Algemeen geaccepteerd is (gelukkig) dat men de rechter in de rechtbank aanspreekt met mijnheer of mevrouw (de rechter). Maar ook daar zijn uitzonderingen op: zijn er meer rechters, dan spreekt men de voorzitter aan met mijnheer/mevrouw de voorzitter.
De formele aanspreekvorm voor de rechter is 'edelachtbare', maar ook rechters vinden dit vaak wat overdreven formeel. U kunt de rechter aanspreken met 'u' en 'meneer of mevrouw de rechter', dat is beleefd genoeg. Soms heeft de rechter ook nog specifieke juridische vragen aan uw advocaat.
Een rechtszaak start met een dagvaarding. Dit is een brief aan de rechter waarin staat wat het conflict is en wat de ene partij van de andere partij eist (vordert). Goed om te weten: wanneer u een rechtszaak start doet u dit in een dagvaardingsprocedure via de rechtbank.
Bij een rechtszaak is een formele dresscode als: Casual Chic, Business of Smart Casual gebruikelijk. Dit zijn dresscodes waarbij een combinatie wordt gemaakt tussen casual en formele kleding. Leg hierbij het accent op de nette kant, in plaats van op de casual kant.
U en uw raadsman gaan de rechtszaal in. De rechter opent de zitting en zal uw persoonsgegevens (naam, adres, geboortedatum) met u doorlopen. Hij wil zeker weten dat degene die in het proces-verbaal staat ook degene is die tijdens de zitting voor hem staat. Ook controleert de rechter welke andere personen aanwezig zijn.
Om een minister in zijn functie aan te spreken, gebruiken we de aanspreektitel meneer/mevrouw de minister. Hetzelfde geldt voor de aanhef van een brief of e-mail, maar daarin wordt meestal de vorm mijnheer geschreven.
In eerste instantie schrijf je een advocaat formeel aan met Geachte collega (vrouwelijk) of confrère (mannelijk). Als je de advocaat beter kent, verandert dat in amica (vrouwelijk) of amice (mannelijk) (uitgesproken als amieka/amies).
De griffier zit vanuit de rechtszaal kijkend rechts van de rechter(s) en draagt ook een toga. Hij wordt net als de rechter(s) aangesproken met 'edelachtbare' (bij een rechtbank), 'edelgrootachtbare' (bij een gerechtshof) of 'edelhoogachtbare' (bij de Hoge Raad).
Pathos, zegt IJzermans, is bij uitstek een middel om de rechter te boeien. “Zoek een manier om de rechter nieuwsgierig te houden, zodat je de gunfactor krijgt. Je kunt pathetisch zijn in de goede zin van het woord. Bijvoorbeeld de feiten vertellen in de vorm van een verhaal, zoals in een roman.
In de adressering van een brief wordt de naam van een advocaat voorafgegaan door De heer of Mevrouw. De functiebenaming staat op een aparte regel onder de naam, met een beginhoofdletter.
De rechter beslist meestal meteen aan het eind van de strafzitting over de strafzaak. De beslissing wordt uitspraak of vonnis genoemd. Je kunt zelf naar de strafzitting gaan om te horen wat de rechter beslist.
Iedereen is voor de wet gelijk. Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
Een procedure bij de rechtbank duurt in de regel zes tot acht maanden. Soms kan het echter langer duren, bijvoorbeeld omdat uitgebreide bewijslevering nodig is. Dat is het geval wanneer er getuigenverhoren moeten plaatsvinden, of deskundigenonderzoeken. In dat geval is een jaar tot anderhalf jaar geen uitzondering.
Bewijsregels. In hoofdlijnen en vrij vertaald gelden de volgende bewijsregels binnen het strafrecht; Voor een bewezenverklaring zijn slechts twee bewijsmiddelen nodig. Dit noemen we ook wel het strafrechtelijk bewijsminimum.
De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaalt u meestal zelf. Behalve als de rechter beslist dat de verliezende partij deze kosten betaalt. Een strafzaak kost u geen geld. Maar het kost wel geld als u een advocaat inschakelt.
De verdachte en zijn advocaat zitten tegenover de rechter. De officier van justitie staat links van de rechter, aan een aparte tafel. Rechts van de rechter zit de griffier. Hij ondersteunt en adviseert de rechter.
Strafrechtelijke procedure: advocaat niet verplicht
Als u verdachte bent in een strafzaak, is een advocaat inschakelen geen verplichting. Maar het is verstandig om dit wel te doen. Een advocaat controleert of tijdens de opsporingsfase alles volgens de regels verloopt. Hij bereidt met u de rechtszitting voor.
Hoe werkt de financiering van de Rechtspraak? De Rechtspraak wordt per zaak betaald. Voor elk vonnis dat een rechter uitspreekt, betaalt de minister van Justitie en Veiligheid een bepaald bedrag. Dus hoe meer vonnissen rechters produceren, des te meer geld krijgt de Rechtspraak, en omgekeerd.
De rechters stellen vragen aan u en de officier van justitie, bijvoorbeeld over de bewijzen en uw situatie. De rechters kunnen getuigen ondervragen. De rechters kunnen ook vragen stellen aan deskundigen, zoals een psychiater.
U moet in elk geval meenemen: de dagvaarding of oproeping én. een geldig legitimatiebewijs.