijnsverlies verkeert als gevolg van hersenbeschadiging, lijkt in diepe slaap te zijn, maar is dat niet. Het grote verschil is dat een comateuze patiënt niet wakker gemaakt kan worden. Dat moet vanzelf gebeuren.
Hoe langer het coma duurt, hoe groter de kans is op blijvende gevolgen. Hersendood en overlijden: hersenen en hersenstam zijn volledig en permanent uitgevallen. Vegetatieve toestand: Na enkele weken coma kunnen patienten beginnen met het openen van de ogen ook al is de hersenbeschadeging onherstelbaar .
Het is niet bekend op welke wijze de beademing bij patiënten die het grootste deel van de dag beademd worden het beste kan worden gestopt. Ook is niet te voorspellen hoe lang de duur tot overlijden is na het beëindigen van de beademing. Dit kan variëren tussen een aantal minuten en dagen/weken.
Elk jaar raken in Nederland tussen de 1.000 en 3.000 mensen in coma. Velen van hen komen daar niet meer uit, onder meer omdat op de intensive care vaak te snel de conclusie wordt getrokken dat de patiënt niet meer bij zal komen.
Een verblijf op de IC kan één nacht duren, maar ook langer, tot zelfs meerdere weken. Dit hangt af van hoe het met de patiënt gaat.
In de acute fase van coma (comateuze toestand) maakt iemand nauwelijks of geen bewegingen, reageert niet op pijnprikkels of op aanspreken. De bewegingen in een latere coma fase zijn eigenlijk reflexmatig, krampachtig, spastisch en niet bewust.
De hersenactiviteit. Het grootste verschil is dat je bij een coma nog hersenactiviteit hebt. Je hersenen werken dus nog wel, maar zijn ernstig beschadigd. Je hersenen kunnen zich echter nog herstellen en je kan dus nog wakker worden.
De behandeling
Daarom wordt uw naaste de eerste 24 uur na opname gekoeld op de IC als zijn of haar lichaamstemperatuur boven de 36 graden komt. Uw naaste is dan 24 uur lang in een koeldeken gewikkeld, ligt aan de beademing en wordt in slaap gehouden. Door de koeling vermindert de zwelling in de hersenen.
Met name de hersenschors en temporaalkwab/slaapkwab (bij de slapen) zijn gevoelig voor zuurstoftekort waardoor cognitie en het geheugen snel beschadigd kan worden. Een zuurstoftekort van drie tot negen minuten leidt tot onomkeerbare hersenschade.
Praat tegen degene die in coma ligt. Een comapatiënt heeft nog wel hersenactiviteit. Hoewel het hier niet altijd op lijkt, kan het goed zijn dat een comapatiënt je hoort en/of begrijpt. Het kan fijn en rustgevend zijn voor diegene als je tegen hem praat.
'Er is een gedaald bewustzijn en een verminderde aandachtsfunctie. Alleen is een comateuze patiënt niet wekbaar en is er geen interactie met de omgeving. ' In het geval van een natuurlijk coma is die toestand spontaan opgetreden, bijvoorbeeld door hersenbeschadiging.
Het kan 6 maanden duren voordat u alledaagse activiteiten weer kunt uitvoeren zoals u gewend was, soms zelfs nog langer.
Op de intensive care (IC) krijgen patiënten vaak geneesmiddelen die rust geven (sedativa). Vaak geven we een beetje sedatie om stress of angst bij de patiënt weg te nemen. Soms geven we veel sedatie omdat de patiënt beter te behandelen is als hij slaapt. Bijvoorbeeld als een patiënt heel moeilijk te beademen is.
Een vegetatieve toestand wil zeggen: mensen die in coma zijn geraakt, maar op een gegeven moment hun ogen weer openen. Ze vertonen echter alleen reflexmatig gedrag, er lijkt geen sprake van bewustzijn. De toestand wordt ook wel niet-responsief waaksyndroom genoemd.
Fase 2 – Minimaal bewuste toestand (MCS)
In deze fase opent de patiënt spontaan de ogen en laat hij minstens één reactie zien waaruit blijkt dat hij zich een beetje bewust is van zichzelf of zijn omgeving.
Coma is een toestand waarbij de patiënt als gevolg van hersenbe- schadiging niet wekbaar is en zich niet bewust is van zichzelf en de omgeving. Deze patiënten zijn niet wakker en zijn niet in staat vrijwil- lig en doelgericht te reageren op prikkels uit de omgeving.
Het zit zo: acetylcholine - een neurotransmitter stuurt een seintje van je hersenen naar de traanklieren (boven je oogleden) om te waarschuwen dat emoties hoog oplopen. De traanklier produceert tranen, die in dunne traankanaaltjes stromen die aansluiten op de traanzak voordat ze van je wang vallen.