Coeliakie wordt vastgesteld met een bloedonderzoek. Een bloedtest kan vaststellen of er antistoffen tegen gluten in het bloed aanwezig zijn. Bij volwassenen wordt ook het dunne darmslijmvlies onderzocht. Als de diagnose coeliakie is vastgesteld bestaat de behandeling uit het volgen van een levenslang glutenvrij dieet.
De test werkt net als een zwangerschapstest: bij twee streepjes is de testuitslag positief. De zelftests hebben een betrouwbaarheid van 95-98%. Dit is vergelijkbaar met de testen die in het laboratorium worden uitgevoerd.
Darmklachten zoals diarree, verstopping, winderigheid en een opgeblazen gevoel zijn vaak voorkomende klachten vóór de diagnose. Maar ook na de diagnose, en bij het goed volgen van het glutenvrije dieet, kun je hier last van houden.
Als een van je ouders coeliakie heeft, dan heb jij een verhoogde kans op coeliakie met ongeveer 10 tot 15 procent. Maar daarbij zijn er ook veel mensen die geen aanwijsbare erfelijke verbanden hebben met deze ziekte. Bij hen kan het dus inderdaad 'zomaar' ontstaan.
Direct na het eten van een product met gluten, waaronder brood, kunnen klachten ontstaan zoals misselijkheid, een opgezette buik, buikpijn, energietekort, diarree of juist verstopping. Wanneer je elke keer nadat je iets met gluten eet, last hebt van buikpijn of een andere klacht, dan kan dit duiden op coeliakie.
Roomboter, melk, naturel yoghurt of kwark, room, verse kaas zoals ricotta, mascarpone, mozzarella, Parmezaanse kaas, Nederlandse harde kazen van koe, geit of schaap zijn glutenvrij.
Een opgeblazen gevoel is een heel belangrijk waarschuwingssignaal. 87% (3) van de mensen met glutenintolerantie heeft last van een opgeblazen gevoel nadat zij gluten hebben binnengekregen. Je buik is opgezet, je hebt een vol gevoel en dat kan erg vervelend en pijnlijk zijn.
De gluten veroorzaken bij mensen met coeliakie een overgevoeligheidsreactie in de darm. Door die overgevoeligheidsreactie raakt het slijmvlies aan de binnenkant van de darm beschadigd. Voedingsstoffen kunnen dan minder goed worden opgenomen. Er ontstaan darmklachten, zoals buikpijn en diarree.
Mensen met glutensensitiviteit krijgen klachten zoals buikpijn en vermoeidheid na het eten van graanproducten. Hoewel deze mensen geen aantoonbare coeliakie hebben, leidt het vermijden van glutenbevattende producten wel tot vermindering van de klachten.
#3: verlichting van darmklachten
Het is logisch om glutenvrij te eten bij glutensensitiviteit en coeliakie. Maar ook bij een opgeblazen gevoel, obstipatie of winderigheid kan een glutenvrij dieet uitkomst bieden. Deze soms onverklaarbare klachten worden vaak bestempeld als prikkelbaar darm syndroom (PDS).
Coeliakie en kans op overlijden
Mensen met gediagnosticeerde coeliakie hebben géén verhoogd overlijdensrisico. Met andere woorden: coeliakiepatiënten sterven niet vroeger of later dan niet-patiënten. Dit wordt bevestigd door onderzoek.
Meestal worden glutenvrije pasta's gemaakt van mais, rijst of boekweit. In deze grondstoffen zijn van nature geen gluten aanwezig en hierdoor is de pasta glutenvrij. Glutenvrije pasta's zijn er in verschillende soorten zoals spaghetti, penne of fusilli.
Sommige personen krijgen direct klachten, bij anderen komen de klachten na een aantal dagen opzetten. Iemand met glutensensitiviteit zal waarschijnlijk minder heftig reageren op het binnenkrijgen van gluten dan iemand met coeliakie die per ongeluk gluten gegeten heeft.
De diagnose kan op verschillende leeftijden gesteld worden. In de meeste gevallen gebeurt dit bij kinderen tussen de 6 en 10 jaar of bij volwassenen tussen de 20 en 40 jaar. Het is nog onduidelijk of deze tweede groep mogelijk al langere tijd coeliakie heeft of dat de aandoening zelf op latere leeftijd ontstaat.
Melk, yoghurt, kwark en Hollandse kaas van koe-, geiten,- of schapenmelk zijn vrij van gluten. Zuivelproducten met toevoegingen zoals vla, vruchtenkwark, smeerkaas en buitenlandse kazen kunnen wel gluten bevatten.
Haver is van nature glutenvrij. Maar in de Europese wetgeving via de Verordening EG Nr. 828/2014 staat dat haver een glutenbevattende graansoort is. Dat is opmerkelijk omdat haver van nature geen gluten bevat.
Wat zijn de klachten bij coeliakie? Door de reactie van het afweersysteem op de inname van gluten kunnen klachten ontstaan zoals diarree, buikpijn, vermoeidheid, depressie en gewichtsverlies.
Automatenkoffie bevat soms gluten. Vooral door kruisbesmetting met andere dranken die uit die automaat komen (soep, chocolademelk). In sommige oploskoffie kunnen ook sporen van gluten zitten. En dan is er ook nog granenkoffie.
Glutenvrij brood kan gemaakt zijn van graansoorten die van nature glutenvrij zijn, zoals boekweit, rijst, haver, quinoa, gierst, amaranth (kiwicha), teff, tapioca, sorghum of maïs (let op: 'gewoon' maïsbrood bevat meestal ook meel gemaakt van tarwe). Ook soja-, kastanje- en kikkererwtenmeel zijn glutenvrij.
In rijst zit géén gluten. Alle soorten rijst, en ook veel andere producten van Lassie, zoals quinoa en peulvruchten, geven dus geen problemen als je niet tegen gluten kan. Twijfel je?
Het antwoord is ja, yoghurt is glutenvrij. Aan yoghurt zijn geen gluten bevattende voedingsmiddelen toegevoegd.
Ja, pindakaas is normaal gesproken een glutenvrij product. We moeten wel een kanttekening maken: sommige andere soorten of merken pindakaas bevatten mogelijk (sporen van) gluten. Door zogeheten 'kruisbestuiving' is het namelijk mogelijk dat er in sommige soorten pindakaas gluten zitten verstopt.
Alle verse groenten en fruit zijn van nature glutenvrij! Hoera! Genoeg lekker fruit om te nuttigen zoals banaan, appel, mango, perziken en mandarijntjes.
Alle mayonaises van Remia Professioneel zijn glutenvrij!
Er is vanuit de markt een stijgende vraag naar glutenvrij eten. Ongeveer 1 procent van de Nederlanders heeft glutenintolerantie (coeliakie), dit zijn zo'n 170.000 mensen. Het is voor deze groep belangrijk dat ze glutenvrij eten.