Asbest bestaat uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. De vezelachtige structuur is te zien op breukvlakken en bij beschadigingen van asbestmateriaal (pas op dat u asbestvezels niet inademt). Asbest is vaak wit tot lichtgrijs. Golfplaten als dakbedekking zijn vaak grijs, zwart of roodachtig van kleur.
Het komt het meest voor in niet-geïsoleerde sporenkappen (van voor 1990). Dakbeschot met asbest is gemakkelijk te herkennen: til een dakpan op en wanneer je onder de panlat een grijze, harde plaat ziet, dan is dit zo goed als zeker asbest.
Visuele inspectie: Als je dakbedekking er vezelig, broos of verweerd uitziet, kan dit een teken zijn van asbesthoudend materiaal. Let op scheuren, afgebrokkelde randen, verkleuringen en ongewone texturen. Asbesthoudende dakmaterialen kunnen er vaak ouder en fragieler uitzien dan niet-asbesthoudende materialen.
Wanneer is je huis gebouwd? De duidelijkste indicatie voor asbest is de leeftijd van het (bouw)materiaal. Alles wat voor 1993 is gekocht en toegepast is verdacht. Wel is het zo dat producten met los asbest – zoals vloerzeil en isolatiekoord – al vanaf 1983 niet meer verkocht mochten worden.
Op de meeste woonhuizen in Nederland ligt géén asbest. Het zit níét in gewone dakpannen en ook niet in rieten daken. Golfplaten bevatten géén asbest als op de één-na-laatste golf van de plaat deze letters staan: NT, AF, AFM, NA, AP of AV.
Asbestvezels zijn niet brandbaar, dus zou u asbest kunnen testen met een aansteker. Dit houdt in dat u met een aansteker over de zichtbare vezels heen gaat, bijvoorbeeld op een stuk waar de plaat is gebroken. Wanneer de vezels niet kapotgaan, maar enkel gloeien, heeft u waarschijnlijk te maken met asbest.
De regering is in het kader van het verwijderen van asbesthoudende producten in bouwwerken voornemens een AMvB vast te stellen die het voorhanden hebben van een asbestdak per 31 december 2024 verbiedt. Deze samenvatting is gebaseerd op het wetsvoorstel en de memorie van toelichting zoals ingediend bij de Tweede Kamer.
Bij (renovatie)werken ben je als eigenaar verplicht om asbesttoepassingen die eenvoudig bereikbaar zijn te verwijderen. Ook wanneer het asbest in slechte staat is (bijvoorbeeld begint af te brokkelen), moet je het laten weghalen.
Er zit een gezondheidsrisico aan asbestdaken, omdat ze door weer en wind steeds meer aangetast en beschadigd raken. Ze slijten dus vanzelf. En als u vrijgekomen asbestvezels inademt, is dat gevaarlijk voor uw gezondheid. Daarom is het verstandig om een asbestdak te verwijderen.
Een dak met asbest schoonmaken of ontmossen is verboden.
Asbest plaatmateriaal is meestal te herkennen aan de gewafelde honinggraad structuur en de opbouw in meerdere lagen. Hechtgebonden onderdakplaten zijn zacht aanvoelende dunne lichtgrijze, roze of gele platen. Deze platen werden vaak gebruikt als isolatiemateriaal voor leien- en pannendaken.
Tekenen van veroudering: Als u niet zeker weet hoe verouderde dakpannen eruit zien, zijn er bepaalde stappen die u kunt volgen. Deze omvatten: Scheuren en breuken : Controleer op zichtbare scheuren of breuken in de tegels, omdat hierdoor water kan sijpelen.
Inventariseren, melden, verwijderen en vrijgeven
Vóór aanvang van het werk moet het asbest verwijderd zijn, tenzij de werksituatie daarmee onveiliger wordt. Hiertoe moet er een asbestinventarisatie plaatsvinden. Deze is verplicht bij gebouwen en objecten die vóór 1994 gebouwd zijn.
De kosten van een inventarisatie van zichtbaar materiaal is gemiddeld € 350. Heb je een asbest inventarisatie nodig waarbij ook niet direct zichtbare plekken als plafonds gecontroleerd moeten worden? Volledige inspecties, waarbij zaken worden weggebroken, beginnen bij € 450.
Verborgen gebreken huis: asbest
Een bouwkundige keuring kan uitsluitsel bieden of er asbest aanwezig is en waar het zich bevindt. Zo weet je waar je voorzichtig moet zijn. Asbest is namelijk niet gevaarlijk zolang je het niet kapot maakt. Zodra je er in gaat boren of platen verwijderd, is er een gezondheidsrisico.
Als het dak ouder is dan 1994 en in de dakbedekking geen codes staan, zit er misschien asbest in. Bij de gemeente kun je de bouwvergunning van je huis opvragen. Daar horen bouwtekeningen bij. Die tekeningen kunnen een indicatie geven dat er asbest verwerkt is in het bouwmateriaal.
Er is geen landelijke subsidieregeling voor verwijdering van asbestdaken.
Oude onderdaken of daken met golfplaten of kunstleien kunnen asbest bevatten. Naarmate een asbest dak ouder wordt en verweert, vergoot het risico dat schadelijke asbestvezels in de omgeving terecht komen. Dat is schadelijk voor het milieu en de gezondheid.
Asbest platen zijn te herkennen aan lichtgrijze kleur. Maar veel platen hebben deze kleur niet meer omdat ze zijn geverfd. In sommige gevallen hebben de platen honingraatstructuur of zijn het golfplaten. In veel gevallen heeft dit materiaal een dikte van ongeveer 0,5 cm en een vlakke en egale buitenkant.
Asbest werd op grote schaal en in veel toepassingen gebruikt vanaf de Tweede Wereldoorlog tot 1993. Asbest had een aantal voordelen. Het was goedkoop, slijtvast en bestand tegen hoge temperaturen. In het verleden zijn al belangrijke bronnen van asbestvezels in het milieu aangepakt.
Zolang asbest goed in ander materiaal vastzit, is er niet veel aan de hand en kun je het rustig laten zitten. Maar als je erin gaat breken, boren of zagen, komen er kankerverwekkende vezels vrij. Vooral in huis is dat onwenselijk: het asbest kan daar lang aanwezig blijven waardoor het risico op inademen groot is.
Strafbare feiten: U bent verplicht om een sloopmelding te doen voordat u start met het verwijderen van asbest, zie ook 'sloopmelding-doen' (verwijst naar een andere website). Het verwijderen van asbest zonder sloopmelding is een overtreding. U riskeert een boete van € 1.000,00.
Een asbestinventarisatie is verplicht wanneer u bedrijfsmatig werkzaamheden (laat) uitvoeren, waarbij sprake is van verbouw of sloop, aan een gebouw of object dat gebouwd/gefabriceerd is vóór 1 januari 1994.