September was zeer warm met een gemiddelde temperatuur van 17,5°C tegen een langjarig gemiddelde van 14,7°C. Het was de op een na warmste september sinds 1901. Alleen in 2006 was het in september warmer in De Bilt. Toen werd het gemiddeld 17,9 °C.
September op éen na warmste sinds 1901
Toen werd het gemiddeld 17,9 °C, het langjarig gemiddelde is 14,7°C. September 2023 eindigt ook in de top 10 zonnigste septembermaanden.
September 2023 was wereldwijd de warmste september volgens de ERA5-gegevens die teruggaan tot 1940 .
In tijden van klimaatverandering is het best opmerkelijk dat een warmterecord dateert van zo lang geleden. In september is het deze eeuw al vaker heel warm geweest, maar toevallig niet zo vaak op 1 september. De laatste keer dat het zomers warm (25 graden of meer) werd op 1 september was in 1991.
2023 was het warmste jaar sinds 1901, toen Nederland de temperatuur begon te meten. Het aantal warme en zomerse dagen was ook veel groter dan normaal. De gemiddelde temperatuur in De Bilt was 11,8°C. Hiermee werd het record verbroken van 2014 en 2020 (11,7°C).
Op 11 september 2023 werd in Haaksbergen met 31.1ºC het maximum datumrecord met 30.7ºC uit 1895 verbroken. Op 18 september 2023 werd de warmste nacht genoteerd met 18.0ºC. De vorige met 16.5ºC stamt uit 1945.
Het WMO-rapport bevestigde dat 2023 het warmste jaar ooit was , met een wereldwijde gemiddelde temperatuur nabij het oppervlak van 1,45 °Celsius (met een onzekerheidsmarge van ± 0,12 °C) boven de pre-industriële basislijn. Het was de warmste periode van tien jaar ooit.
In het zuiden en het oosten werd het op 1 en 2 september tropisch warm. De hoogste temperatuur van de maand werd op 1 september in Beek gemeten, 32,3 °C.
Gemiddeld komt de temperatuur in de negende maand van het jaar in De Bilt in ons huidige klimaat uit op 14,7 graden. Overdag is het gemiddeld 19,5 graden en in de nacht 10 graden. Op twaalf dagen stijgt het kwik naar 20 graden en meer en op twee dagen wordt het nog zomers warm met 25 graden en meer.
Zonvakantie in september
In september is het nog steeds erg warm rond de Middellandse Zee, waar het water dit jaar op zijn warmst is. Op populaire bestemmingen in Griekenland, Cyprus en Turkije zijn in september gemiddelde temperaturen tot 30 graden gebruikelijk.
Deze maandag, 3 juli 2023 , was wereldwijd de warmste dag ooit gemeten, volgens gegevens van het Amerikaanse National Centers for Environmental Prediction.
Het blijft uitgesproken zonnig en warm bij dagtemperaturen rond 30 graden. Er waait nauwelijks wind uit veranderlijke richtingen. Het weekend wordt een zomerse topper met veel zon bij dagtemperaturen tot 32 graden. De nachten verlopen eveneens droog en helder bij minima rond 16 graden.
Op 22 juni stegen de temperaturen tot 35,7 °C tijdens de eerste hittegolf van het land in 2023. Een tweede periode van hoge temperaturen begin juli leidde ertoe dat de temperaturen op 9 juli stegen tot 38 °C.
De laagste temperatuur van -10,4 °C, werd op 18 januari in Ell gemeten. De hoogste temperatuur, 34,9 °C, werd op 13 augustus in Nieuw-Beerta gemeten. Zowel de maand februari als de lente (maart, april en mei) waren de warmste sinds het begin van de metingen in 1901.
De hoogste temperatuur in De Bilt was 23,6 graden en werd op zowel 1 als 2 oktober gemeten. Op 2 oktober werd ook de hoogste temperatuur van het land genoteerd. In Maastricht werd het 26,1 graden.
De temperatuur in september in het huidige klimaat (14,7 graden, 1991-2020) is zelfs iets hoger dan de temperatuur in juni in het klimaat van begin vorige eeuw (14,4 graden, 1901-1930) (dikke horizontale lijnen).
Vandaag (donderdag) is het wisselend bewolkt met weinig zon en veel wolken. Uit de bewolking valt er af en toe regen (vooral na de middag). Stilaan komt er meer wind opzetten, die waait uit het zuidwesten. De temperaturen klimmen tot 20 graden.
In 2020 en in 2024 is dat al op 20 juni. De zon bereikt dan de kreeftskeerkring. Hierna worden de dagen in het noorden weer korter. Meteorologen rekenen juni, juli en augustus tot het zomerseizoen.
Wetenschappers waren geschokt door hoe warm het in 2023 was. Het jaar erna was nog heter. In maart schatte NOAA een kans van 55% dat 2024 het warmste jaar op aarde zou worden .
De weersverwachting van de zomer van 2024 is, volgens het Amerikaanse weermodel CFS, dat het opnieuw bovengemiddeld warm gaat worden. Aan het model valt af te lezen dat de gemiddelde temperatuur in juni, juli en augustus zo'n een tot twee graden boven het klimaatgemiddelde voor de jaren 1990 tot en met 2020 zal liggen.
In het zuiden werd het op 1 september tropisch met in Maastricht 32,3 en in Arcen 31,4 graden. Ook op 2 september was het regionaal tropisch warm.In Arcen werd het 30,5 graden.In De Bilt werd het maximaal 29,0 graden.
In het meest extreme scenario stijgt de gemiddelde temperatuur tot 2050 met nog eens 1,6 °C ten opzichte van de huidige normaal en tot 2100 met 4,4 °C.
Zelfs na die eerste verschroeiende millennia was de planeet echter vaak veel warmer dan nu. Een van de warmste tijden was tijdens de geologische periode die bekendstaat als het Neoproterozoïcum, tussen 600 en 800 miljoen jaar geleden . De omstandigheden waren ook vaak bloedheet tussen 500 miljoen en 250 miljoen jaar geleden.
De koudste dag van het jaar 2023 was op 8 februari met een temperatuur van -4,7°C. In 2023 waren er 58 zomerdagen (norm.: 29,9 dagen), 13 tropische dagen (norm.: 5,3 dagen), 0 tropische nachten, 30 vorstdagen (norm.: 39,4 dagen) en 0 ijsdagen (norm.: 6,1 dagen).