Normaal gesproken hebben schimmels minimaal 3-4 dagen nodig om te groeien, maar vers brood in een gesloten zak, op een warme vensterbank, kan makkelijk binnen 2 dagen al groene plekjes krijgen. Trouwens, als je je afvraagt waar die schimmelsporen vandaan komen, het antwoord is "uit de lucht".
Een niet-gaar product is vochtiger en daarmee vatbaarder voor schimmels. Het product is te warm verpakt. Door het brood warm te verpakken ontstaat er stoom in de (plastic) verpakking. Deze warme, vochtige lucht is een goede broedplaats voor schimmels om zich voort te kunnen planten.
Schimmels zijn dus familie van paddenstoelen, ze kunnen groeien op alles wat maar een beetje vochtig is. Koekjes dus, of afbakbrood of fruit, bijna alles in je voorraadkast kan een laagje schimmel ontwikkelen. Schimmels vermenigvuldigen zich door schimmelsporen, die aan het uiteinde van schimmeldraden groeien.
Beschimmeld brood eten kan weinig kwaad maar is ook niet echt gezond. Spot je dus een gekleurd vlekje op een van de boterhammen? Dan gooi je best het hele brood weg. In zachte etenswaren gaat de verspreiding van schimmels namelijk vaak snel en onzichtbaar.
Zet de broodtrommel op een koele plek, ver van verwarmingselementen die de groei van schimmels zouden kunnen bevorderen. Hou het brood droog. Raak het brood niet aan met natte handen en doe de zak niet dicht als je ziet dat er vocht in zit.
Beschimmeld brood is in zijn geheel niet meer te eten. Gooi het brood direct weg om verdere verspreiding van schimmelsporen te voorkomen. Groene of zwarte broodschimmel bederft het brood, maar is niet gevaarlijk.
Vooral in zachte etenswaren, zoals brood, gaat de verspreiding van schimmels sneller en zijn ze onzichtbaarder dan je denkt. Bij harde etenswaren kun je vaak een stukje schimmel nog wel wegsnijden, maar voor brood, een potje jam of appelmoes geldt dat helaas niet, zegt het Voedingscentrum.
Schimmels zijn niet allemaal giftig, maar van sommige schimmels is bekend dat ze in staat zijn gifstoffen (mycotoxines) aan te maken. Het eten van deze gifstoffen kan leiden tot een voedselvergiftiging. Dat kan gepaard gaan met misselijkheid en diarree.
In droog, poreus voedsel kunnen schimmels en bacteriën zich razendsnel verspreiden, waardoor het verstandig is om het weg te gooien zodra u ook maar een klein stipje schimmel ziet. Kliekjes van vlees, stoofschotels, aardappelen, rijst of pasta kunt u het best links laten liggen zodra u hier schimmel op ziet.
Gezondheidsklachten door vocht en schimmels
Schimmels kunnen gezondheidsklachten veroorzaken en ze kunnen astma en andere luchtwegklachten verergeren. Door schimmels kun je last krijgen van: keelpijn. niezen en hoesten.
Voor de meeste schimmels zijn temperaturen tussen 4 en 40 ˚C en een relatief vochtgehalte in de lucht van 70 tot 100% optimaal. Hoe vochtiger het materiaal hoe sneller de meeste schimmels groeien.
Brood blijft 2 tot 4 dagen goed in je keukenkastje. In de koelkast wordt het sneller oud. Brood blijft langer vers in een afgesloten broodzak in een goed afsluitbare broodtrommel.
Schimmels planten zich voort door middel van sporen. Dit zijn microscopische deeltjes die door de lucht vervoerd worden. Om tot nieuwe schimmels uit te groeien zijn voldoende vocht, een geschikte temperatuur en voedingsbodem (organisch, vaak houtachtig, cellulosehoudend materiaal) essentiële voorwaarden.
Je kunt brood het best in een plastic zak in een afgesloten broodtrommel bewaren. Op deze manier blijft het het langst zacht en mals. Bewaar het brood in een papieren zak als je de voorkeur hebt voor een krokante korst. Bewaar brood niet in de koelkast.
Zeker wanneer je brood hebt dat nog een beetje warm is van het bakken, is het slim om dit te doen. Verder kun je brood altijd het beste bewaren in een plastic zak op een donkere plaats bij kamertemperatuur (20 °C). Bewaar brood niet in de koelkast, ook niet bij warm weer. Dan droogt het sneller uit.
Dit proces is vooral bekend van brood, jam, kaas, groenten en fruit. Schimmels die verantwoordelijk zijn voor voedselbeschimmeling zijn Alternaria, Aspergillus, Botrytis, Cladosporium, Fusarium, Geotrichum, Monilia, Manoscus, Mortierella, Mucor, Neurospora, Oidium, Oospora, Penicillium, Rhizopus en Thamnidium.
Schimmels houden niet van frisse lucht, maar wel van vochtige plekken. Check daarom of je voldoende lucht tegen vochtproblemen. Oudere huizen hebben meestal alleen natuurlijke ventilatie en huizen vanaf 1975 vaak mechanische ventilatie.
Uit een spore kan schimmel groeien. Deze sporen zweven bijvoorbeeld in de lucht. Maar in huisstof zitten veel meer sporen dan in de lucht, daarom groeit er meer schimmel op de boterham die in het huisstof heeft gelegen.
Schimmel in uw woning herkennen
Schimmels kunt u herkennen aan lelijke bruine of zwarte vlekken op muren, plafonds en de vloer. Soms zijn schimmels goed zichtbaar en is meteen duidelijk waar ze vandaan komen, in andere gevallen is dit lastiger te achterhalen.
Vooral de zwarte schimmel (Stachybotrys chartarum) vormt een gevaar omdat deze specifieke schimmel een hoge concentratie mycotoxine kan verspreiden. Mycotoxine komt in vele schimmelsoorten voor en is schadelijker naarmate de concentratie ervan hoger is. Ze kunnen ook huidirritaties en jeuk veroorzaken.
Omdat warme lucht sneller stijgt dan koude lucht, zal de waterdamp stijgen en zich vasthechten aan de koude oppervlakken waarmee het in aanraking komt. Bij onvoldoende ventilatie zullen deze oppervlakken nooit kunnen opdrogen, steeds vochtig blijven en zo de ideale voedingsbodem vormen voor schimmels en schimmelsporen.
Het is heel lastig om te bepalen hoeveel beschimmelde producten je veilig kunt eten, als je dat ooit al zou willen. Rietjens: "Dat hangt af van welke gifstof de schimmel kan produceren en hoeveel de schimmel geproduceerd heeft. Dat moet je meten met apparatuur."
Het water dat in jam aanwezig is, is niet beschikbaar voor schimmels. Maar een product dat rijk is aan suiker trekt vocht aan vanuit de omgeving. Hierdoor kan een dunne film van water op het product ontstaan. Hierdoor wordt plaatselijk de suikerconcentratie verlaagd en kan de wel schimmel groeien.
Kan brood in de diepvries beschimmelen? Kan bevroren brood schimmelen? Door de temperatuur in de koelkast kun je schimmels wel voorkomen, maar het brood wordt veel sneller oud. In tegenstelling tot de vriezer tast de koelkast het zetmeelgehalte in het brood aan, waardoor de textuur snel verandert.
Schimmels vermeerderen zich door sporen die door de lucht bewegen. Eten beschimmelt wanneer het in contact komt met een schimmelspoor en deze zich gaat vermeerderen; dat kan behoorlijk hard gaan. Wanneer je het eten te lang of onjuist bewaart, is de kans op schimmelgroei het grootst.