Hoewel beelden van zulke zware tornado's vooral bekend zijn uit de Verenigde Staten, is dit soort destructieve windhozen geen exclusief Amerikaans fenomeen. Tussen 2010 en 2020 ontstonden in Europa 3.872 tornado's. Daarvan waren er 30 van kracht F3 of hoger.
Tornado's komen doorgaans vooral in het centrale deel van de Verenigde Staten voor, gemiddeld zo'n duizend per jaar. De meeste zijn niet sterk, maar sommige wel. Vooral de Tornado Alley, van midden-Texas tot het oosten van Nebraska en Iowa heeft last van tornado's. Voornamelijk in april, mei en juni.
In Nederland en België komen ook af en toe tornado's voor. Uit onderzoek blijkt dat er in Nederland naar schatting 35 tornado's per jaar voorkomen.
Relatief gezien is Nederland trouwens het land dat het meeste tornado's kent. Per jaar komen er in Nederland ongeveer twintig tornado's voor, wat neerkomt op 0,00048 tornado's per vierkante kilometer. Amerika is met ongeveer 1200 tornado's per jaar in absolute zin het land dat de meeste tornado's kent.
Tornado's komen vooral in het centrale deel van Verenigde Staten voor, gemiddeld zo'n duizend per jaar. In Nederland bereikt een windhoos zelden de kracht van een Amerikaanse tornado. In de twintigste eeuw gebeurde dat slechts enkele malen.
Ga de caravan uit als er een tornado of een flinke windhoos er aan komt: beter is om te schuilen in een huis. Als er geen onderdak in de buurt is, ga dan in de greppel of in een sloot liggen en bescherm je hoofd met je armen.
De laatste keer dat we een tornado in ons land zagen is slechts een maand geleden. Op 20 mei 2022 trok een windhoos over het Limburgse Beek, nabij Maastricht.
De Tri-State Tornado was een tornado die op 18 maart 1925 de Amerikaanse staten Missouri, Illinois en Indiana trof. De tornado staat bekend als de dodelijkste en zwaarste tornado uit de geschiedenis van de Verenigde Staten, waarbij de windsnelheid 416 km/uur haalde.
In Amerika komen vaak tornado's voor. Warme, vochtige lucht van de oceaan botst daar op droge woestijnlucht uit Mexico en koude lucht uit Canada. In Nederland is de kans op zo'n verwoestende storm erg klein, omdat de omstandigheden hier anders zijn. Kapotte huizen, winkels en auto's, alles is verwoest.
Rond en in de wolk moet er ook sprake zijn van windschering: winden met veranderende windsnelheid en/of windrichting op verschillende hoogtes. De windschering zorgt voor een draaiende luchtstroom rond een horizontale as en zo ontstaat een horizontale wervelwind.
Het duurt meestal enkele tientallen seconden tot 2 á 3 minuten, bij zware tornado's soms wel een minuut of 5 á 10. Een F4 of F5-tornado kan een levensduur hebben van enkele uren en kan daarbij een spoor van vernieling van zo'n 100 km veroorzaken.
In België komen jaarlijks gemiddeld 3 tot 5 hozen tot ontwikkeling. Een van de belangrijkste tornado-situaties in onze streken was die van 25 juni 1967.
Een zwakke tornado is een EF0 tornado, de zwaarste tornado wordt als EF5 bestempeld.
Tao legt in zijn onderzoek uit dat het mogelijk is om met gigantische muren steden te beschermen tegen de verwoestende tornado's. Zo'n tornado werende muur zou volgens hem minstens 300 meter hoog moeten zijn en 50 meter breed om de tornado af te breken.
Op 1 juni 1927, was bij Neede sprake van een tornado van klasse 4, waarbij tien doden vielen. Bijna even krachtig was de tornado op 23 augustus 1950 die een spoor van 46 kilometer lengte trok met vooral schade aan de bossen van de Veluwe.
In Barendrecht (Zuid-Holland) richtte de harde wind forse schade aan en in 's-Heerenberg (Gelderland) werd de tornado door meerdere mensen op film vastgelegd. Volgens Weer.nl komen windhozen of tornado's zoals deze vaker voor, maar dat een windhoos voor grote schade zorgt is volgens het weerbureau wel zeldzaam.
In België worden jaarlijks gemiddeld maar 3 tot 5 tornado's waargenomen, toch is het volgens Peters niet zo uitzonderlijk dat er twee op korte tijd ontstaan. “De kans op dit extreme weerfenomeen is het grootst in de zomerperiode.
In het kort: een orkaan kan je het beste zien als een gebied met op grote schaal veel regen en veel wind. Een tornado is een roterende kolom lucht van meestal enkele tientallen tot enkele honderden meters breed. Hij is zichtbaar als 'slurf' en komt soms voor bij zeer sterke onweersbuien.
Bij windkracht 12, de hoogste categorie, waait de wind harder dan 117 kilometer per uur. De Fujitaschaal loopt van 0 tot 5. Een tornado met 'F0' heeft een windsnelheid van ongeveer 60 tot 111 kilometer per uur, een 'F5' haalt meer dan 400 kilometer per uur. De categorie wordt pas achteraf bepaald.
"Ieder jaar hebben we zo'n vijf tot tien windhozen boven land. Het zou iets meer kunnen worden, maar dan hebben we het over aantallen van tien tot vijftien per jaar."
Omdat de windsnelheden in deze kolom erg hoog zijn richt zo'n tornado altijd erg veel schade aan. Zijn gemiddelde breedte is zo'n 50 meter, maar die kan variëren tussen tien meter en anderhalve kilometer.
Tornadojagers zijn mensen die zo dicht mogelijk bij een tornado willen komen. Sommigen doen dat voor de sensatie. Andere tornadojagers willen graag metingen aan de tornado doen. De resultaten van die metingen kunnen worden gebruikt om beter te snappen wat een tornado precies is.
Als je dan behoorlijk wat windschering hebt en ook de snelheid toeneemt naar de hoogte toe, dan is er kans dat het gebeurt.” Als er dan zoveel wind op hoogte is dan kan die wind met een bui naar beneden komen. Daar waarschuwt Onwuka voor.
Een tornado is een rondtollende draaikolk van lucht. Het ontstaat als er onder koude, droge lucht een laag van warme, vochtige lucht zit. De warme lucht stijgt in een spiraal op naar boven. Als het waait, gaat de spiraal steeds sneller draaien.