In Nederland is op 100 meter diepte de temperatuur ongeveer 11-12 graden en constant.
“In Nederland is het ongeveer elke 100 meter dieper 3,2 graden warmer. Je begint met een oppervlaktetemperatuur van 10 graden. Dus op 1 kilometer diepte is het 42 graden, op 2 km diepte 74 graden, en zo verder.” Niemand kan in Nederland zomaar boren of water onttrekken aan de bodem.
De temperatuur van de aarde is op 150 meter diepte constant 8 à 10 graden.
De 'ongestoorde' bodemtemperatuur (tussen de 2 en 200 meter diepte) ligt in Nederland ongeveer tussen de 8 °C en 14 °C (met ongestoord bedoelen we, zonder dat er gebruik wordt gemaakt van bodemenergie). Vaak zien we dat de temperatuur in stedelijke gebieden iets hoger ligt dan op het platteland.
Vanaf een diepte van 1000 meter tot op de zeebodem bedraagt de temperatuur nog slechts 2°C, ongeacht de regio of het seizoen. In 75% van het oceaanwater schommelt de watertemperatuur tussen 0° en 6°C.
Ondiepe bodemenergie (tot 500 meter diep)
Ondiepe bodemenergie is lage temperatuur warmte (15-20°C) en koude (6-10°C) uit de bodem.
De aarde heeft, door opwarming door de zon, op 50 meter diepte een constante aard-warmte van ongeveer 9 graden.
Gemiddeld bedraagt de geothermische gradiënt in Nederland ongeveer 30 °C per duizend meter. Op tweeduizend meter diepte bedraagt de gemiddelde temperatuur ongeveer 70 °C.
Wij kunnen in principe tot 300 m diep boren. De gangbare diepte voor geothermie is echter maximaal 150 m diep. In de praktijk situeert de boring zich tussen 60 en 150 m diepte.
2) Een water/water warmtepomp die een open circuit heeft en in alle gevallen een waterbron als bron heeft, al dan niet oppervlakte water. In beide gevallen wordt er tot ongeveer 150 meter diep in de grond geboord.
„Open systemen mogen vanaf 100 meter diep geboord worden, maar gesloten systemen mogen maar tot 80 meter diep”, legt Imthorn uit.
In de regel kun je uitgaan van een daling van de temperatuur van 1 graad per 100 meter bij helder weer. Met 1000 meter stijgen zit je dus al aan een temperatuur van 10 graden minder.
De meeste warmtepompen geven warmte af via het verwarmingswater dat door je verwarming stroomt. Een warmtepomp warmt het verwarmingswater meestal op tot 35 tot 55 graden, een cv-ketel staat vaak afgesteld op maximaal 60 of 80 graden. Een warmtepomp werkt dus met een lagere temperatuur.
Door de boringen naar olie en gas zijn de diepten tussen 2 en 3 km in een groot deel van Nederland aardig bekend; de lagen tussen 2 en 3 km levert warmte op van 70-90 graden C (een stukje onder het maaiveld is het ca. 10 graden C en 2 km van 30 graden/km geeft inderdaad ca. 70 graden C).
Een zwemspa kan tot boven de 40 graden worden opgewarmd. Dit opwarmen neemt de nodige stroomkosten met zich mee, maar kan is dus zeker mogelijk. Toch raden we af om langdurig in water van boven de 40 graden te dobberen. Dit omdat dit kan leiden tot oververhitting.
Op 2000 meter hoogte ligt de temperatuur rond -10 °C en op 3000 meter rond -20 °C. Aan de zuid- en westkant van de Alpen is meer ruimte voor de zon. Daar waar het nog wel bewolkt is, komt de zon regelmatig door het wolkendek heen.
Die kosten zijn eenmalig. De kosten van verwarming met aardwarmte zijn gelijk of lager dan van verwarming met aardgas.
Net zoals bij boringen naar olie en gas, brengt boren naar aardwarmte risico's met zich mee. Er bestaat kans op aardbevingen, vervuiling van het grondwater of onverwacht aanboren van olie of gas. Het Staatstoezicht op de Mijnen controleert of de veiligheidsregels worden nageleefd, om deze risico's te beperken.
Bij geothermische warmtepompen vormen die installatiekosten door de graafwerken een veel groter deel van de totale warmtepomp kosten. Voor een grondboring mag je rekenen op 5.000 à 6.500 euro.
Over het algemeen daalt de temperatuur naarmate de hoogte toeneemt. Bij droge lucht is de afname ongeveer 1 graad per 100 meter, bij vochtige lucht is dat ongeveer 0,6 graden. Na of aan het eind van een heldere nacht met weinig wind kan de temperatuur tot een bepaalde hoogte ook toenemen met de hoogte.
In de diepere ondergrond (meer dan 10 meter diep) is de temperatuur constant ongeveer 12°C.
De tweede vraag is het gemakkelijkst te beantwoorden: de stelregel is dat het 6 graden kouder wordt met iedere 1000m stijgen, ofwel 0.6°C per 100m. In uitzonderlijke gevallen scheelt het meer dan 1.5°C per 100m, in sommige gevallen (in een inversie) loopt de temperatuur zelfs op naarmate men hoger komt.
Een recreatieve duiker komt tot een meter of 40
Als je een beginnerscursus SCUBA-duiken volgt, kun je tot ongeveer 12 tot 18 meter diepte duiken. Met meer trainingen en ervaring kun je als recreatieve duiker tot zo'n 40 meter diepte komen. Alles dieper dan 40 meter wordt als technisch duiken gezien.
Wanneer je je op 10 km hoogte bevindt, is die afstand 10.000 keer groter. Daar, bovenin de troposfeer, is de temperatuur circa -50°C. Het afstandsverschil van 10 km dat totaal onbelangrijk is voor de afstand tot de Zon, is dus zeer significant voor de afstand tot het aardoppervlak.
De temperaturen bereiken een maximum temperatuur van 8 tot 18 graden, op 2000 meter hoogte ligt de temperatuur rond de 0 graden.