Hoe vaak komt het voor? In Nederland krijgen ongeveer 40 kinderen per jaar microcefalie.
Diagnose Microcefalie
De diagnose wordt gesteld door de schedelomvang te meten (in vergelijking met wat normaal zou zijn op grond van zwangerschapsduur of leeftijd en geslacht). Een CT-scan of MRI-scan van de hersenen wordt gemaakt om aanlegstoornissen van de hersenen vast te stellen.
Microcefalie is een aandoening van het centrale zenuwstelsel waarbij de hersenen zich niet volledig ontwikkelen en de schedel te klein blijft. Microcefalie is meestal aangeboren, maar kan ook later ontstaan.
Wanneer het hoofd bij de geboorte een normale grootte heeft en later niet goed groeit waardoor het hoofd te klein wordt dan, wordt gesproken van een secundaire microcefalie.
Vaak zijn foutjes in het erfelijk materiaal niet overgeërfd van de ouders, maar ontstaan tijdens de ontwikkeling van het kind. Wanneer er geen oorzaak gevonden hebben ouders ongeveer 2-4% kans om nog een kindje te krijgen met een anencefalie.
Een verrassing voor artsen wereldwijd: een Chinese vrouw van 24 leeft al heel haar leven zonder een groot deel van haar hersenen. De vrouw was in de provincie Shandong naar het ziekenhuis gegaan omdat ze duizelig en misselijk was.
Neurochirurgische doorbraken begin jaren '80 hebben geleid tot een eerste generatie patiënten met spina bifida die de leeftijd van veertig haalden. Maar het voorbije decennium hebben artsen vooral vooruitgang geboekt in het urologisch domein.
De hoofdomtrek van de baby bij de geboorte
De grootte van het hoofd moet binnen een bepaald bereik vallen. Gemiddeld is het hoofdje van een baby direct na de bevalling 35 cm omtrek. Alles tussen 32 en 37 cm valt binnen het normale bereik.
Als de baby onvoldoende gegroeid is, moet je vaker naar de gynaecoloog voor controle. Hoe langer de baby in je buik kan blijven, hoe beter. De baby krijgt dan de tijd om verder te rijpen. Dit is belangrijk voor bijvoorbeeld de longen, hersenen, darmen en het afweersysteem.
Of een baby een groot of klein hoofd heeft is in de eerste plaats een kwestie van aanleg. Dus als papa of mama een groot hoofd heeft, is er meer kans dat je kind ook een wat groter hoofd heeft. Hetzelfde geldt voor een hoofdomtrek die kleiner dan gemiddeld is. Dit is dus geen reden om je zorgen te maken.
De vergroting van het hoofd houdt volgens Van Daalen verband met de grootte van de hersenen. Kinderen met een vergrote hoofdomtrek hebben ook grotere hersenen. “Er is aangetoond dat met name rond het vierde jaar de inhoud van de hersenen goed correleert met de hoofdomtrek.”
Het Dandy-Walker syndroom is een aangeboren afwijking van de hersenen. De kleine hersenen zijn niet goed ontwikkeld en er zit vocht in de hersenen. Soms is ook de verbinding tussen beide hersenhelften niet aangelegd.
Vlak na de eerste verjaardag zal je baby al bijna driemaal zoveel wegen als bij de geboorte! Niet alle lichaamsdelen groeien even snel. Het hoofd groeit bijvoorbeeld relatief snel en de benen groeien sneller dan de romp. Het hoofd neemt zelfs bij de geboorte een kwart van de lichaamslengte in beslag!
Het Angelman syndroom is een genetische aandoening waarbij er een stoornis ontstaat in hersenontwikkeling. Dit leidt tot een ontwikkelingsachterstand, afwijkende motoriek en taalontwikkeling en slaap- en gedragsproblemen. Ook hebben kinderen meestal epilepsie.
Het Joubert syndroom is een zeldzame genetische ziekte die bij ongeveer 1 op de 80.000 mensen voorkomt. De ziekte uit zich in problemen in de ontwikkeling van de hersenstam en de kleine hersenen. Hierdoor ontstaan problemen met het ademhalingssysteem, evenwicht en spiercontrole.
Lissencefalie is een groep van stoornissen waarbij de ontwikkeling van de hersenen en de opbouw van de hersenschors (cortex) is verstoord. De stoornis wordt veroorzaakt door fouten in het erfelijke materiaal.
Vooral in het derde trimester groeit je buik het hardst. Veel vrouwen merken in het derde trimester dat als ze een paar dagen of weekje rust nemen, hun buik enorm snel groeit. En dat klopt: je buik groeit veel harder als je echt even rust hebt.
Bij de geboorte is niet te voorspellen of een kind met een groeiachterstand een inhaalslag zal maken. Bij kinderen die te klein en te licht zijn geboren voor de duur van de zwangerschap, is de kans minder groot dat ze de achterstand inlopen dan bij kinderen die alleen lichter of iets te klein zijn geboren.
Hoe ontstaat het? Een verminderde lengtegroei kan verschillende oorzaken hebben, zoals: aangeboren kleine lengte en kleine ouders (als de ouders van een kind kleiner zijn dan gemiddeld, dan is het normaal dat het kind ook kleiner is dan gemiddeld) aangeboren groeistoornis van het skelet.
Uit onderzoek blijkt dat mensen met een groot hoofd ook grotere hersenen hebben. En hoewel intelligentie moeilijk te definiëren is, lijkt het er sterk op dat de hersengrootte invloed heeft op hoe slim je bent.
Een premature baby is een baby die te vroeg geboren wordt, met name vóór de 37e week van de zwangerschap. De meeste prematuren hebben ook een laag geboortegewicht (minder dan 2500 gram). Ongeacht de zwangerschapsduur wordt een baby met zo'n laag gewicht beschouwd als prematuur.
Spina bifida komt onder de bevolking voor in een frequentie van gemiddeld 4,5 per 10.000 geboorten. Bij het voorkomen van spina bifida in de familie is deze frequentie ongeveer 10 maal hoger. Door het innemen van foliumzuur door de moeder tijdens de zwangerschap zou dit met 75% verlaagd worden.
Behandeling open ruggetje
Een open ruggetje is te behandelen door het sluiten van de rug, vaak al een paar dagen na de geboorte. Na deze operatie mag de baby vaak weer na 3 weken naar huis. Ook moeten de complicaties die veroorzaakt zijn door het open ruggetje moeten behandeld, wat voor iedere baby anders is.
Erfelijkheid is hierbij een belangrijke factor. Het risico om een kind te krijgen met spina bifida is groter als de aandoening in uw familie al voorkomt. Verder weten we dat foliumzuur een rol speelt bij het sluiten van de neuraalbuis en dus bij het ontstaan van spina bifida.