Uw hart gaat steeds sneller kloppen, u heeft uw ademhaling niet meer onder controle, u kunt duizelig worden of wazig gaan zien. Het voelt alsof uw lichaam het niet meer aan kan. Dat maakt de angst nog groter en u raakt in paniek. U weet niet meer wat u moet doen.
Als je een paniekaanval hebt of voelt aankomen, probeer dan rustig te ademen en te ontspannen. Zoek afleiding. Neem bijvoorbeeld een slok water, loop even naar buiten, doe wat oefeningen (zoals kniebuigingen), of ga hardop lezen of zing hard mee met de radio. Doe iets actiefs: ga een eind fietsen, rennen of wandelen.
Zelfs als u vaker een paniekaanval heeft gehad en precies weet wat het inhoudt, kunt u bij een nieuwe aanval toch steeds weer bang zijn dat u dood gaat. Een paniekaanval bereikt meestal binnen ongeveer 10 minuten zijn hoogtepunt en ebt daarna langzaam weg. Soms houdt u nog lang een gevoel van spanning en onrust.
Een paniekaanval is beangstigend maar niet gevaarlijk
Tijdens een paniekaanval kunnen lichamelijke sensaties verkeerd geïnterpreteerd worden. Je kan hartkloppingen verwarren met het begin van een hartaanval, of duizeligheid met het idee flauw te vallen.
Bij een angstaanval, ook wel een paniekstoornis genoemd, wordt iemand plotseling overvallen door een intense angst. Dit gaat gepaard met fysieke symptomen, zoals een versnelde hartslag of transpirerende handen, en kan soms vijf tot 30 minuten aanhouden.
Het verschil tussen angst en paniek zit in de duur en hevigheid van de aanval. Bij een angstaanval doemt er ineens een onbehaaglijk gevoel op, wat versterkt wordt door de lichamelijke verschijnselen. Echter, dit heftige gevoel zal bij een angstaanval vanzelf wegebben, mogelijk door het rationaliseren van de symptomen.
Medicijnen tegen een angststoornis en depressie (antidepressiva) kunnen helpen bij een paniekstoornis. Voorbeelden zijn citalopram, sertraline, paroxetine of clomipramine. Uw behandelaar legt uit hoe en hoe vaak u de medicijnen moet innemen. Het is belangrijk dat u de medicijnen steeds op tijd inneemt.
Angst is een emotie die je helpt te reageren op gevaar. Het lichaam raakt in opperste staat van paraatheid waardoor het hart sneller gaat kloppen, de ademhaling versnelt, de bloeddruk omhoog gaat en de spieren zich aanspannen. Deze plotselinge en hevige angst duurt vaak niet lang en ervaart iedereen wel eens.
Iemand met een paniekstoornis heeft regelmatig paniekaanvallen. Tijdens een paniekaanval wordt je onverwacht overvallen door een plotselinge golf van intense angst of intens onbehagen. Als je een paniekaanval hebt, kun je het gevoel krijgen gek te worden, de controle te verliezen of dood te gaan.
Bang zijn is normaal en nuttig als er gevaar dreigt. Het helpt om weg te vluchten of te vechten. Vaak bang zijn noemen we angstklachten. Zulke klachten zijn ook normaal als u in uw leven met moeilijke situaties of problemen te maken krijgt.
Tijdens een paniekaanval adem je snel en oppervlakkig. Hierdoor denkt je brein dat je je in een stressvolle situatie bevindt en blijf je je angstig voelen. Door diep en rustig adem te halen, kalmeer je het zenuwstelsel en laat je het voelen dat de kust veilig is.
Als je last hebt van een paniekstoornis, kunnen situaties die voor een ander heel normaal zijn tot zweethanden, angstige gedachten en regelmatig tot paniekaanvallen leiden. Een paniekaanval kan erg heftig zijn. Je kunt het gevoel hebben gek te worden, de controle te verliezen of een hartinfarct te krijgen.
Een psycholoog is een expert in het behandelen van angst en paniekaanvallen en een vertrouwenspersoon. Therapie zal je helpen om beter te leren omgaan met de angst. O.a. zal de psycholoog samen met jou op zoek gaan naar de onderliggende oorzaak van jouw angst en je technieken aanleren.
Wanneer je angst ervaart, volgt een angstreactie. Bepaalde gebieden van je hersenen worden actief en hierdoor ga je bijvoorbeeld zweten en gaat je hartslag omhoog. Of angst ook een directe oorzaak is van verminderd executief functioneren kunnen we nog niet zeggen. Hiervoor is vervolgonderzoek nodig.”
Mensen met een gegeneraliseerde angststoornis, ook wel piekerstoornis genoemd, zijn continu gespannen en piekeren voortdurend. Objectief gezien is er geen reden voor, maar ze zijn constant bang dat er iets vreselijks zal gebeuren.
Het aantal paniekaanvallen is heel wisselend. Dit kan gemiddeld één keer per week zijn, maar ook veel meer. Soms worden periodes met veel aanvallen (bijvoorbeeld één keer per dag) afgewisseld met periodes met weinig tot geen aanvallen.
Tijdens een paniekaanval kan men denken dat men gaat flauwvallen en creëert men daar dan angst voor (angst voor het flauwvallen). Dit is vrijwel altijd ongegronde angst, omdat voor flauwvallen een lage bloeddruk nodig is, terwijl bij een paniekaanval de bloeddruk omhoog gaat en flauwvallen dan bijna onmogelijk is.
Duloxetine, pregabaline, venlafaxine en escitalopram zijn de best onderzochte, effectieve en goed verdraagbare medicijnen voor de behandeling van een gegeneraliseerde angststoornis. Dat is de conclusie uit een recente meta-analyse in de Lancet.
Benzodiazepinen dempen emoties en werken daardoor kalmerend als u angstig of gespannen bent. Hierdoor verminderen ook de lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, buikpijn, trillen en transpireren, die vaak met angst en spanning gepaard gaan. Benzodiazepinen zijn vooral effectief bij min of meer chronische angst.
Ashwagandha helpt bij stressvolle situaties, ondersteunt je energieniveau en verbetert je concentratie. Ook valeriaan en citroenmelisse zijn kruiden die veel rust geven. Valeriaan wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt om in te slapen, omdat het zorgt voor meer rust in je zenuwstelsel.