U beleeft de nare gebeurtenissen steeds opnieuw: in uw dromen (nachtmerries), maar ook overdag in uw gedachten. De herinneringen komen zonder dat u ze kunt tegenhouden. U wordt dan heel bang, boos of verdrietig. Of u 'bevriest': u verstijft en doet helemaal niks meer.
Een PTSS kenmerkt zich door vier groepen verschijnselen die ontstaan als u een psychotrauma heeft doorgemaakt. Dit soort gevoelens uiten zich via woede-uitbarstingen, agressie of prikkelbaarheid, slecht slapen, concentratieproblemen, heel wakker en alert zijn en heftig schrikken van onverwachte dingen.
Ze raken snel overspoeld, emoties nemen dus de overhand, en ze zijn moeilijk te kalmeren. Sommige mensen proberen emoties weer de baas te worden door zich risicovol te gedragen of zichzelf te beschadigen. Alleen een psycholoog of psychiater kan op basis van onderzoek een diagnose stellen.
Herbelevingen worden meestal uitgelokt (getriggerd) door een zogenaamde 'trigger'. Dit kan gaan om subtiele dingen, zoals een geur of de klank van iemands stem. Mensen met PTSS staan eigenlijk continu op scherp, door angst voor mogelijke dreigingen. Hierdoor kunnen zij snel schrikken.
Gevolgen van PTSS
PTSS kan leiden tot verschillende lichamelijke en mentale klachten. In het dagelijks leven kunnen deze klachten je erg in de weg zitten. Dat kan op verschillende gebieden. Iets begrijpen: het kan moeilijk zijn om je aandacht ergens bij te houden.
Zeg niet dat het 'snel over zal zijn' of dat diegene 'er vast snel over heen is'. Dit is niet realistisch. Het kost tijd om te herstellen van een trauma. Ook kan dit ervoor zorgen dat degene met PTSS het zichzelf kwalijk neemt wanneer het herstel niet snel genoeg gaat.
Bij herinneringen aan het trauma, kunt u zich plotseling bang of verdrietig voelen. Ook kan uw lichaam hierop reageren door middel van zweten, trillen, misselijkheid, hartkloppingen, benauwdheid en een droge mond. Door deze klachten lijkt het alsof er steeds weer gevaar dreigt. Een gevoel van walging kan ook optreden.
Mensen met PTSS hebben vaak moeite zich te concentreren, last van spanning en kunnen depressieve gedachten hebben. Dit is veelal geen goede combinatie met werk waardoor langdurig verzuim kan ontstaan. Re-integreren van werknemers met PTSS is mogelijk.
Gevolgen PTSS lange termijn
Hoe langer PTSS duurt, hoe erger je klachten vaak worden. Je voelt je lichamelijk en geestelijk steeds slechter, je spreekt steeds minder met mensen af en je krijgt meer en meer last van negatieve gedachten. Ook vind je het steeds moeilijker om naar de toekomst te kijken.
Is PTSS te genezen? Ja, er zijn verschillende behandelwijzen voor PTSS. Bijvoorbeeld stapsgewijs en onder begeleiding de schokkende gebeurtenis onder ogen zien. En door gesprekken over de traumatische ervaring te voeren slijt het gevoel wat die ervaring nog oproept.
Op termijn kan PTSS binnen een familie tot relatie-, opvoed- en geldproblemen leiden. Daarom vinden we het bij PsyQ belangrijk om de partner bij de behandeling te betrekken. Het kan erger voorkomen.”
Houd contact met degene met PTSS, en blijf voor jezelf dingen doen die je plezier en ontspanning geven. Zo raak je niet overbelast. Zoek lotgenoten. Praat met mensen in vergelijkbare situaties.
Complexe PTSS heeft nog wat aanvullende symptomen ten opzichte van PTSS. Complexe PTSS ontstaat wanneer je ernstig of langdurig getraumatiseerd bent. De kans bestaat dat je dan naast de bovengenoemde symptomen, ook merkt dat: Je hebt een sterk negatief zelfbeeld.
Een PTSS is een angststoornis. Na de traumatische gebeurtenis blijft je angst bestaan. Je lijf en je geest zijn constant alert op een gevaar dat er niet meer is. Je lichaam staat onder spanning, je schrikt snel en je bent waakzaam.
Je reageert soms alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt. Je voelt je erg angstig als je wordt geconfronteerd met iets wat met deze gebeurtenis in verband staat. De reacties kunnen zowel psychisch als lichamelijk van aard zijn, denk aan een snellere hartslag of ademhaling, trillen en zweten.
Het behandelen van PTSS duurt ongeveer tussen de 2 tot 25 weken. Kan PTSS terugkomen? Ook nadat je genezen bent van PTSS, komen de klachten soms na een tijdje weer terug. Tijdens je behandeling heb je samen met je psycholoog een plan opgesteld voor het moment waarop je last krijgt van terugkerende klachten.
Bij (complexe) PTSS kan er naast de PTSS-klachten ook sprake zijn van andere psychische problemen. Het kan dan gaan om een persoonlijkheidsstoornis zoals een borderline persoonlijkheidsstoornis, maar ook een dissociatieve stoornis, psychotische stoornis of problemen zoals zelfbeschadiging of verslaving.
Hoe gaat het verder na een behandeling? Als de behandeling is afgelopen, is het mogelijk dat PTSS klachten wegblijven. Helaas komen de verschijnselen bij sommige mensen weer terug. Een aantal “opfris” bijeenkomsten van cognitieve gedragstherapie of opnieuw starten met de medicatie kan dan zinvol zijn.
Belangrijk om te weten over citalopram
U merkt niet direct verbetering. Dit duurt enkele weken. U kunt wel meteen last krijgen van maagdarmklachten, hoofdpijn en duizeligheid. Stop dan niet.
Wanneer je lijdt aan een dissociatieve stoornis lukt het je op momenten niet om gebruik te maken van het bewustzijn. Het is net of je uit je lichaam treedt: je staat los van jezelf. Dit kan een manier zijn om gedachten, emoties en (lichamelijke) gevoelens uit te schakelen.
18 tips voor het omgaan met flashbacks
Focus op een van de vijf zintuigen, kijk bijvoorbeeld langzaam om je heen en concentreer je op alle details; haal diep adem en ruik de lucht; kauw op een stukje kauwgom en proef de frisse smaak; doe je handen op elkaar en voel je huid; luister naar het geluid van verkeer.
De test toont aan of je mogelijk een posttraumatische stressstoornis hebt. Je kunt de uitslag uitprinten en meenemen naar je huisarts. De huisarts kan jou vervolgens doorverwijzen naar een voor jou geschikte behandelaar.