De Nederlanders in Indië hadden vaak grote, mooie huizen en veel bediendes. Ze hadden niet zoveel contact met de Indische bevolking. Het waren maar hun Page 3 bediendes en arbeiders. De Nederlanders voelden zich duidelijk meer dan de Indische mensen.
In januari 1942 valt het Japanse leger het eiland Tarakan voor de kust van Borneo, het huidige Kalimantan, binnen. De eerste gevechten op zee vinden al snel hierna plaats. Het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL) capituleert op 9 maart 1942.
Hoe is het leven in de Jappenkampen? Verveling en isolement maken het leven in de kampen zwaar, maar vooral in het laatste jaar van de oorlog nemen de vernedering en onmacht toe. Voedselgebrek, slechte hygiëne, overbevolking en dwangarbeid eisen hun tol.
Ruim 450 jaar strijden Engelsen, Portugezen en Nederlanders om de macht op de Indische eilandengroep. Inzet is het alleenrecht op de handel in dure specerijen als kruidnagel en nootmuskaat. De Nederlanders worden in 1816 uiteindelijk de baas; de kolonie Nederlands-Indië is een feit.
Er werden door de VOC voornamelijk handelsposten opgericht, vooral in de Molukken en op Java. In de eeuwen hierna werd de aanwezigheid versterkt en vonden er vele koloniale oorlogen en militaire acties plaats, die honderdduizenden mensen het leven hebben gekost.
Het aantal Nederlandse militaire gesneuvelden en verongelukten in Nederlands-Indië kennen we precies (4751 volgens het Nederlands Instituut voor Militaire Historie) en ook over het aantal Nederlandse burgerdoden wordt uitgebreid gediscussieerd (schattingen lopen uiteen van 5000 tot 30.000).
De 'blauwe jongens', die na de soevereiniteitsoverdracht van Indonesië naar Nederland kwamen. Het verhaal gaat dat zij 'blauw' werden genoemd omdat hun zwarte haar in het strijklicht een blauwe glans zou hebben. Aannemelijker is dat het verwijst naar de blauwe geboortevlek boven het stuitje van Aziatische baby's.
Indonesië is lange tijd een Nederlandse kolonie. Na de Japanse bezetting in de Tweede Wereldoorlog roepen nationalisten de Indonesische onafhankelijkheid uit op 17 augustus 1945. Met twee militaire campagnes in 1947 en 1948 probeert Nederland de voormalige kolonie te heroveren.
De interneringskampen werden door het Japanse bezettingsleger gebruikt om Nederlanders en mensen van andere nationaliteiten, die nog in het land verbleven, te interneren. Er waren krijgsgevangenkampen voor militairen, en kampen voor burgers.
Indonesiërs zeggen bijvoorbeeld 'Agresi Militer', Militaire Agressie. Dat is hun term voor wat in Nederland 'Politionele Acties' wordt genoemd. Het is de term waarmee Indonesiërs zijn opgegroeid: het Nederlandse 'Politionele Acties' komt in hun geschiedenisboeken niet voor. Waarom zou het.
Nederlands-Indië werd onder andere aangevallen vanwege de grote hoeveelheid grondstoffen, zoals tin en aardolie, die van cruciaal belang waren voor de Japanse oorlogsindustrie. Japan zag zichzelf ook als bevrijder van de honderden miljoenen Aziaten die gebukt gingen onder vreemde overheersing.
Nederland vindt Japan erg gevaarlijk, want in Azië ligt de Nederlandse kolonie Nederlands-Indië (het huidige Indonesië). Daarom verklaart de Nederlandse regering in ballingschap Japan de oorlog op 8 december 1941. Dit gebeurt vanuit Londen. Ook de Amerikanen en de Britten verklaren Japan op 8 december de oorlog.
Indische Nederlanders, ook afgekort tot "Indisch" of "Indische", zijn etnische Nederlanders met een familiegeschiedenis in het voormalige Nederlands-Indië, het huidige Indonesië.
Nederland heeft Indonesië nooit gekoloniseerd. Indonesië bestond nog lang niet in de tijd dat de Nederlanders een aantal eilanden in de Oost koloniseerde. Het idee dat deze eilanden een eenheid vormen en bij elkaar horen is kunstmatig en gecreëerd door Nederlandse kolonisten.
Zo werd Nederland steenrijk van de gigantische Indonesische kolonie. 350 jaar lang buitten Nederlanders mensen uit in Indonesië. Hoe kon het kleine Nederland de baas spelen in een enorm eilandenrijk aan de andere kant van de wereld?
De Molukkers hadden op 25 april 1950 hun eigen republiek (RMS) uitgeroepen, maar Indonesië had inmiddels het gezag hersteld. Omdat de KNIL-soldaten en hun families daar niet langer veilig waren zag de Nederlandse regering geen andere optie dan de Molukkers tijdelijk naar Nederland te brengen.
Jaren van strijd en onderhandelingen leidden ertoe dat Nederland op 27 december 1949 de soevereiniteit over vrijwel de gehele archipel overdroeg aan Indonesië. Tijdens dit grootschalige conflict kwamen ongeveer 6.000 militairen in dienst van het Koninkrijk om het leven.
Soekarno was nationalist en streefde naar onafhankelijkheid van Nederlands-Indië in de vorm van de republiek Indonesië met Jakarta als bestuurlijk centrum. Om die reden werkte hij in de Tweede Wereldoorlog samen met de Japanners om zo na de Japanse bezetting de macht te kunnen overnemen.
Vroeger heette Indonesië Nederlands-Indië. Het was een kolonie van Nederland.
Van 1798 tot 1811 was er een Bataafs-Frans bestuur in de voormalige bezittingen van de VOC. De Britten veroverden Oost-Indië in 1811 en bestuurden het tot 1816, toen het werd overgedragen aan het nieuw gevormde Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en officieel de naam Nederlandsch-Indië kreeg.
Met Indië worden de voormalige kolonies in Zuid- en Zuidoost-Azië aangeduid: Brits-Indië (of Voor-Indië), dat onder meer de huidige landen Pakistan, India en Bangladesh omvatte, en Nederlands-Indië (ook Achter-Indië), het huidige Indonesië en Papoea-Nieuw-Guinea.
Eigenlijk is een indo iemand van gemengd Europees en Aziatisch (maar ook Afrikaans) bloed. Thans allang geen scheldwoord meer.
De Indische cultuur is een gemixte cultuur, dat is ontstaan vanuit de kolonie. Zo is een rijsttafel een typisch Indisch ding, dat komt in Indonesië bijna niet voor. Net als spekkoek. Ook zijn de Indo-Europeanen vaak protestants of katholiek, terwijl in Indonesië de meerderheid moslim is.
De filmcompilaties Hoe Indisch ben jij? vormen een opmaat naar de jaarlijkse Indiëherdenking op 15 augustus bij het Indisch Monument in Den Haag. Dan herdenkt Nederland de capitulatie van Japan in Nederlands-Indië. Hiermee kwam er definitief een einde aan de Tweede Wereldoorlog.