Als je een erfenis beneficiair aanvaardt, dan mag je de erfenis onderzoeken. Je kunt dan achterhalen of er meer schulden zijn dan geld en bezittingen. Je mag de erfenis daarna weigeren of zuiver aanvaarden.
De wet schrijft voor dat de nalatenschapsschulden alle schulden zijn van de overledene die niet met zijn dood teniet gaan, oftewel: de schulden die (nog) bestaan ten tijde van zijn of haar overlijden.
Als de overledene een schuld heeft gaat deze schuld na het overlijden op de erfgenamen over. Erfgenamen erven ieder een deel van de schuld. Als er drie erfgenamen zijn dan erft iedere erfgenaam een derde van de totale schuld. Daar staat tegenover dat erfgenamen ook het bezit van de overledene erven.
U bent niet aansprakelijk voor de schulden van uw broer bij zijn overlijden, behalve wanneer u erfgenaam bent en u de erfenis en schulden aanvaardt. Als u de erfenis niet aanvaardt, hebt u niets met de schulden van doen. U kunt het huis niet kwijt raken door schulden van uw broer.
De erfgenamen – partner of kinderen - zijn verplicht om de bank te informeren over het overlijden. Bij een overlijden zal de bank alle bankrekeningen en bankkaarten van de overledene én de langstlevende partner immers blokkeren en de kluizen verzegelen.
Wettelijk is geregeld dat schuldeisers niet binnen drie maanden na een overlijden schulden bij erfgenamen mogen terugvorderen. Erfgenamen kunnen deze periode gebruiken om te besluiten of zij de erfenis (al dan niet beneficiair) aanvaarden of niet.
Na het zuiver aanvaarden van de erfenis heeft u recht op alle bezittingen van de overledene. Maar u bent ook aansprakelijk voor alle schulden. Zelfs als die schulden bij elkaar meer bedragen dan de bezittingen (negatieve nalatenschap). U moet dan met uw eigen vermogen de overgebleven schulden betalen.
Als er meer schulden in de erfenis zitten dan bezittingen (baten), is er sprake van een negatieve nalatenschap. U erft dan schuld. Wilt u dit voorkomen, dan kunt u de erfenis beneficiair aanvaarden. U accepteert dan de erfenis alleen als deze positief is.
Een erfgenaam kan de begrafeniskosten betalen en zich hierna verhalen op de rest van de erfgenamen. De wet schrijft immers voor dat iedere erfgenaam moet bijdragen in de betaling van de schulden en de lasten van de nalatenschap, ieder naar evenredigheid van wat hij daaruit ontvangt.
Degene die de opdracht geeft voor de uitvaart is verantwoordelijk voor de betaling. Als er genoeg geld in de nalatenschap is, kan de rekening daarvan worden betaald.
Wanneer iemand overlijdt, zijn de erfgenamen verantwoordelijk voor het leeghalen van het huis en de bijkomende kosten. Wanneer er geen sprake is van een testament, staat in de wet beschreven dat alleen de echtgenoot, geregistreerd partner en bloedverwanten erven.
Als jij een erfenis verwerpt, worden de overige erfgenamen in jouw groep (zie vererving volgens de wet) voor de erfenis verantwoordelijk.
U kunt het boedelregister kosteloos inzien. Dit doet u bij de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene. Uw verzoek om inzage moet betrekking hebben op een bepaalde erfenis.
3 maanden. In de wet staat niet hoe snel u een erfenis moet verwerpen. U heeft vanaf het overlijden in ieder geval 3 maanden tijd om over uw keuze na te denken. Daarna kan een 'belanghebbende' de kantonrechter vragen u een termijn te geven om een keuze te maken.
De enige manier om iemand te onterven is dit te laten opnemen in een testament. Een kind kan echter niet de inhoud van het testament van zijn ouder bepalen. Maar hoe kun je je dan wel laten onterven? De enige oplossing is het verwerpen van de erfenis.
Als u de erfenis wilt verwerpen, dan legt u een schriftelijke verklaring af bij de rechtbank. Dit kunt u ook met een volmacht via uw notaris regelen. Dan hoeft u niet zelf naar de rechtbank. Voor een verklaring bij de rechtbank betaalt u 132 euro griffierecht (tarief 2021).
"Als je een nalatenschap zuiver aanvaardt, is het goed om te realiseren dat je ook aansprakelijk bent voor de schulden en dat als de schulden hoger zijn dan de bezittingen je met je privévermogen daarvoor aansprakelijk bent. Je aanvaardt een nalatenschap zuiver als je je zonder voorbehoud gedraagt als erfgenaam.
Over de nalatenschap moet je namelijk in de meeste gevallen belasting afdragen. Daarna moeten alle rekeningen betaald worden, bijvoorbeeld voor de notaris, de executeur en eventuele rechtbankkosten. Het geld dat overblijft, wordt vervolgens uitbetaald aan de erfgenamen.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
In een testament staat wie de erfgenamen van de overledene zijn. Als u wilt weten of een overledene een testament heeft gemaakt en waar dat is, kunt u of kan uw notaris contact opnemen met het Centraal Testamentenregister (CTR).
Voorwaarden kwijtschelding schuld
Om (gedeeltelijke) kwijtschelding van uw schuld te krijgen, moet u aan bepaalde voorwaarden voldoen. Uw inkomen was bijvoorbeeld minimaal 3 jaar niet hoger dan 90% of 95% van de bijstandsnorm. Het UWV heeft een overzicht met voorwaarden voor kwijtschelding van uw schuld.
Hoe lang rouwverwerking duurt is door de verschillende factoren moeilijk te zeggen. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat mensen na drie maanden na het overlijden van hun partner, pas de ergste fase van rouw doormaken. Na gemiddeld ruim een jaar beginnen partners zich vaak weer beter te voelen.
Geen partner of kinderen
Dit geldt ook als de partner en (klein)kinderen zijn overleden. Zijn er in groep 2 ook geen erfgenamen (meer), dan wordt gekeken naar erfgenamen in groep 3 en ten slotte groep 4. Als er in geen van de groepen erfgenamen zijn, dan gaat de nalatenschap naar de Staat.
Geld van rekening afhalen na overlijden
Let op: u bent niet automatisch eigenaar van het saldo op de rekening van de overledene. Dus ook geld opnemen na overlijden van de rekeninghouder kan niet zomaar. Als nabestaanden geld van de rekening halen zonder dat dat eerst juridisch geregeld is, is dat strafbaar.