Hoe weet je of je hoogsensitief bent? Hoogsensitieven voelen zich vaak anders. Ze hebben een hekel aan drukte, zijn gevoelig voor sterke geuren of geluiden en kunnen flink van hun stuk gebracht worden door veranderingen in hun leven. Als kind werden ze vaak verlegen of gevoelig genoemd.
HSP of hooggevoeligheid wordt gekenmerkt door een gevoeliger zenuwstelsel. Hoogsensitieve mensen beleven geur, smaak, gevoel en geluid intenser. Je merkt meer abstracte dingen op, zoals een bepaalde sfeer of stemming. Dit kan zorgen voor een overdaad aan prikkels waardoor je je soms overweldigd voelt.
Dit wil zeggen: hoogsensitieve mensen denken langer en dieper na over vraagstukken en belichten het van alle kanten. Dit betekent ook dat HSP'ers dingen te complex kunnen maken en de neiging hebben om te piekeren.
Als het echt om hoogsensitief gaat, dan is dat buitensporig en kan iemand heel snel geëmotioneerd zijn. Je voelt dan makkelijk aan hoe iemand anders zich voelt en kunt een humeur zelfs overnemen. Iemand die hooggevoelig is, is ook gevoelig voor licht, geluid en prikkels.
Daarnaast hebben veel hsp'ers moeite om duidelijk te zijn naar de ander. Dat heeft te maken met de het denkbrein links, de taal. Bij hsp'ers zijn antwoorden niet wit en niet zwart, maar alle kleuren van de regenboog en ook nog eens wollig, vaag en zweverig voor anderen.
4. En … wat is hooggevoeligheid dan? Hooggevoeligheid is, in tegenstelling tot hoogsensitiviteit, niet aangeboren en gaat over een verhoogde kwetsbaarheid of overgevoeligheid die zich uit in een (over)emotionele reactie. “Die kan ontstaan door een opstapeling van stress die niet tijdig heeft kunnen ontladen.
HSP tip 1: Goede communicatie is cruciaal
Daarom is het essentieel om goed te communiceren en je partner deelgenoot te maken van wat je voelt en waar je behoefte aan hebt. Zo kan je partner je beter begrijpen en rekening met je houden.
Hoewel hooggevoeligheid een erfelijke eigenschap is, betekent dit niet dat het rechtstreeks van een ouder moet komen. Vaak zie je wel dat een van de ouders hoogsensitief is, maar het kan ook worden geërfd van een naast familielid in de stamboom.
Kan je van hoogsensitiviteit afkomen? Hoogsensitiviteit wordt gezien als een karaktereigenschap net zoals je introvert of extravert kunt zijn. Daar kom je niet vanaf. Wel kun je leren om met de lasten ervan om te gaan en te gaan genieten van de kwaliteiten die bij je hoogsensitiviteit horen.
Een HSP ervaart overprikkeling vaker door externe prikkels, waar ADHD dit voornamelijk door interne prikkels ervaren. Iemand met ADHD vindt het bijna altijd lastig om zich goed te concentreren, terwijl een hoogsensitief persoon zich in de juiste omgeving prima kan concentreren.
Hooggevoelig kun je op latere leeftijd worden. Bijvoorbeeld door een trauma, overbelasting of een langere periode van extreme stress. Zie het als een alarmfase van jouw lichaam (het zenuwstelsel). Je lichaam kan de overbelasting/stress niet meer aan.
Hoogsensitiviteit staat niet in de DSM-V, omdat het geen stoornis is, het is onderdeel van je persoonlijkheid. Je wordt ermee geboren. Het is daarom niet te diagnosticeren en ook niet iets waar je vanaf kan komen. Wel kun je voldoen aan bepaalde criteria, waaruit je kunt opmaken of je hoogsensitief bent.
Hoogsensitiviteit is een aangeboren persoonlijkheidskenmerk, een stukje temperament dat je maakt tot wie je bent. Het is dus geen aandoening, handicap of stoornis. Diepgaande informatieverwerking is hét kenmerk van hoogsensitiviteit.
Een rustige en gezonde manier om met conflicten om te gaan
Aan de andere kant zijn gevoelige mensen er heel goed in om conflicten op te lossen. Dit omdat ze in staat zijn om dingen vanuit het perspectief van de ander te zien. Ze zijn zeer empathisch en kunnen zichzelf makkelijk in de schoenen van de ander verplaatsen.
De verschillen
Waar kinderen met Autisme het vaak lastig vinden om hun eigen (en die van anderen) emoties en gevoelens te erkennen, kan een hooggevoelig kind stemmingen juist erg goed aanvoelen. Het waarnemen van lichaamstaal is erg lastig voor kinderen met Autisme.
Maar liefst 15 tot 20 procent van de bevolking blijkt hooggevoelig te zijn. Het merendeel van de HSP's (Hoog Sensitief Personen) weet dit echter niet van zichzelf. Ze voelen zich anders, vaak al sinds hun kindertijd, maar hebben geen idee hoe ze van anderen verschillen.
Veel hsp'ers hebben behoefte aan een intense verbinding met hun medemens. Een verbinding van wederzijds vertrouwen, respect en uiteraard liefde. Die behoefte aan verbinding kan soms zo groot zijn, dat ze niet meer zien dat een bepaalde vriendschap eigenlijk niet meer zo gezond is.
Een narcistisch persoon kan ook een HSP'er zijn
Toch kan een narcistisch persoon in de kern heel goed óók een HSP'er zijn. Volgens HSP-coach Eveline Meijvogel heet dit in de psychologie: verborgen narcisme. Deze vorm van narcisme is een overcompensatie van diepe onzekerheid.
Enkele bekende namen zijn: Ritalin, Concerta, Equasym en Medikinet. Methylfenidaat is een stimulerend middel omdat het onder de opiatenwet valt. Echter door de voedingsstoffen, maagsappen en vertraagde opname van de medicatie bouw je geen spiegel op. Hierdoor kan er geen verslaving of gewenning ontstaan.
Wat is hoogsensitief (HSP)?
Onderzoek toont aan dat 15-20% van de mensen hoogsensitief is. Hoogsensitiviteit is aangeboren, je hebt het voor het leven, net zoals de kleur van je ogen of je huidtype. Je kan niet op een bepaald moment hoogsensitief worden als je het voorheen niet was.
Iets wat ik vaak zie bij HSP die vervelende situaties in hun leven hebben meegemaakt. Ergens is er een overtuiging ontstaan dat je jezelf opzij moet zetten voor de ander. Bijvoorbeeld uit angst dat de ander bij je weggaat. Voor jezelf kiezen voelt dan egoïstisch en gaat gepaard met schuldgevoelens.
Een vraag die ik vaak tegenkom: Kan hoogsensitiviteit worden vastgesteld door een dokter? Het korte antwoord op deze vraag is nee, maar dit is wat kort door de bocht. Sta me toe om ook het langere antwoord met je te delen.
Hoogsensitiviteit is een verhoogde tot extreme gevoeligheid voor externe prikkels en indrukken. Mensen die deze eigenschap hebben krijgen vaak te horen dat ze 'zo gevoelig zijn'. Je hebt sterk de neiging om af te stemmen op anderen en voor anderen te zorgen.