910 Een aneurysma van 3 cm groeit bij mannen met gemiddeld 0,13 cm en bij vrouwen met 0,15 cm per jaar, een aneurysma van 5 cm groeit bij mannen én vrouwen met gemiddeld 0,36 cm per jaar. 10 AAA's met groeisnelheden van ≥ 1 cm per jaar worden over het algemeen beschouwd als snelgroeiend.
Symptomen aneurysma
Je kunt pijn hebben of een kloppend gevoel in de buik. Hoesten, een piepende ademhaling, kortademigheid, heesheid en slikproblemen kunnen symptomen zijn van een aneurysma in de borst. Als het aneurysma scheurt ontstaat er een bloeding binnen in het lichaam.
De meeste aneurysma's groeien slechts enkele millimeters per jaar. Als de doorsnede van de aorta kleiner is dan 5 cm is meestal alleen controle door middel van een echografie nodig. Als de doorsnede van de aorta groter is dan 5 cm, volgt er extra CT-onderzoek om het behandelplan te bepalen.
De kans dat een aneurysma van 5 cm binnen een jaar scheurt is ongeveer 1 op 150 (0,66%) voor mannen en 1 op de 30 (3,3%) voor vrouwen.
Om het scheuren ervan te voorkomen worden aneurysmata met een diameter groter dan 5.5 centimeter en snel groeiende aneurysmata nu standaard geopereerd. Maar bij sommige patiënten scheurt het aneurysma toch al eerder, terwijl andere aneurysmata stabiel kunnen blijven bij een heel grote diameter.
Mag ik met een aneurysma nog sporten? Sporten mag zeker en is gezond voor de bloedvaten. Vermijd wel sporten waarbij je druk in de borstkas of een hoge bloeddruk creëert, zoals gewichtheffen, je optrekken aan een balk of opdrukken.Ook piekinspanningen zijn af te raden.
Preventief onderzoek wordt meestal gedaan vanaf 50 jaar. Als er niets gevonden wordt, hoef je pas na 10 jaar opnieuw op controle. De arts bespreekt met je als dit vaker nodig is.
Van alle patiënten met een gescheurd aneurysma overlijdt ongeveer 70%. Van de patiënten met een gescheurd aneurysma die in het ziekenhuis komen en die worden geopereerd, overlijdt ongeveer 30%.
Meestal geeft een aneurysma geen klachten, maar soms geeft het buik- of rugklachten. In enkele gevallen voelt u het aneurysma als een “pulserende massa” in de buik.
De operatie duurt ongeveer 2 uur. Voor deze ingreep is plaatselijke of volledige narcose nodig.
De aorta (de grote lichaamsslagader) loopt vanaf het hart door de buik naar beneden. De slagader in de buik is normaal ongeveer 2 centimeter breed. Bij een aneurysma is het verwijde deel minimaal 3 centimeter breed.Dit kan oplopen naar meer dan 10 centimeter.
Een slagader van het hart heeft een diameter van 1,5 mm tot 2,5 mm. De grote lichaamsslagader (aorta) heeft een doorsnede van ongeveer 20 mm tot 35 mm. De aorta is de slagader die uit het hart komt en die het zuurstofrijke bloed dat de linker kamer van het hart uitpompt opvangt.
De helft van de patiënten met een scheur van een aneurysma overlijden voor zij het ziekenhuis bereiken. Van de patiënten die wel in het ziekenhuis komen en een spoedoperatie ondergaan, overlijdt de helft. Slechts 1 op de 4 patiënten overleeft een scheur van een aneurysma.
Een aneurysma komt het vaakst voor in de buikslagader. Maar u kunt ook een aneurysma hebben in de slagaders in de borstkas, liezen, de knieholtes of naar de hersenen.
Uitstulping aorta
Zo'n uitstulping of verwijding heet een aneurysma. Grijp je in voor hij scheurt, heb je geluk. Want eenmaal gescheurd, slinkt de kans op overleven tot 25 procent.
Een aneurysma kan in elke slagader in het lichaam voorkomen, maar komt het meeste voor in de grote lichaamsslagader (de aorta). Op de plaats van de verwijding is de vaatwand uitgerekt en dunner geworden.In deze zwakke plek van de vaatwand kan een scheur ontstaan met als gevolg een bloeding.
In 2021 was het aandeel van AAA aan de totale hart- en vaatziekten sterfte 1%. Er zijn in 2021 356 mannen overleden aan AAA en 164 vrouwen. In totaal zijn 263 (51%) sterfgevallen vanwege AAA veroorzaakt door een AAA met ruptuur (184 mannen en 79 vrouwen).
Soms kan in de wand van het aneurysma een scheur (ruptuur) ontstaan, met als gevolg een levensbedreigende bloeding. Hoe groter het aneurysma, des te groter het risico van een ruptuur. De kans op een ruptuur is zeer klein (minder dan 2% per jaar) bij een aneurysma kleiner dan vijf centimeter.
Bloed wat nog in het aneurysma zit, zal gaan opstollen. Uiteindelijk zal het aneurysma gaan krimpen.
Om vast te stellen of er sprake is van een aneurysma zijn verschillende onderzoeken mogelijk: een echo-onderzoek en een CT-scan. Met een echo-onderzoek kan er vastgesteld worden of er sprake is van een aneurysma en wordt de exacte doorsnede gemeten. Het echo-onderzoek gebeurt poliklinisch en duurt ongeveer 15 minuten.
Door gezond te leven verlaag je de kans dat een aneurysma ontstaat. Heb je een aneurysma? Verklein de kans dat hij groeit of scheurt door je leefstijl aan te passen.
Een aneurysma van de buikaorta kan ook plotseling vrij ernstige klachten veroorzaken. Bijvoorbeeld bij een dreigende bloeding, een scheur in de vaatwand met zeer geringe lekkage, of een acute bloeding. U krijgt plots pijn in de buik, in de flank of in de rug, mogelijk met een kortdurende wegraking.
Soms gaat u na de operatie naar de intensive care. Meestal voor 1 nacht, waarna u vervolgens verder zal herstellen op de afdeling vaatchirurgie. De opname duurt 3 tot 5 dagen. Plaatsing van een stent in uw aneurysma is een veel minder zware operatie voor uw hart.
Een aneurysma in de buikaorta treft meestal personen boven de 65 jaar en het komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Andere risicofactoren zijn roken en hoge bloeddruk. Iemand met een voorgeschiedenis van buik-aneurysma in de familie loopt ook een hoger risico en moet een arts raadplegen.
Als mensen voor hun vijftigste een aneurysma in de borstkas ontwikkelen, is de oorzaak bijna altijd genetisch. Een genetische diagnose is dan van groot belang voor de patiënt én zijn familie.