Op het hoogtepunt van de ramp was de stralingsdosis aan de rand van het reactorterrein 400 mSv per uur. Binnen de 20 km veiligheidszone rond Fukushima was de straling opgelopen tot ongeveer 7 mSv per jaar. Een groter gebied tot een straal van 30 km werd ontruimd en afgesloten voor verdere bewoning.
De impact van de kernramp in Tsjernobyl is uitgebreid en goed gedocumenteerd. Een gebied van 4.300 km² rond de centrale is verboden gebied (en momenteel niet geschikt voor permanente bewoning of langdurig verblijf). Dat komt neer op een gebied van ongeveer 30 kilometer rond van de centrale.
mensen vragen te gaan schuilen. Dit houdt in: binnen blijven of naar binnen gaan en deuren, ramen en alles wat als ventilatie werkt, sluiten. Bijvoorbeeld een afzuigkap en toiletrooster; voedsel- en drinkwatermaatregelen treffen.
Extra blootstelling aan ioniserende straling verhoogt de kans op schadelijke gezondheidseffecten. Om mensen hiertegen te beschermen kunnen verschillende maatregelen genomen worden, zoals schuilen, evacueren of het innemen van jodiumtabletten.
Omdat tijdens een kernramp meestal het beste is om minimaal 48 uur in je schuilplaats te blijven zitten is het belangrijk dat je genoeg eten en drinken bij je hebt.
Na de klap ging de seismische schok driemaal de aarde rond. De hitte van de explosie had tot 100 kilometer verderop derdegraads brandwonden kunnen veroorzaken. Afgeworpen boven de Randstad zou dit betekend hebben dat Den Haag en Rotterdam verwoest waren.
Studies laten zien dat jij en maximaal 100.000 stadgenoten gered kunnen worden, ten minste: als je je hoofd erbij houdt en de straling laag genoeg. Het allerbelangrijkst: probeer een fall-out, ofwel radioactieve neerslag, te ontwijken.
Zo kun je een nucleaire aanval het beste aan. Witte kleren, een douche zonder conditioner en een oude radio kunnen je leven redden als de atoombom valt. Dit raadt de wetenschap aan om jezelf en je dierbaren zo veel mogelijk zonder kleerscheuren door een aanval van het ergste wapen van de mens te loodsen.
De jodiumtabletten beschermen alleen tegen het binnenkrijgen van radioactief jodium. De jodiumtabletten beschermen dus niet tegen de effecten van andere radioactieve stoffen die bij een kernongeval vrij kunnen komen. Daarom kan de overheid ook andere beschermende maatregelen nemen, zoals schuilen.
Behandeling. In principe bestaat er geen behandeling tegen de directe effecten van ioniserende straling. Slechts de secundaire effecten kunnen eventueel bestreden of beperkt worden. Het maakt overigens verschil of de bestraling lokaal of over het gehele lichaam plaatsvond.
Een bom als die op Hiroshima kan je al overleven op 10 kilometer afstand. Maar de krachtigste bom die ooit tot ontploffing is gebracht, de Tsar Bomba (50 megaton) zou indien boven Utrecht tot ontploffing gebracht alles van Amsterdam tot Den Bosch in de as leggen.
De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie spreken af dat nucleaire en conventionele raketten en kruisraketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer vernietigd moeten worden.
Over de kans op een kernoorlog is weinig zeker. Behalve dat het iets minder onwaarschijnlijk is – nee, lijkt – dat de mensheid zichzelf de komende jaren naar de vergetelheid vaporiseert.
Het leven is niet gemakkelijk voor de Tsjernobyl-zwerfdieren. Niet alleen moeten ze de strenge Oekraïense winters doorstaan, maar ook dragen ze vaak verhoogde niveaus van straling in hun vacht en hebben ze een verkorte levensverwachting.
Kernrampen. Kerncentrales kunnen beschadigd raken of, zoals in Fukushima gebeurde, zelfs exploderen. De gevolgen van vrijkomende radioactieve straling kunnen catastrofaal zijn – hele landstreken kunnen voor duizenden jaren onbewoonbaar worden.
Directe effecten treden op kort nadat iemand is blootgesteld aan een hele hoge dosis radioactiviteit (vanaf 1 gray). Zo iemand kan stralingsziekte oplopen. Dit uit zich in misselijkheid, diarree en een toenemend tekort aan bloedlichaampjes. De kans op bloedingen en infectieziekten is hierdoor groter.
'Jodiumtabletten zijn bedoeld voor eenmalig gebruik zo kort mogelijk na de kernramp. Bij langdurige blootstelling in het milieu kan een extra dosis nodig zijn, afhankelijk van metingen na een kernramp. De dosering is afhankelijk van de leeftijd. Jodiumpillen moet je zo kort mogelijk na de blootstelling innemen.
Jodiumtabletten in huis halen: een goede reflex
Bij een nucleair incident waarbij radioactief jodium wordt uitgestoten, is het innemen van stabiel jodium, naast de andere beschermingsmaatregelen, een efficiënte manier om de schildklier te beschermen.
Het innemen van de jodiumtabletten heeft boven 40 jaar geen beschermend effect. Maar geeft wel beperkte risico's op allergie en schildklierfunctiestoornissen. Een uitzondering geldt voor zwangeren die ouder zijn dan 40 jaar.
De aarde kan een nucleaire winter tegemoet zien. Waar het dan nog het veiligst is? Op Antarctica. Niet alleen is dit continent overal mijlenver vandaan, het is ook de locatie van 's werelds eerste nucleaire wapenovereenkomst in 1959.
Sarmat zou een bereik hebben van 18.000 kilometer, genoeg om vanuit Rusland ieder punt op aarde te bereiken.
Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles. De Russen testten hun kernwapenarsenaal op Kazachse steppebewoners en de Amerikanen wilden een nieuw Panamakanaal graven met een bombardement van waterstofbommen. Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles.
Je zult moeten rantsoeneren om te overleven en je uiteindelijk bloot moeten stellen aan de straling (tenzij je in een speciale schuilkelder zit, met voedsel en water). Verwerkte levensmiddelen zijn veilig om te eten, zolang de houder geen gaten heeft en relatief goed intact is.
Als een kernbom ontploft, ontstaat er een vuurbal die heter is dan de zon (in de zon vindt trouwens ook kernfusie plaats). Deze vuurbal kan wel 60m2 groot zijn. Op de plek van de vuurbal verdwijnen alle mensen, auto's en zelfs gebouwen.
Wordt zo'n bom tot ontploffing gebracht dan kunnen mensen in een straal van 11 kilometer lichte brandwonden oplopen, tot 8 kilometer rondom zijn derdegraads brandwonden mogelijk. Witte kleding helpt nog een klein beetje om de energie van de ontploffing te weerkaatsen, waar donkere kleding absorberend werkt.