Soms wordt een baby kort na de geboorte of enkele weken erna onrustig aan de borst. Misschien lijkt het alsof de baby niet meer aan de borst wil. Soms verloopt het aanleggen moeilijk en moet je dit een paar keer opnieuw doen voor de baby begint te drinken.
Een baby met tepel-speenverwarring houdt vaak de tong verkeerd in de mond, met als gevolg dat de tepel tegen het voorste gehemelte wordt gedrukt, en dat heeft weer tepelkloven tot gevolg. Ook dit kan verleerd worden; De melkstroom uit een fles is meestal vrij snel en constant.
Tepelkloven kun je op verschillende manieren behandelen. Meestal merk je binnen enkele dagen al resultaat. We raden daarom nooit aan om meteen met borstvoeding te stoppen wanneer je last hebt van tepelkloven. Na de behandeling zal de pijn aanzienlijk verminderen en zelfs weggaan.
Dit kan tot borstvoedingsproblemen leiden. Borstvoeding werkt op vraag en aanbod. Hoe meer je baby aan de borst drinkt, hoe meer moedermelk je zult aanmaken. Als een baby vaak op een fopspeen sabbelt, zal hij minder aan de borst drinken, wat dus een negatief effect op je melkproductie kan hebben.
De pijn gaat normaal gesproken na enkele dagen weg, als je lichaam gewend is geraakt aan borstvoeding en je baby efficiënter gaat zuigen. Raadpleeg een deskundige, lactatiekundige of borstvoedingsspecialist als de pijn tijdens de borstvoeding niet na enkele dagen verdwijnt.
Als uw baby ook aan de borst drinkt kolf dan na de voeding. In het begin lijkt kolven wel een dagtaak. Als kolven een gewoonte wordt, kost het u waarschijnlijk minder moeite. Als u een keer in tijdnood komt, kunt u aanhouden dat na ongeveer 1 uur de borsten voldoende melk hebben aangemaakt om weer te kunnen kolven.
Meestal worden pijnlijk tepels veroorzaakt door verkeerd aanhappen aan de borst met als gevolg tepelkloven. Een enkele keer kan het ook veroorzaakt worden door een schimmelinfectie, spruw. Als één van de tepels duidelijk meer pijn doet, is het prettig om met de minst pijnlijke kant te beginnen.
Een fopspeen heeft een kalmerend, verzachtend effect op je baby, dus vaak helpt een speen om in slaap te komen. Eventueel kun je ervoor kiezen om de speen uit de mond halen tijdens het slapen.
Op het moment dat je baby gaatjes in de speen gaat bijten, kun je echter beter een bijtring geven. Bijtringen kunnen de pijn aan het tandvlees wat verzachten. Onderzoek suggereert dat je baby maximaal zes uur per dag een speen zou mogen gebruiken.
Een ronde speen wordt sneller geaccepteerd door baby'tjes die borstvoeding krijgen. Deze vorm komt namelijk het meest in de buurt van mama's tepel, waardoor je ook minder kans hebt op de zogenaamde tepel-speenverwarring.
Dagelijks douchen met water of antibacteriële zeep, de tepels regelmatig laten luchten en katoenen kleren dragen. Mocht je zoogkompressen nodig hebben, wissel ze dan regelmatig. Soms kan een tepelhoedje verlichting bieden doordat er geen directe aanraking is van de mond van de baby op de kloven.
Toch zijn tepelkloven geen reden om te stoppen met het geven van borstvoeding! Borstvoeding hoort geen pijn te doen. Je zult hoogstens wat gevoeligheid ondervinden tijdens de eerste periode, omdat je borsten en dus je tepels nog moeten wennen aan het zuigen aan je borst.
Na het drinken aan de borst hoort de tepel onvervormd, enkel wat uitgerekt, uit het mondje te komen. Komt de tepel vervormd, platgedrukt of verkleurd uit het mondje, dan is er iets niet goed gegaan en zal de moeder zeer waarschijnlijk pijn hebben ervaren.
Wat zijn de symptomen van speen (aambeien of hemorrhoiden)?
Bloedverlies bij de stoelgang: rood bloedverlies, voornamelijk op het toiletpapier en niet vermengd met stoelgang. Speenknobbels die bij het naar het toilet gaan als zwellingen naar buiten komen. Vaak ook pijn.
Als je baby onrustig is tijdens de borstvoeding, zich lijkt te verslikken, zijn hoofd naar achteren trekt om op adem te komen, flinke boeren of veel windjes laat, dunne groene ontlasting krijgt of soms huilend de borst weigert, dan kan het zijn dat jij een sterke toeschietreflex hebt.
Soms overlijden kinderen tussen de 0 en 2 jaar onverwacht in hun slaap, terwijl ze verder gezond leken. Dat heet wiegendood, ook wel 'Sudden Infant Death Syndrome' (SIDS) genoemd. Per maand sterft er in Nederland nog altijd gemiddeld 1 baby aan wiegendood. Dat is er elke maand 1 te veel.
Bibs speen slecht voor gebit
Bij veelvuldig en langdurig speengebruik ligt de tong van een kind vaak lager in de mond en dan drukt deze dus niet tegen het gehemelte aan. Die druk is juist belangrijk voor uit uitgroeien van die kaak in de breedte en is trouwens ook belangrijk voor een goede sliktechniek.
Wel belangrijk is dat je de juiste maat gebruikt voor de leeftijdsfase van je baby. Dit is de meest bekende vorm fopspeen. Bij een fysiologische speen (ook wel kersvorm genoemd) is het zuiggedeelte rond en bol en lijkt het qua vorm op de tepel.
Speenzuigen kan de stand van de kaak en de tanden negatief beïnvloeden. De veranderingen zijn te zien bij het melkgebit, maar het effect werkt niet door op het volwassen gebit. Als je baby stopt met de speen voor hij zijn melkgebit gaat wisselen, is de kans op gebitsproblemen erg klein.
Ook in de wandelwagen heeft hij geen speen nodig; er is van alles om te zien en dat geeft hem afleiding genoeg. De baby mag best een poosje jengelen en huilen zonder dat er direct een speentje aangeboden hoeft te worden. Geef de speen alleen als hij echt nodig is om in slaap te vallen, of wanneer de baby erg moe is.
Als je baby niet hapt, probeer hem dan niet te forceren om aan de borst te blijven; dat zal niet werken. Hij wordt dan of hysterisch of maakt zich slap. Haal hem van de borst en probeer het opnieuw. Het is beter om meerdere malen aan-af-aan-af te gaan, dan hem tegen de borst te duwen terwijl hij niet hapt.
Veel moeders die borstvoeding geven hebben de eerste weken last van pijnlijke tepels, gevoelige tepels of tepelkloven. Dit is vervelend en niet zo vreemd.
De eerste week na de bevalling ervaren bijna alle vrouwen (96%) die borstvoeding geven tijdelijk pijnlijke tepels. Pijn die na deze week aanhoudt vergt nader onderzoek.