Doordat de aarde in 24 uur één maal om haar as draait, is het per etmaal tweemaal hoog water en ook tweemaal laag water. De aarde draait als het ware onder de twee vloedbergen door. Doordat de maan in ongeveer een maand om de aarde draait, is de maan in dat ene etmaal ook een stukje opgeschoven.
Vergelijk het met een emmer water die je ronddraait. Het water wil naar buiten, als in een centrifuge, en zo hebben we dus 2 keer per etmaal vloed en twee maal eb.
Het tijdsverschil tussen het begin van de ene vloed en het begin van de daaropvolgende vloed is gemiddeld 12 uur en 25 minuten. Bij volle maan en nieuwe maan zijn de getijkrachten sterker. Als gevolg daarvan komt het hoogwater in de dagen direct daarna sneller op en bereikt een hogere stand.
De maan draait om de aarde en trekt het water op aarde naar zich toe. Daardoor ontstaat vloed. De aarde draait langzaam rond, waardoor de maan steeds een ander stuk water naar zich toetrekt. Als het water niet wordt aangetrokken door de maan, dan wordt het eb.
Aan de Bay of Fundy zijn de grootste getijdeverschillen ter wereld te zien. Het verschil tussen eb en vloed is daar gemiddeld 15 meter en het grootst gemeten verschil ooit is maar liefst 21,6 (!) meter. Tijdens een 12 uur durende getijdswitch stroomt er ongeveer 115 miljard water in en uit de baai.
Omdat de aarde zelf ook nog in z'n geheel naar de maan getrokken wordt, en de waterlaag door haar losse 'gladde' massa iets achterblijft bij de beweging van de aarde, wordt deze er in feite vanaf 'geslingerd', en hoopt het water zich daar aan de kant het verst van de maan dus ook op.
In quasi volledig afgesloten zeebekkens zoals de Middellandse Zee of de Baltische Zee is het tijverschil nog kleiner dan op de wereldoceanen, omdat ze zo ingesloten liggen dat de getijgolf nauwelijks binnen- en buitengeraakt.
Twee keer per maand is het springtij
Zeven dagen na volle maan of nieuwe maan staan de zon en de maan haaks op elkaar. De krachten van de hemellichamen werken elkaar dan tegen. Dit noemen we doodtij: tijdens hoogwater stijgt het water niet zoveel, tijdens laagwater zakt het water niet zoveel.
Het is momenteel vloed in Krimpen aan de Lek. Zoals je kunt zien in de getijgrafiek, was het hoogwater van 1.1m er om 00:40 en het laagwater van 0.6m was er om 09:34.
Een springtij komt bij ons voor enige tijd - zo'n twee etmalen - na nieuwe maan (new moon), als de zon en de maan aan dezelfde kant van de aarde op een lijn staan, of enige tijd na volle maan (full moon), als ze aan tegenovergestelde kanten van de aarde staan. Het komt dus twee keer maand voor.
De periode waarin het verschil tussen hoog en laag water het kleinst is, wordt doodtij genoemd. Hoog water is bij doodtij minder hoog dan gemiddeld en laag water minder laag dan gemiddeld. Doodtij treedt ongeveer eens in de 14 dagen op, ongeveer 48 uur na het eerste kwartier en na het laatste kwartier van de maan.
Springtij treedt eens in de ongeveer 15 dagen op en volgt gemiddeld ruim twee etmalen op het moment dat de getijkrachten van de maan en die van de zon dezelfde richting hebben en elkaar maximaal versterken.
Bij vloed is het water hoog en dicht bij de duinen. Eb betekent dat het water laag staat en verder weg. Soms vallen hele gebieden droog als het eb is. De aarde, zon en maan werken als magneten op elkaar.
Omdat de aarde ook zelf ronddraait, verplaatst de verhoogde waterstand zich over de aarde: "de aardkorst draait onder de verhoogde waterstand door". Op een vaste plek langs de kust zou je daarom twee keer per dag hoogwater en laagwater op een vaste tijd verwachten.
Tussen de beide vloedbergen in staat het water laag: dat noemen we eb. Het is ook tweemaal per dag eb. Ongeveer zes uur na vloed is het eb. Na ongeveer twaalf uur is het weer vloed, na ongeveer achttien uur is het vervolgens weer eb, enzovoorts.
Reacties. Door aantrekkingskracht van de maan op de aarde (en omgekeerd) wordt het water in de zee richting de maan getrokken. Door de draaing van de aarde & van de maan om de aarde krijg je 2 keer per dag een 'vloedgolf' langs.
De diepte van de Lek, plus nog wat extra informatie: Gegevens vaarweg ■Lengte: 62 kilometer ■Breedte: 180 tot 330 meter ■Diepte: NAP – 5,30 meter ■Kruisende vaarwegen: Amsterdam-Rijnkanaal, Merwedekanaal.
Het Getij is de nieuwe iPhone- en Android app, die iedere watersporter op de hoogte houdt van de eb- en vloedtijden in de Noordzee, Waddenzee, de rivieren en Zeeuwse wateren. De app maakt gebruik van de data van alle 84 getijmeetpunten.
Springtij is vooral gevaarlijk in combinatie met een langdurige noordwesterstorm. Dan wordt het water extra fel landinwaarts geblazen en is er gevaar voor watersnood, zoals bijvoorbeeld op 1 februari 1953.
Eb en vloed ontstaan onder invloed van de maan en de zon. Aan het einde van de ebperiode is de waterstand minimaal: dit heet 'laagwater' of 'laagtij'. Bij ondiep water kan de zeebodem tijdens laagwater droog komen te staan, waardoor de kuststrook, zoals bij een strand, breder kan worden.
Een ring van licht rond de zon of de maan noemt men een halo. Dit verschijnsel komt voor wanneer zon- of maanlicht wordt gebroken door ijskristallen.
Het op open zee gewoonlijk slechts geringe verschil tussen eb en vloed wordt groter, wanneer de watermassa's bijvoorbeeld door zee-engten geduwd worden. In de Middellandse Zee zijn er nauwelijks merkbare getijverschillen, omdat het een door landmassa's omsloten water is.
Eb en vloed worden hoofdzakelijk veroorzaakt door aantrekkingskracht van de maan. De zwaartekracht van de maan (en die van de zon in mindere mate) trekt aan de aarde, maar ook aan het water van de aarde. Hierdoor verplaatst het water naar de maankant van de aarde. Het is daar dan vloed.
Door het ontbreken van getijden (maximum 30 cm) en stroming (maximum 0,5 kn) en door de natuurlijke bescherming die de eilanden bieden is dit vaargebied niet echt moeilijk.