De doodstraf in Wit-Rusland vormt de hoogste straf in dit land en wordt uitgevoerd door een kogel in de nek van de veroordeelde wanneer hij dat niet verwacht.
Ophanging, vuurpeloton, elektrocutie, onthoofding en dodelijke injectie. Het zijn vijf officiële manieren waarop vandaag de dag mensen worden gedood, met goedkeuring van de regering. Overheden doden mensen voor uiteenlopende misdrijven – soms zelfs voor handelingen die helemaal geen misdaden zijn.
Rusland handhaaft de doodstraf, maar er is een moratorium. De laatste executie in Rusland was in 1999.
Veruit de wreedste methode van executeren behoorde echter toe aan de oude Perzen. Zij bedachten namelijk de praktijk genaamd 'scaphisme', dat is afgeleid van het Griekse woord voor 'uitgehold'. Bij deze methode werd het slachtoffer vastgebonden in een overdekte boot, waarbij alleen zijn hoofd en ledematen uitstaken.
De dodencel is de term die gebruikt wordt voor een cel waarin iemand zit opgesloten die veroordeeld is tot de doodstraf. De tijd die een persoon doorbrengt in afwachting van zijn of haar executie kan variëren van een paar dagen tot vele jaren.
Tegenwoordig gebruiken bijna alle staten een dodelijke injectie. Sommige staten staan ook elektrocutie, vergassing, ophanging en een vuurpeloton als executiemethode toe. Tussen 1976 en 2004 werd 82% van de executies voltrokken door middel van een injectie.
Een correct uitgevoerde onthoofding waarbij één slag genoeg is, is een snelle en relatief pijnloze manier om te overlijden. Sommige experts schatten dat je binnen een paar seconden het bewustzijn verliest door de snelle bloeddrukverlaging in de hersenen.
De Amerikaanse moordenaar Willie Francis (1929-1947) overleeft de elektrische stoel op 3 mei 1946. Hij is dan zeventien jaar. Het voltage is klaarblijkelijk niet hoog genoeg, want de getuigen horen hem schreeuwen: “Take it off!
Tot slot volgt een injectie met het eigenlijke dodelijke middel dat het hart stillegt: kaliumchloride. Kaliumchloride is een zout in ons lichaam dat een invloed heeft op de snelheid waarmee het hart klopt. Een overdosis verstoort de elektrische activiteit van het hart waardoor het stopt met kloppen.
In de Verenigde Staten worden op federaal niveau voorlopig geen doodstraffen meer voltrokken. Het is een politiek besluit van president Biden, maar voor zo'n vijftig veroordeelden gaat het om leven of dood. Zij blijven voorlopig in leven. Over hun lot op langere termijn is niets zeker.
De meeste landen in Europa hebben de doodstraf als zwaarst mogelijke straf in de loop der tijd afgeschaft. Anno 2019 wordt zij alleen nog in Wit-Rusland daadwerkelijk voltrokken.
Liechtenstein was in 1798 het eerste land ter wereld dat de doodstraf afschafte. Een steeds groter aantal landen heeft de doodstraf sindsdien volledig afgeschaft of voert deze niet meer uit.
De doodstraf kost ongeveer vier keer zo veel als een levenslange gevangenisstraf. De grootste kostenpost is de slopende rechtsgang. De afgelopen jaren is het geregeld voorgekomen dat ter dood veroordeelden onschuldig bleken te zijn.
De elektrische stoel wordt tegenwoordig in een beperkt aantal Amerikaanse staten gebruikt: In Alabama, South Carolina en Virginia kan de veroordeelde kiezen tussen de stoel en een dodelijke injectie. Ook in Florida kan de veroordeelde kiezen tussen stoel en injectie.
Als meerdere mensen tegelijk verbrand werden, stikten ze vaak in de rook. Maar op een kleine brandstapel stierven de ketters een pijnlijke dood. Het vuur begon bij het vlees op de benen, en verbrandde daarna langzaam de rest van het lichaam. Vaak trad de dood pas na een paar uur in.
Vuurpeloton. Een vuurpeloton is een groep mensen (meestal aangewezen soldaten) die tegelijkertijd op commando op een ter dood veroordeelde schieten om die te doden. Soms wordt een van de geweren, die worden uitgedeeld, met een patroon zonder kogel geladen. Dit heeft zowel een juridische als een psychologische reden.
De guillotine was ontworpen om de executie zo humaan en pijnloos mogelijk te laten verlopen. De veroordeelde werd op zijn buik op een bank gelegd, en vastgebonden met een riem. De nek van de veroordeelde bevond zich tussen twee houten blokken met een spleet erin waardoorheen het mes kon vallen.
Daarnaast drukt het eigen lichaamsgewicht ook de halsslagaders dicht zodat de hersenen niet meer van bloed worden voorzien. Meestal zal vooral door dat laatste binnen circa tien seconden bewusteloosheid intreden en de hartdood na circa acht minuten.
Een elektrische stoel doodt door een combinatie van een massieve schok en geleidelijk koken, stelt Von Drehle fijntjes vast. Hij beschrijft de executie op 24 januari 1989 van Theodore Robert (Ted) Bundy, Amerika's beruchtste seriemoordenaar, gehaat door de gruwelijkheid en de gevoelloosheid van zijn daden.
Jazeker, nog ruim tien seconden. Althans in proefdierhersenen, volgens onderzoek van biologen Mikeska en Klemm uit 1975. Maar of die hersenactiviteit – met elektroden te meten als hersengolven – gelijk staat aan bewustzijn, wordt door dezelfde auteurs betwijfeld.
Naarmate het zuurstoftekort voortduurt sterven meer hersendelen af. In normale omstandigheden is er na 9 minuten sprake van hersendood. In bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld bij onderkoeling (verdrinking, sneeuwlawine) kunnen de hersenen mogelijk langer zonder zuurstof.
De laatste onthoofding in Europa was in 1977
De laatste publiekelijke onthoofding met guillotine was in Frankrijk. Daar werd in 1939 seriemoordenaar Eugen Weidmann onthoofd. De echt allerlaatste onthoofding in Europa, was van de moordenaar Hamida Djandoubi, in 1977, achter gesloten deuren.