Als u terecht moet staan voor een strafbaar feit, ontvangt u een dagvaarding om voor de rechter te verschijnen. Als u niet zelf naar de zitting wilt, mag u de verdediging ook overlaten aan uw advocaat. U moet uw advocaat daarvoor wel machtigen. En de rechter moet hiermee instemmen.
Naar de rechter - Naar de rechtbank
Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (https://www.rechtspraak.nl/Naar-de-rechter/Paginas/Zittingsroosters.aspx).
Iedereen is voor de wet gelijk. Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
Hoe lang het duurt voordat u een dagvaarding ontvangt, is afhankelijk van de omvang van uw zaak. Bij eenvoudige zaken ontvangt u bij voorkeur binnen 1,5 jaar na constatering van het strafbare feit een dagvaarding.
De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaalt u meestal zelf. Behalve als de rechter beslist dat de verliezende partij deze kosten betaalt. Een strafzaak kost u geen geld. Maar het kost wel geld als u een advocaat inschakelt.
Constitutionele toetsing door de rechter houdt in dat de rechter toetst (of mag toetsen) of wetten al dan niet in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het huidige artikel 120 van de Grondwet bepaalt dat de rechter niet mag beoordelen of wetten en verdragen in strijd zijn met de Grondwet.
De Hoge Raad is de hoogste rechter en kan besluiten dat een rechtszaak over moet. De Hoge Raad kan ook besluiten dat een rechtszaak heropend moet worden (herziening).
U kent het vast wel van televisie: een getuige die voor de rechter verschijnt moet voordat hij het woord krijgt zweren dat hij de waarheid zal spreken. In Nederland worden officiële getuigen ook gevraagd een eed (“Zo waarlijk helpe mij God almachtig”) of belofte (“Dat beloof ik”) af te leggen.
Het uurtarief van een advocaat is in consumentenrechtzaken gemiddeld €200. Administratieve werkzaamheden gebeuren weleens kosteloos. Voor reistijd geldt soms een lagere prijs, zoals de helft van het uurtarief. Bij veel kantoren staat de tariefinformatie niet op de website.
Hoe werkt de financiering van de Rechtspraak? De Rechtspraak wordt per zaak betaald. Voor elk vonnis dat een rechter uitspreekt, betaalt de minister van Justitie en Veiligheid een bepaald bedrag. Dus hoe meer vonnissen rechters produceren, des te meer geld krijgt de Rechtspraak, en omgekeerd.
Volgens het jaarverslag bedroeg de gemiddelde doorlooptijd bij de rechtbanken in 2020 dertien weken.
De rechters stellen vragen aan u en de officier van justitie, bijvoorbeeld over de bewijzen en uw situatie. De rechters kunnen getuigen ondervragen. De rechters kunnen ook vragen stellen aan deskundigen, zoals een psychiater.
De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege in Nederland voor civiel recht, strafrecht en fiscaal recht. De raad is dat ook voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Bonaire, Saba en Sint Eustatius. De Hoge Raad is cassatierechter.
Rechter: onderzoekt de aard van het conflict, doet uitspraak over de kwestie en bepaalt de strafmaat.
Een eerlijk proces voor iedereen
De reden voor een onpartijdige rechter is duidelijk. Iedereen heeft recht op beslechting van zijn of haar geschil door een onpartijdige en onafhankelijke rechter. Als een rechter partijdig is, dan is het proces niet eerlijk ten opzichte van een van de partijen.
Verdachte zijn betekent dat er een redelijk vermoeden aanwezig is dat u een strafbaar feit heeft gepleegd, zoals vermeld in artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering. Het feit dat de politie een onderzoek tegen u is begonnen kan betekenen dat u al verdachte bent, maar dat hoeft niet.
Pathos, zegt IJzermans, is bij uitstek een middel om de rechter te boeien. “Zoek een manier om de rechter nieuwsgierig te houden, zodat je de gunfactor krijgt. Je kunt pathetisch zijn in de goede zin van het woord. Bijvoorbeeld de feiten vertellen in de vorm van een verhaal, zoals in een roman.
Dat kan verschillende oorzaken hebben: de rechter moet de zaak goed bestuderen, overleggen met collega's, of de werkdruk is zodanig dat de uitspraak om die reden op zich laat wachten.
Heeft u een laag inkomen en weinig spaargeld? Dan hoeft u de kosten van de advocaat misschien niet te betalen. De overheid betaalt de kosten dan voor u. Dit noemen we 'gesubsidieerde rechtsbijstand' of 'een toevoeging'.
Strafrechtelijke procedure: advocaat niet verplicht
Als u verdachte bent in een strafzaak, is een advocaat inschakelen geen verplichting. Maar het is verstandig om dit wel te doen. Een advocaat controleert of tijdens de opsporingsfase alles volgens de regels verloopt. Hij bereidt met u de rechtszitting voor.
Als u verliest, betaalt u de kosten van de andere partij. De vergoeding is voor de proceskosten en buitengerechtelijke kosten, zoals kosten voor bewijs. De vergoeding kan lager zijn dan de kosten die echt zijn gemaakt. Bijvoorbeeld als u de advocaat per uur heeft betaald of omdat de rechter niet alle kosten nodig vond.