Een haan is groter en grover gebouwd dan een hen. Een haan heeft grotere kopversierselen: kinlellen, kam en oorlellen. Een haan heeft soms sierbevedering: halsveren, zadelveren en sikkelveren. Hanen hebben sporen aan hun poten en hennen niet.
Een haan is een mannelijke kip; het vrouwtje heet een hen en het jong kuiken. Het gedrag en uiterlijk van een haan verschilt wezenlijk van dat van de hen. De term haan wordt ook gebruikt bij andere mannelijke hoendervogels.
Dat doe je door het kuiken op de rug in je handpalm te leggen en met je wijsvinger van je andere hand net boven de cloaca (poepertje) te drukken. Als er niets uitgestulpt is het een hennetje en als er wel iets uit komt is het een haantje.
De huid op de poten van de kip bestaat uit schubben, zoals bij reptielen. Kippen hebben drie voortenen en een achterteen, behalve het zijdehoen en de houdan, die een extra teen hebben.
En net zoals mensen opgedeeld zijn in mannelijk en vrouwelijk en kinderen en volwassenen, zijn kippen dat ook. In deze context, is een man gelijk aan een “haan” en een vrouw gelijk aan een “hen”. Beide zijn eigenlijk kippen, maar de namen wijzen op hun geslacht en het feit dat ze volwassen zijn.
Ja hoor, de eitjes die je kippen in de tuin leggen zijn net zo eetbaar als de eitjes die je in de winkel koopt. Heerlijk toch, eten uit je eigen tuin kunnen halen! Wel goed opletten dat het ei er niet al te lang ligt, dan kan het slecht geworden zijn. Je kan dat testen door het ei in een badje water te leggen.
Sommige kippen leggen één ei per dag, maar er zijn verschillende factoren die bepalen hoeveel eieren een kip legt. Dit kan aan de leeftijd liggen of aan de periode van het jaar, want met meer daglicht leggen ze meer eieren.
Kippen kunnen ook gaan kraaien als je er geen haan bij hebt, dan neemt er één de leiding zoals een haan doet. Hobbyfokster van de Serama, Kuifhoen kriel en Zijdehoender groot.
Een haan kraait 's ochtends wanneer het licht wordt en 's avonds als het donker wordt. Dit doen ze om te laten zien hoe sterk en gezond ze zijn, echt haantjesgedrag dus! Niet zo gek als je weet dat haantjes worden gekozen door hennen. De hennen selecteren hun haantjes op basis van hun kleuren en kraai.
We noemen dit 'verhanen'. Het is waarschijnlijk een aandoening aan de eierstokken waardoor de kip extra mannelijke hormonen gaat produceren. De kip stopt dan met het leggen van eieren en het verenkleed wordt net als dat van een haan. De kip gaat zich ook gedragen als een haan, maar kan geen kippen bevruchten."
Van jonge vogel tot volwassen hen
Jonge hennen hebben in vergelijking met hennen die al leggen een kleine, bleke cloaca. Dit kan een indicatie zijn om te bepalen of een hen al aan de leg is of niet.
Je kan hun vertrouwen winnen door er eerst bij te gaan zitten en ze een lekkere snack (vb. Snack garden mix of Snack sea mix) te geven. Eens de kippen een beetje aan je gewend zijn, kan je ze voorzichtig strelen. Als ze dit toelaten, kan je ze geleidelijk aan oppakken en ze zelfs op je schoot nemen.
Je kan ervan uitgaan dat een haan gemiddeld vier tot zeven hennen nodig heeft in zijn harem. Dit kan natuurlijk verschillen naargelang het kippenras of de beschikbare ruimte in de kippenren. Een haan brengt hiërarchie en structuur in de groep kippen.
Om hanen minder hard te laten kraaien, is er een anti-kraaiband op de markt. Een dergelijke no-crow rooster collar is voor $23 te koop bij amazon.com. De band wordt aangebracht om de nek en voorkomt dat de haan door het krachtig uitblazen van lucht een luid gekraai kan laten horen.
Hanen, in tegenstelling tot hennen, worden gebruikelijkerwijs gedood nadat ze uit het ei kruipen. Hanenvlees wordt niet verkocht ter consumptie omdat het niet rendabel genoeg is.
Kippen houden kan zonder haan. Ze leggen dan nog steeds eieren maar deze zijn dan niet bevrucht. Kies bij voorkeur voor jonge dieren van een paar maanden oud, je kunt deze makkelijker tam maken. Als kippen circa een half jaar oud zijn beginnen ze met het leggen van eieren.
Maar hanen kraaien ook 's nachts. Dit doen ze wanneer ze schrikken. Van geluid, een bewegend object, van licht. Hij geeft daarmee een signaal af naar zijn harem kippen.
Onze haan begint om 3 uur in de ochtend te kukkelen tot ong. 4 uur in de middag. Buren gaan klagen en inmiddels sluiten we hem op in t nachthok maar toch het gaat door merg en been.
Hanen kraaien om hun territorium af te bakenen en andere hanen duidelijk te maken dat ze van hun hennen moeten wegblijven. De sterkste exemplaren - die met de grootste keel - hebben waarschijnlijk altijd al een beter beschermd gehoor gehad.
Kippen hebben heel veel vertellen. Onderling kakelen, kukelen en tokkelen ze wat af. Dat heeft alles te maken met de pikorde in de groep, maar ook met het zoeken van voedsel en het waarschuwen voor gevaar.
"Het is zeldzaam maar het kan. Het fenomeen van een hennenkuiken dat uitgroeit tot een haan is wetenschappelijk beschreven", zegt bioloog Thierry Backeljau van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en de UAntwerpen.
Een haan kraait gemiddeld wel 12-15 keer per dag! Het is niet mogelijk om het kraaien helemaal te stoppen, maar je kunt het volume van het geluid dat hij produceert verlagen door de levensstijl van de haan te veranderen, zijn hok in een nachthok te veranderen of hem een halsband om te doen.
Andere deskundigen zeggen dat er geen wetenschappelijk bewijs is over pijn bij eieren leggende kippen, maar dat het niet onredelijk is te denken dat het niet goed is als het formaat kip en de afmeting van het ei niet bij elkaar passen. Kippenhouders zien het soms duidelijk als een kip het niet gemakkelijk heeft.
Na een aantal weken wordt de leg hervat en begint de hen aan haar volgende legseizoen Hennen beginnen op een leeftijd van gemiddeld 5 tot 6 maanden met leggen. Pas wanneer ze 14 tot 16 uur per dag licht krijgen (in de lente of door een lamp) komen de eerste eieren."
Net nadat ze een ei gelegd hebben, zouden kippen zich namelijk in hun meest vruchtbare fase bevinden. Het opgewonden gekakel dat erop volgt, trekt meteen de aandacht van de haan – als die aanwezig is – die spontaan een potje mee begint te kukelekuu'en en zijn beste paringsdans-moves bovenhaalt.