De overheid incasseerde in 2021 voor 339,9 miljard euro aan belastingen en sociale premies, 7 procent meer dan in het voorgaande jaar2).
De totale uitgaven van het Rijk zijn in 2024 € 433,6 miljard. Het meeste geld gaat naar zorg, onderwijs en sociale zekerheid (uitkeringen). De inkomsten van het Rijk zijn € 402,9 miljard. Die inkomsten bestaan uit de belastingen en premies die mensen en bedrijven betalen.
Het vermogen van de overheid is het saldo van activa en schulden. Bij een positief vermogen zijn de bezittingen groter dan de schulden. Voor de gehele periode 2016-2019 neemt het vermogensoverschot jaarlijks toe. Het vermogen bedraagt ultimo 2019 een positief bedrag van 246 miljard euro.
De uitgaven in 2023 zijn naar verwachting ruim 390 miljard euro. Tabel 2.1.1 toont het overzicht van de verwachte uitgaven en inkomsten, inclusief de raming voor de komende jaren. De tabel laat zien dat de (netto)uitgaven fors stijgen.
De overheid gaf in 2022 bijna 417 miljard euro uit, 4 procent meer dan in 2021. Hiermee is de stijging kleiner dan in de voorgaande jaren. Uitgedrukt als percentage van het bbp namen de overheidsuitgaven af, van 46,1 procent in 2021 naar 43,5 procent in 2022. Dit is nog wel iets hoger dan vóór de coronacrisis.
Belastingen en sociale premies vormen ongeveer 90 procent van de totale overheidsinkomsten en zijn hiermee verreweg de belangrijkste inkomstenbron. Onder impuls van de economische groei van 4,3 procent waren dit dan ook de grootste aanjagers van de stijgende overheidsinkomsten.
In 2021 gaf de overheid 399,1 miljard euro uit, ruim 18 miljard euro meer dan in het voorgaande jaar. Uitgedrukt als percentage van het bpp daalden de uitgaven echter, van 47,8 procent in 2020 naar 46,6 procent in 2021. De absolute stijging is voor ongeveer twee derde toe te schrijven aan sociale uitkeringen.
De productgroepen met de hoogste exportwaarde in 2022 zijn zuivel en eieren (€ 11,9 miljard), sierteeltproducten (€ 11,5 miljard), vlees (€ 11 miljard), dranken (€ 8,1 miljard) en natuurlijke olie en vetten € (8,1 miljard).
Exportland Nederland verdient het meest aan de export van machines, aardgas en bloemen en planten. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft een top-10 gemaakt van de meest lucratieve goederen voor de export in 2015 en daarin staan machines op één.
Het Nederlandse bbp per hoofd was in 2022 3,5 procent hoger dan in 2021. In 2021 was de groei nog 4,3 procent. Hiermee is het bbp per inwoner van Nederland twee jaar op een rij sterk gegroeid. Het Nederlandse bbp per hoofd lag in 2022 weer boven het niveau van 2019, het laatste jaar voor de coronapandemie.
Het niveau van de staatsschuld blijft volgend jaar naar verwachting relatief gunstig. De Nederlandse overheidsschuld (verderop staatsschuld)25 bedraagt naar verwachting in 2022 49,8% bbp en komt in 2023 uit op 49,5% bbp, wat neerkomt op circa 500 miljard euro (zie figuur 1.2.1).
In 2021 waren er 7.948.700 huishoudens, 1% daarvan is 79.487. En 519,4 miljard euro gedeeld door 79.487 is afgerond 6,5 miljoen euro. Tien jaar later, in 2021, was het gemiddelde vermogen van de rijkste 1 procent dus 6,5 miljoen euro.
De rijkste tien procent heeft een vermogen van 809 miljard euro, 64 procent van het totaal.
Gekeken binnen de top 10 EU-landen is de Nederlander het rijkst. Ook is in geen ander top 10 Europees land de rijkdom zo goed verdeeld als hier. Dat blijkt uit ons onderzoek onder de belangrijkste Europese landen. Eind 2021 bedroeg het gemiddelde vermogen per hoofd van de bevolking in Nederland 176.510 euro.
Nederlandse huishoudens zijn onder meer rijker geworden doordat pensioenfondsen het goed gedaan hebben als gevolg van de gestegen beurzen. Het rijkste land is de Verenigde Staten met een gemiddeld netto-vermogen van 218.000 euro, gevolgd door Zwitserland (212.000 euro) en Denemarken (149.000 euro).
De inkomsten van de overheid bestaan vooral uit de belastingen en premies die burgers en bedrijven betalen. De overheid geeft dit geld uit aan voorzieningen zoals scholen, wegen en ziekenhuizen.
De Nederlandse economie is sinds de coronacrisis sterk gegroeid, sterker dan andere economieën in de eurozone. De economie werd in 2020 niet alleen minder hard geraakt door de coronacrisis, maar herstelde in 2021 en 2022 ook beter dankzij de groei van de export.
In termen van inkomen per hoofd van de bevolking staat Nederland op de twaalfde plaats. Nederland heeft een kleine oppervlakte, maar is door de hoge bevolkingsdichtheid en hoge productiviteit toch een grote economie: de zevende economie van Europa en wereldwijd bij de grootste twintig.
Qua omvang is de import van goederen veel groter dan de import van diensten. In 2018 werd 442 miljard aan goederen geïmporteerd en 195 miljard aan diensten. Bijna 70 procent van de totale import is daarmee import van goederen terwijl de import van diensten zo'n 30 procent van het totaal is.
Zuivel en eieren (11,9 miljard euro), sierteeltproducten (11,5 miljard euro), vlees (11 miljard euro), dranken (8,1 miljard euro) en natuurlijke olie en vetten (8,1 miljard euro) zijn bij de export de belangrijkste goederengroepen. De top vijf is in 2022 goed voor 41% van de totale exportwaarde.
De belangrijkste exportgoederen zijn de machines en vervoermaterieel met een aandeel van bijna 30 procent van het totaal. Andere grote exportproducten zijn de chemische producten, minerale brandstoffen, voeding en levende dieren en de gefabriceerde goederen.
Rotterdam nog altijd bijstandshoofdstad, Scherpenzeel snelste groeier. Rotterdam is al twaalf jaar de gemeente met relatief de meeste bijstandsontvangers. In Scherpenzeel nam het aantal inwoners met een bijstandsuitkering in die periode het snelst toe, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Nederland telde eind september 3.578.513 AOW-gerechtigden, een toename van 7.037 personen (0,2%) sinds oktober 2022. Verder is het aantal personen dat een aanvullende inkomensondersteuning ontvangt eind september opnieuw gestegen naar 71.127.
Denemarken: 1888 euro
Bart krijgt in Denemarken tot 90 procent van zijn laatste loon, met een maximum van 3.515 kronen of 472 euro per week. De maximale duur van de uitkering is 4 jaar. Wat is je huidige job?