Kun je onbewust een trauma hebben? Ja. Het kan zijn dat je jezelf bewust of onbewust afsluit voor de verwerking van het trauma. Dan stop je het weg en vermijd je nadenken over je gevoelens en gedachten die met het trauma te maken hebben.
“Emotionele verwaarlozing blijft nu te vaak onzichtbaar.” Jacqueline Hovens, psychiater in het LUMC, onderscheidde in haar onderzoek vier soorten jeugdtrauma's: seksueel misbruik, fysieke mishandeling, emotioneel misbruik en emotionele verwaarlozing.
Denk bijvoorbeeld aan herhaaldelijk seksueel misbruik, incest, huiselijk geweld, sexting, oorlogservaringen, genocide, martelingen of langdurige pesterijen. Maar er zijn ook beroepsgebonden trauma's bijvoorbeeld onder militairen, politie-agenten, ambulancepersoneel en zorgprofessionals.
Onder Vroegkinderlijke Chronische Traumatisering wordt verstaan: de schadelijke psychische, biologische en sociale gevolgen van (een combinatie van) stressvolle en potentieel traumatische gebeurtenissen tijdens de kinderjaren.
Een PTSS kenmerkt zich door vier groepen verschijnselen die ontstaan als u een psychotrauma heeft doorgemaakt. Dit soort gevoelens uiten zich via woede-uitbarstingen, agressie of prikkelbaarheid, slecht slapen, concentratieproblemen, heel wakker en alert zijn en heftig schrikken van onverwachte dingen.
Wanneer je meerdere traumatische ervaringen hebt gehad, dan kan er sprake zijn van een complex trauma, complexe PTSS genoemd. Bij (complexe) PTSS heb je vaak moeite met het omgaan met emoties en problemen bij het opbouwen en onderhouden van relaties.
Een trauma herkennen
Je hebt last van sombere gevoelens en / of huilbuien en vaak ben je voortdurend gespannen. Een traumatische ervaring kan leiden tot het hebben van flashbacks van de gebeurtenis, herbelevingen van de gebeurtenis overdag of in je slaap.
Een trauma ontstaat doordat de gebeurtenis(sen) niet goed verwerkt worden, geen plekje kunnen krijgen. Een ernstiger trauma kan ontstaan wanneer iemand emotioneel, lichamelijk en/of seksueel is mishandeld of langdurig is verwaarloosd.
Voor het verwerken van een trauma is de steun van familie en vrienden belangrijk. Er zijn voor die persoon is belangrijk. Iemand met een traumatische ervaring verwerkt de gebeurtenis op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Iemand aanzetten om erover te praten doet meer kwaad dan goed.
Zo zijn veel psychologen en psychiaters het erover eens dat het helemaal niet mogelijk is om seksueel misbruik te verdringen. Sommige slachtoffers die zich niets meer kunnen herinneren van het seksueel misbruik, zouden nog met anderen over het misbruik gesproken hebben.
Trauma's hebben een negatief effect op de ontwikkeling van de hersenen van kinderen. Dat komt doordat de hersenen bij getraumatiseerde kinderen voortdurend in alarmstand staan. Veel pleegkinderen hebben te maken gehad met chronisch trauma voordat ze in een pleeggezin komen.
Angstig zijn en heftig reageren op gebeurtenissen, geuren of geluiden die hem aan de schokkende gebeurtenissen doen denken. Negatief over zichzelf praten of zichzelf overal de schuld van geven. Zichzelf beschadigen door bijvoorbeeld snijden of krassen.
De term psychotrauma verwijst naar een zeer ingrijpende of schokkende ervaring, of een reeks van dergelijke ervaringen. Er is sprake van een feitelijke of dreigende dood, ernstige verwonding, ernstige en/of langdurige (emotionele) verwaarlozing of seksueel geweld.
Hoelang het duurt voordat iemand een trauma verwerkt heeft, verschilt sterk per persoon. Van een eenvoudig trauma heb je minimaal één tot drie maanden last.
Mensen met een PTSS kunnen zich herkennen in onderstaande symptomen: Je vermijdt gesprekken, gedachten en gevoelens die horen bij het trauma. Een belangrijk deel van het trauma kan je je niet meer herinneren, je hebt het verdrongen. Je vermijdt activiteiten, plaatsen en mensen die je herinneren aan het trauma.
Wie als kind is gepest, kan de gevolgen pesten op latere leeftijd vaak nog voelen. Als een van de gevolgen pesten een trauma is, kan het je leven nog lange tijd kleuren. Een van de gevolgen pesten is een laag zelfbeeld. Je kunt je soms zo waardeloos voelen dat je niet meer wilt leven.
Emotionele verwaarlozing valt onder de categorie vroegkinderlijke trauma's. Dat klinkt heel heftig, en de gevolgen zijn dat ook, toch hoeft het niet altijd als zodanig te zijn ervaren. Sterker nog, in eerste instantie lijkt het alsof er nooit iets is gebeurd. En dat is het nu precies.
Wat is de PTSS test? De PTSS test is de online test van Lentis die door ervaren psychologen met veel zorg is samengesteld. De test geeft geen beslissend antwoord op je vraag 'heb ik een PTSS', maar geeft wel een beeld van je huidige situatie en hoe je het beste hulp kunt krijgen.
Een traumatische gebeurtenis wordt verwerkt in drie fases. De eerste fase is het ontladen, de tweede is het neutraliseren en de laatste, de derde, is het vervangen van de beleving bij het trauma. Dit wordt gedaan op de eigen manier door de persoon met die specifieke traumatische gebeurtenis.
Trauma is vaak goed te behandelen met therapievormen die gebaseerd zijn op cognitieve gedragstherapie. Een voorbeeld daarvan is 'Eye Movement Desensitization and Reprocessing' (EMDR).
Bij herbeleving lijkt het alsof je de traumatische gebeurtenis opnieuw meemaakt. Je hebt last van flashbacks: je ziet, ruikt, hoort, proeft en voelt alles weer zoals toen het gebeurde. Wanneer je aan de gebeurtenis denkt, krijg je hartkloppingen, gaat trillen en zweten en kunt niet goed meer ademhalen.
Herbelevingen worden meestal uitgelokt (getriggerd) door een zogenaamde 'trigger'. Dit kan gaan om subtiele dingen, zoals een geur of de klank van iemands stem. Mensen met PTSS staan eigenlijk continu op scherp, door angst voor mogelijke dreigingen. Hierdoor kunnen zij snel schrikken.
Ze raken snel overspoeld, emoties nemen dus de overhand, en ze zijn moeilijk te kalmeren. Sommige mensen proberen emoties weer de baas te worden door zich risicovol te gedragen of zichzelf te beschadigen. Alleen een psycholoog of psychiater kan op basis van onderzoek een diagnose stellen.