Vermoeidheid, hartkloppingen, duizeligheid, kortademigheid, bleek zien, zweten, hoofdpijn, rusteloze benen: het zijn allemaal klachten die kunnen horen bij een tekort aan ijzer in het lichaam. IJzertekort, of ijzergebrek, is een belangrijke oorzaak van bloedarmoede.
Tekort aan ijzer
Bij vrouwen die niet meer menstrueren en bij mannen komt het ijzertekort vaak door chronisch bloedverlies uit de maag of darm, bijvoorbeeld bij een maagzweer, middenrifbreuk, poliepen of een ontsteking. Soms ontstaat er een tekort door onvoldoende ijzer uit voeding.
Drink liever geen melk(producten), koffie en zwarte thee bij de maaltijd. Dat kan de opname van ijzer namelijk remmen. Foliumzuur zit vooral in: ■ lever; ■ asperges; ■ spinazie; ■ volkoren producten; ■ peulvruchten. Vitamine B12 zit uitsluitend in dierlijk voedsel, zoals vlees, vis en melkproducten.
Je hoeft in het dagelijkse leven geen klachten te hebben van een laag ferritine, vooral niet als je Hb goed is en je dus geen bloedarmoede hebt. Bij sommige mensen geeft een laag ferritine wel klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid, concentratieproblemen en rusteloze benen.
"Bloedarmoede is een onderschat probleem", stelt dokter Thomas Suttaford in de Britse krant The Times. De oorzaak is meestal een tekort aan ijzer, vaak veroorzaakt door voedingsgewoontes of (ongemerkte) bloedingen. En een tekort aan ijzer, dat kan gevaarlijk zijn, stelt Suttaford.
Thee en koffie bevatten looizuur, dat ijzer ongeschikt voor opname maakt. Kalk en fosfor uit melkproducten maken maagsap minder zuur. Geef of neem daarom bijvoorbeeld geen bakje vla of yoghurt na een ijzerrijke maaltijd.Hierdoor wordt ijzer niet omgezet naar de actieve vorm die nodig is voor opname.
Vooral bruine en witte bonen, linzen, kapucijners, erwten en sojabonen. Vooral bessensoorten, bramen, frambozen en abrikozen. Ook dranken gemaakt van deze fruitsoorten zijn rijk aan ijzer. Vooral abrikozen, vijgen en tutti-frutti.
Belangrijke bronnen voor ijzer zijn vlees en vleeswaren, brood en graanproducten, aardappelen en groente. Mocht dit voor u onvoldoende ijzer opleveren, dan kan de arts een ijzerpreparaat, zoals ferrofumaraat voorschrijven. Het duurt enkele weken tot maanden van totdat een ijzertekort is aangevuld.
Alcohol en bloedarmoede:
Rode wijn en Guinness-bier zijn iets ijzerrijker dan andere alcoholhoudende dranken. Maar ter vergelijking: vitamine C bevordert de ijzeropname in hogere mate dan alcohol. Er is verhoudingsgewijs meer ijzer te vinden in rood vlees en lever dan in wijn en Guinness-bier.
Een evenwichtige voeding voorziet je lichaam van voldoende ijzer. Je moet dus niet zomaar voedingssupplementen innemen.
Eet regelmatig vlees(waren). Vooral rund- of lamsvlees bevatten veel ijzer. Kies bij voorkeur vleesvervangers die ijzer bevatten, zoals ei, peulvruchten (zoals bruine bonen en linzen), tofu, tempé, noten, pinda's, pitten of kies voor kant-en-klare vleesvervangers.
Het lichaam kan het overtollig opgenomen ijzer niet uitscheiden en dit wordt opgeslagen. In eerste instantie wordt het overtollige ijzer opgeslagen in de lever. Wanneer hemochromatose niet wordt behandeld, leidt dit uiteindelijk tot onherstelbare schade aan de lever.
Bij een ijzertekort zal ijzer toegediend worden. Het duurt 2 tot 3 maanden om de ijzervoorraden te herstellen.
Donkere Chocolade
Een van de meer toegeeflijke opties om aan je dagelijkse ijzerinname te voldoen, 100 g pure chocolade met een hoog cacaogehalte heeft 11,9 mg ijzer. Donkere chocolade bevat ook minder vet en suiker dan melkchocolade, waardoor het verrassend voedzaam is voor een zoete traktatie.
Want vitamine C zorgt juist voor een betere opname van ijzer. Combineer je ijzerrijke producten dus bijvoorbeeld met een kiwi, sinaasappel, spruitjes of paprika dan kan je lichaam meer ijzer opnemen.
Voor mannen is een ijzerwaarde tussen de 14 en 35 micromol per liter normaal, voor vrouwen is het normaal om tussen de 10 en 25 micromol per liter ijzer in het bloed te hebben.
IJzertekort kan haaruitval veroorzaken. De symptomen zijn: Het haar wordt dunner. Het haar verliest zijn glans.
Tomaten zijn verzadigd met vitamine C, zink, calcium en ijzer, maar belangrijker nog is dat tomaten zeer rijk zijn aan lycopeen. Deze stof heeft bewezen te werken tegen kanker. Voor het sterkste resultaat is tomatensaus zelfs nog gezonder dan verse tomaten.
Amandelen, cashewnoten, hazelnoten, paranoten, pinda's, pistachenootjes, walnoten en zonnebloempitten zijn rijk aan ijzer.
Cashewnoten bevatten 6,7 milligram ijzer per 100 gram en zijn daarmee een goede optie. Pistachenoten bevatten 4,3 milligram, macadamia's bevatten 3,7 milligram, walnoten 3,4 milligram, amandelen 3,3 milligram, hazelnoten 3,0 milligram, pinda's 1,9 milligram en kastanjes 1,0 milligram ijzer per 100 gram.
Polyfenolen zitten in (rode) wijn, koffie en groene- en zwarte thee. Deze polyfenolen belemmeren de ijzeropname. Drink thee en koffie daarom vooral buiten je maaltijdmomenten om of kies bijvoorbeeld voor gemberthee, citroenthee of kruidenthee tijdens de maaltijd.
Gedroogd fruit
Voornamelijk vijgen zijn bommen van ijzer, maar ook dadels, rozijnen, abrikozen en pruimen bevatten veel ijzer.
Inleiding: symptomen en oorzaken
De symptomen van bloedarmoede zijn vaag en algemeen. Door het tekort aan rode cellen zullen patiënten bleek zien, met bleekheid van de huid en de slijmvliezen (ogen, binnenzijde van de mond). Mensen kunnen moe zijn en duizeligheid (zwart worden voor de ogen) ervaren bij snel opstaan.