Bruine asbest is na witte asbest de meest toegepaste soort in Nederland. Tien procent van alle toepassingen van asbest is met de bruine soort gedaan. Zo werd bruine asbest voorheen toegepast in golfplaten, afzuigkappen, brandbestendige kleding, enzovoorts.
De meest gebruikte asbestsoort, ruim 90% was chrysotiel/wit asbest. Verder is er amosiet/bruin asbest en crocidoliet/blauw asbest gebruikt.
In bijna alle gebouwen die tussen 1960 en 1980 zijn gebouwd zit asbest. Het is lastig om het materiaal te herkennen. Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets.
Crocidoliet en amosiet zijn de twee gevaarlijkste vormen van asbest – ze vormen het grootste risico voor de gezondheid bij inademing van de vezels.
Longkanker kan al na tien jaar ontstaan na het inademen van asbest. Hoe meer asbestvezels u heeft ingeademd, hoe groter de kans. Als u rookt loopt u nog meer risico.
Hoe snel kun je ziek worden van asbest? Hoe snel je ziek wordt van asbest, merk je pas na jaren. De incubatietijd ligt tussen de 20 en 30 jaar. Het kan soms dus wel tientallen jaren duren voordat longkanker ontstaat door schade die de asbestvezels in je longen hebben aangericht.
Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 125 miljoen mensen blootgesteld aan asbest op de werkplek. Jaarlijks sterven wereldwijd ruim 107.000 mensen aan asbestgerelateerde ziekten zoals buikvlies- of borstvlieskanker (mesothelioom), longkanker en stoflongen (asbestose).
Tot in de jaren '80 is in en om veel huizen asbest toegepast, vaak in de vorm van asbesthoudend cement. Asbestcementplaten bevinden zich het meest in gevels, het dakbeschot, in en rondom schoorstenen, in of bij de cv-installatie, op galerijen van flats en als golfplaat op schuren en garages.
Hoe gevaarlijk is asbest? Alleen de losse asbestvezels die in de lucht zweven en die je in kunt ademen, zijn schadelijk. Iemand die langdurig veel asbestvezels inademt, kan longkanker of longvlieskanker (mesothelioom) krijgen. Het inademen van veel vezels komt vooral voor in binnenruimtes.
Vroeger werd asbest gebruikt in stucwerk om deze te verstevigen en niet enkel omwille van de brandweerstand van asbest. Pleisterwerk met asbest kan je dus in alle ruimtes vinden. De meeste kans is onder daken of op verdiepingen waar men de asbesthoudende stucwerk gebruikte om kamers met af te werken.
Vertaald naar het hele land gaat het om bijna 1,4 miljoen huizen. Uit de rondgang blijkt dat ongeveer de helft van de woningcorporaties precies weet hoe het is gesteld met de aanwezigheid van asbest.
In de meeste koopovereenkomsten van woningen zal een bepaling opgenomen zijn over de eventuele aanwezigheid van asbest. Door middel van die bepaling kan de verkoper aangeven dat hij niet weet of er asbest in de woning is verwerkt. De verkoper kan daarmee zijn aansprakelijkheid echter niet onbeperkt uitsluiten.
Hoe weet je of er asbest in je huis zit? Asbesthoudende producten hebben een verzelachtige structuur, die te zien is op breukvlakken en bij beschadiging van het materiaal. Een gecertificeerd asbestinventarisatiebedrijf kan vaststellen of er asbest in je huis zit. Dit kost al snel €650 tot €1500.
Asbest bestaat uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. De vezelachtige structuur is te zien op breukvlakken en bij beschadigingen van asbestmateriaal (pas op dat u asbestvezels niet inademt). Asbest is vaak wit tot lichtgrijs. Golfplaten als dakbedekking zijn vaak grijs, zwart of roodachtig van kleur.
1 tot 10 m2 asbest laten verwijderen prijzen: €500 tot €600. 11 tot 20 m2: €600 tot €700. 21 tot 30 m2: €700 tot €750. 31 tot 50 m2: €750 tot €800.
De hoofdregel is dus dat alleen een gecertificeerd bedrijf asbest mag verwijderen. Bepaalde strikt omschreven toepassingen mag een particulier zelf verwijderen. Deze staan opgesomd in artikel 4 van het Asbestverwijderingsbesluit. Ook dan moet u altijd minimaal 5 dagen van te voren melding doen bij de gemeente.
Bij het inademen dringen asbestvezels zeer diep in de longen, wat ernstige ziektes kan veroorzaken. Asbestvezels inslikken of aanraken (contact met de huid) is volgens de huidige inzichten niet gevaarlijk. Toch wast u best uw handen als u asbestvezels hebt aangeraakt. Zo voorkomt u dat u alsnog vezels inademt.
Asbest heeft helaas geen specifieke geur, eigenlijk is het geurloos. Ook bij het vrijkomen van asbest bij bijvoorbeeld een brand kun je asbest niet ruiken. Dit komt omdat asbest zeer goed tegen hoge temperaturen kan en dus niet verbrand, meestal verbrand alleen de grondstof waar het asbest in verwerkt zit.
Asbestvezels kunnen enige tijd in de lucht blijven zweven.
De gemeente of omgevingsdienst informeert en handhaaft
Uw gemeente of omgevingsdienst kan zelf extra regels vaststellen. Vraag daarom altijd naar de regels rondom asbest bij uw gemeente of omgevingsdienst. De gemeente of omgevingsdienst kan u een boete geven of met een dwangsom dwingen om uw asbestdak te verwijderen.
In de buitenlucht komen kleine hoeveelheden asbestvezels voor. Iedereen ademt dus elke dag een beetje asbest in. Soms ademen we per ongeluk een korte tijd meer asbestvezels in. Bijvoorbeeld door een brand waarbij asbest vrijkomt, of door in en om het huis asbesthoudend materiaal te verwijderen of bewerken.
Verreweg de grootste hoeveelheid asbest (ongeveer 75%) is verwerkt in asbestcement. Bijna alle cement golf- en vlakke platen van vóór 1989 bevatten asbest. In de periode 1989-1993 zijn zowel asbesthoudende als asbestvrije platen toegepast.
De vezels kunnen niet door het immuunsysteem worden afgebroken waarna ze als het ware door het lichaam gaan zwerven en allerlei schade kunnen aanrichten. Wit asbest is iets minder gevaarlijk doordat de vezels vaker kunnen worden afgebroken en minder schade in een lichaam kunnen berokkenen.
De meest voorkomende plek waar asbest aanwezig kan zijn is het dak. Denk hierbij aan golfplaten, dakleien en dakgoten. In de meeste gevallen werd asbest toegevoegd voor extra isolatie. Rondom oude leidingen komt asbest ook geregeld voor.
FFP3 asbest masker
FFP3 maskers, zoals de 3M 8835+ en de 3M aura 9332+, zijn inzetbaar tegen asbestvezels. Houd er rekening mee dat deze alleen geschikt zijn voor kortdurende werkzaamheden. Daarnaast moet de drager een gladgeschoren gezicht hebben omdat baardgroei de aansluiting op het gelaat belemmert.