Bij een verstopt melkkanaal is er een obstructie in een of meerdere melkkanalen waardoor de melk niet naar buiten kan stromen. Hierdoor is er vaak een harde plek of schijf voelbaar, meestal in één borst, die veelal gevoelig of pijnlijk is. Eventueel gaat het samen met rode en/of warme huid.
Tekenen van een verstopt melkkanaal
Een verstopt melkkanaal veroorzaakt vaak een gevoelige knobbel ter grootte van een erwt of groter, maar er kan soms ook een kleine, witte blaar op de tepel ontstaan.
Een pijnlijke, rode, gezwollen borst (meestal een van de twee borsten). Verhoging of koorts. Soms krijg je ook griepachtige verschijnselen zoals koude rillingen en spierpijn. Als er een abces (holte gevuld met vocht) is ontstaan, kan een pijnlijke, vaste zwelling in de borst worden gevoeld.
Neem een warme douche of verwarm je borsten en masseer de harde rode plek zachtjes weg, in de richting van de tepel. Probeer daarna je baby de borst helemaal leeg te laten drinken. Heeft je baby op dat moment niet veel trek, kolf je borst dan na totdat deze leeg is.
Een melkkanaal kan verstopt raken. Dit komt doordat ingedikte melk in een melkkanaal een soort prop vormt. Hierdoor kan de melk die achter de verstopping zit moeilijk of niet uit uw borst gehaald worden. De melkklieren blijven melk aanmaken.
Hoe snel een verstopt melkkanaal overgaat in een borstontsteking kan verschillen van een paar uur tot enkele dagen. Soms kan het lijken alsof een borstontsteking uit het niets is ontstaan. De oorzaak voor een verstopt melkkanaal is het niet goed (kunnen) legen van de borst.
De klieren in de borsten zijn gevoelig voor die hormonen. Bij mastopathie lijken de borstklieren extra gevoelig voor veranderingen van de hormonen. Daardoor zijn uw borsten vaak gespannen als u ongesteld bent. Vlak voor u ongesteld wordt krijgt u pijn in uw borsten.
De melkklieren bevinden zich net achter of naast de tepel. In een vrouwenborst zitten gemiddeld tussen de 10 en 25 melkklieren. Via een netwerk van melkkanalen worden deze trossen van melkklieren naar de tepel geleid. Om de melkklieren heen ligt vet- en bindweefsel dat de melkklieren beschermt.
Gebruik een ontstekingsremmer, zoals ibuprofen (overleg dit eerst met de huisarts). Een ontstekingsremmer gaat zwelling en ontsteking tegen en vermindert de pijn. Geef borstvoeding op verzoek en/of kolf na wanneer je kindje je borst niet goed “leeg” drinkt. Geef eerst de ontstoken borst, zodat deze goed geleegd wordt.
Als je borstontsteking niet binnen 24 uur lijkt te verminderen of binnen 48 uur duidelijk is verminderd of weg is, ga dan naar je arts en vraag een antibioticakuur. Natuurlijk blijf je tijdens het volgen van de kuur borstvoeding geven. De melk 'moet' goed doorstromen, anders heb je die borstontsteking zo weer terug.
Een knobbeltje kan aanvoelen als een knikker, en voelt harder en stugger aan dan de rest van de borst. Een knobbel in de borst kan ook aanvoelen als een wat harder of stugger plekje, dat anders voelt dan de rest van de borst. Het kan ook zijn dat het aanvoelt als een langwerpige zwelling of een schijf die verdikt is.
Masseer zo de hele borst, spiraalsgewijs, in de richting van de tepelhof (zie figuur A). Strijk met de hand over de borst vanaf de bovenrand van de borst tot aan de tepel, zacht roffelend met de vingers. Ga zo de hele borst rond. Buig voorover en schud de borst voorzichtig heen en weer.
Je bent ziek en je wilt waarschijnlijk ook het liefst in bed blijven. Een borstontsteking duurt meestal niet lang: één tot twee dagen. Doe voor het voeden een warme doek om je ontstoken borst, als de borst warm is gaan de melkklieren goed open staan en wordt de borst beter leeggedronken.
Knobbeltjes kunnen heel verschillend aanvoelen. Het kan een plek zijn die niet echt rond is en wat stugger en harder aanvoelt dan de rest van het klierweefsel. Het kan ook een kogelrond knobbeltje zijn dat als een knikker onder de vingers wegglijdt. In de meeste gevallen doet een knobbeltje geen pijn.
Mastitis kan worden omschreven als een gevoelig, warm of heet, opgezwollen, wigvormig deel van de borst, wat mogelijk gepaard gaat met koorts (> 38,5 °C). Symptomen van mastitis worden soms ten onrechte aangezien voor griepverschijnselen.
Borsten bestaan voornamelijk uit vet en bindweefsel. Dit ligt als een beschermende laag om de bloedvaten en melkklieren. De hoeveelheid vetweefsel bepaalt de grootte van de borst. Het klierweefsel bestaat uit ongeveer 20 trosvormige klieren.
Een borstontsteking kan optreden wanneer er stuwing ontstaat achter een afgesloten melkgang. Als gevolg hiervan kan de melkklier opzwellen en kan melk gaan lekken in het omliggende borstweefsel. Daardoor komt een ontstekingsproces op gang.
Je kunt de tepel met de melkblaar een paar maal per dag weken met warm water. Eventueel kun je aan het water magnesiumzout toevoegen: 10 gram per 250 ml. Een andere voedingshouding kan helpen de druk op de blaar te verminderen. Het kan een paar dagen duren voor de blaar helemaal genezen is.
Wanneer je hevige tepelpijn ervaart, kan dit ook teken zijn van een infectie. Mastitis is een infectie van de melkkanalen. Spruw is bijvoorbeeld een schimmelinfectie van de borst en tepel die kan optreden als je borstvoeding geeft. Dit neemt niet weg dat vrouwen hier ook last van kunnen krijgen in andere levensfasen.
Geef je borstvoeding en leg je je baby aan, dan voel je al snel de melk toestromen. Dit kan een apart gevoel zijn in je borsten, we noemen dit de toeschietreflex. In het begin, of als je veel stuwing hebt, kan dit toeschietreflex pijnlijk zijn. Maar meestal voelt het als een lichte tinteling, of prikt het een beetje.
Een tumor is meestal onregelmatig van vorm en voelt heel hard aan, want bestaat uit vast weefsel. Ook een jonge volwassene (tot 40 jaar) kan klierzwellingen hebben ten gevolge van een infectie.
Lymfeklieren in de hals kunnen groter worden. Ze kunnen ook pijn doen of warm aanvoelen. U voelt ze voorin de hals, in de nek of achter een oor. U voelt ze aan één kant of aan beide kanten in uw hals.
De herkenning van een weke delen tumor is vaak moeilijk. Een zwelling kan lang onopgemerkt blijven als deze diep in het lichaam of in elastisch weefsel zit. Vage pijnklachten kunnen dan de eerste klachten zijn. Als de tumor net onder de huid zit, kunt u deze voelen als een zwelling of knobbeltje.
Een dreigende borstontsteking is te herkennen aan pijnlijke, harde, warme en soms al rood wordende plek in de borst, meestal na de 7e dag na de bevalling, vaak als de kraamverzorgster op het punt staat het gezin te verlaten.