Alsof onweer soms nog niet eng genoeg kan zijn kan het altijd nog veel enger: namelijk met de bolbliksem. Wetenschappers vinden er met moeite een verklaring voor, en maar ongeveer 5% van de wereldbevolking heeft het wel eens meegemaakt of zal het meemaken.
Verklaringen voor bolbliksems
Als de hoeveelheid koolstof in de grond bij het inslagpunt 1 à 2 keer groter is dan de hoeveelheid siliciumoxide, ontstaat bij een temperatuur boven 3000 graden silicium of verbindingen daarvan. Heel kleine deeltjes hiervan vormen fijne dradennetwerken in de vorm van pluizige bollen.
Reacties. Het heet geen bliksembol maar een bolbliksem. Het is een bliksem in de vorm van een bol en net zo gevaarlijk als een bliksem die als een straal verschijnt.
Er zit in een gemiddelde bliksemontla- ding niet meer energie dan in ongeveer 10 liter olie of 100 Kwh aan elektriciteit. De stroomsterkte en spanning van de bliksem bedraagt 100 tot 60.000 ampère bij een duur, die varieert van één seconde tot één tienduizendste seconde.
Het voltage van een bliksemontlading kan 20 tot 100 miljoen volt bedragen; de stroomsterkte kan tot 20.000 ampère oplopen, waarbij een kerntemperatuur wordt bereikt van circa 30.000 K, een temperatuur die circa 6 maal hoger is dan die van het oppervlak van de zon.
De bliksem kiest de gemakkelijkste weg en slaat in waar het elektrische veld het grootst is. Zo goed als alles geleidt stroom beter dan de lucht, dus slaat de bliksem vaak in op het hoogste punt. Ook ijzeren constructies geleiden erg goed en trekken dus de bliksem aan.
-Paars/roos bliksems bij de "cumulonimbus pracipitatio", of simpel gezegd buienwolk, betekent veel regen. -Blauwe bliksems treden op in hagel/sneeuwbuien. -Oranje/rood bliksems komt voor in een stoffige atmosfeer.
Buitje om vliegen
Een blikseminslag kan wel degelijk kleine beschadigingen aan het vliegtuig veroorzaken. Bovendien komt onweer vaak gepaard met andere weerstypen zoals harde wind en hagel. Daarom vliegen piloten bij voorkeur niet door een onweersbui heen.
Bijna alle commerciële vliegtuigen worden gemiddeld één tot twee keer per jaar geraakt door bliksem. Vaak merk je dit als passagier of piloot niet eens. De bliksem kan namelijk niet inslaan, omdat het vliegtuig niet in contact staat met de aarde, waardoor het de stroom niet doorgeeft aan de grond.
Hoe zijn vliegtuigen beveiligd tegen bliksem? Oude vliegtuigen zijn vooral beschermd tegen bliksem doordat ze gemaakt zijn van elektrisch geleidende materialen zoals aluminium. Hierdoor is een vliegtuig een soort van vliegende kooi van Faraday.
Er kan niets fout gaan bij een blikseminslag, omdat een vliegtuig werkt als een kooi van Faraday. Hetzelfde als met een auto. Als de bliksem inslaat terwijl je rijdt, wordt aangeraden de auto tegen een lantaarnpaal of ander geleidend voorwerp te parkeren om de lading kwijt te raken voordat je de auto uit kunt stappen.
Vuurbal = Ook wel vuurbol of bolide genoemd: een relatief grote meteoor met een helder verbrandingsspoor (> magnitude -4). Bolide = Door astronomen ook wel vuurbol of vuurbal genoemd: een relatief grote meteoor met een helder verbrandingsspoor (> magnitude -4). Meer over meteoren.
Trek de stekkers uit de stopcontacten en ontkoppel de kabel van radio en televisie. Sta niet te dicht bij de schouw. Beter ook geen bad of douche nemen en kranen, en radiatoren en wasmachines niet aanraken. En zorg vooral voor een backup van al je computergegevens!
Houd ramen en deuren gesloten, bliksem wordt aangetrokken door tocht. Blijf uit de buurt van koperen leidingen en elektrische kabels. Haal alle stekkers uit het stopcontact (dus niet bellen met een telefoon die in het stopcontact zit). Ga niet douchen of in bad, vermijd bij voorkeur contact met stromend water.
Het lijkt een klassiek fabeltje, maar het is toch echt waar: vermijd contact met stromend water. Slaat de bliksem dichtbij in, dan zoekt de stroom een uitweg langs leidingen. Dus niet alleen een douche en een bad kunnen gevaarlijk zijn, of kranen in het algemeen, maar ook radiatoren. Fietsen.
In een huis ben je ook redelijk veilig, mits je niet in de buurt van koperen leidingen of elektrische kabels bent. Ook schijnt douchen en badderen een afrader te zijn. De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is gemiddeld 1 op 2 miljoen.
Natuurlijk wil de schade van een blikseminslag zien te voorkomen zodat je niet met een kapotte tv zit, of je alle bestanden op je computer kwijt bent. Trek daarom tijdens onweer de stekkers uit het stopcontact. Met overspanningsbeveiliging voor stekkers en kabels beveilig je elektrische apparaten tegen overspanning.
Ga niet languit op de grond liggen als het onweert. Helemaal juist. Als de bliksem vlakbij inslaat, loop je namelijk het risico dat je in de wegvloeiende bliksemstroom ligt. Ga op je hurken zitten, voeten tegen elkaar aan.
Dat heeft dus te maken met de temperatuurverschillen die nodig zijn om een onweersbui te laten ontstaan. Gedurende de dag kan de zon ervoor zorgen dat het aardoppervlak flink wordt verwarmd en de luchtvochtigheid zodoende stijgt, waardoor het contrast met een koude luchtstroom 's avonds des te groter wordt.
Bliksem aan zee is bijzonder gevaarlijk. Een persoon op het strand is onderdeel van de kortste weg van de hemel naar de grond. Je begeeft je dus in een uiterst gevaarlijke situatie wanneer je tijdens het onweer op het strand of in het water vertoeft.
Door de grote kracht van de bliksemstraal is er nog geen bestaand apparaat die dit op kan vangen en om kan zetten in bruikbare stroom. Er zijn dus geen batterijen of accu's die de stroom op kunnen slaan, omdat de kracht van de spanningspiek veel te groot is.
Een droog onweer is een onweersbui waarbij ofwel geen regen valt, of de regen volledig verdampt in de zeer droge luchtmassa tussen de basis van de cumulonimbus en de grond.