Sommige dode lichamen zijn op een natuurlijke manier gemummificeerd. Bijvoorbeeld door uitdroging of bevriezing. In Amerika zijn veel mummies van de inheemse bevolking gevonden. De oudste natuurlijke mummie ter wereld, de ijsmummie Ötzi, is meer dan 5000 jaar oud.
De oudste mummie ter wereld is Portugees
Volgens de onderzoekers is de 8000 jaar oude mummie bij de Sadorivier zo'n 1000 jaar ouder dan zijn 'concurrenten', de zogeten Chinchorro-mummies. De vondst van de Portugese recordhouder bij de Sado in Zuidwest-Portugal werd al in de jaren 1960 gedaan.
Bekend is hoe de oude Egyptenaren hun mummies maakten. Eerst werden alle organen uit het lichaam verwijderd en werd het lichaam 70 dagen lang in een bad met natuurlijke zouten gelegd. Het moest om zo al het vocht uit het lichaam te onttrekken. Vervolgens werd het lichaam in een bad met conserveermiddelen gelegd.
Rond de organen van de overledene bestond een ware cultus in het oude Egypte. Na de dood werden de organen verwijderd en bewaard in canopen (kleine kruikjes), die de mummie vergezelden in het graf in de piramide. Alleen het hart en de nieren werden niet verwijderd, vanuit de overtuiging dat hierin de ziel woonde.
De oude Egyptenaren geloofden sterk in een leven na de dood. Zij meenden dat hun Ba, een bepaald aspect van het individu, bleef voortleven en in het gemummificeerde lichaam kon terugkeren. Het lichaam moest daarom na de dood goed geconserveerd worden.
De grootste, meest bepalende koning van Egypte was misschien wel Ramses II (1300-1213 v. Chr.). Met een regeerperiode van meer dan 66 jaar was hij de langst zittende farao, en mogelijk ook de oudste. Hij zou 90 jaar zijn geworden.
Ontstaan. Over het oude Egypte is veel bekend. We weten dat het rijk van de farao's omstreeks 3100 v. Chr. is ontstaan.
Duizend mummies
Enkele weken geleden werden er zelfs twaalf adellijke familieleden gevonden. Allemaal gemummificeerd. Daarmee komt het totale aantal gevonden mummies op ongeveer duizend exemplaren. Niet alleen volwassenen, maar ook kinderen werden gemummificeerd.
In Nederland is mummificatie van een zojuist overleden persoon niet toegestaan. Elke conserverende behandeling van een stoffelijk overschot is verboden. Van dit verbod is evenwel ontheffing mogelijk. Die ontheffing geeft de minister van Volksgezondheid.
De best bewaarde mummies waren farao's en hun familieleden. De meest bekende is Toetanchamon. Zijn graf is in 1922 nog helemaal compleet gevonden in de Vallei der Koningen in Luxor. Hij was nog een kind toen hij farao werd en hij stierf toen hij 19 jaar was.
De koning kwam aan de macht door erfopvolging. Hij werd farao omdat zijn vader het was. Het volk had niets te zeggen. Niet alle koningen waren even machtig.
Een sarcofaag (Oudgrieks: σαρκοφάγος – vleesetend) is een doorgaans stenen kist waarin menselijke stoffelijke resten worden bewaard. Het gaat hierbij specifiek om overblijfselen als gevolg van begraven en niet van cremeren. In het laatste geval is de houder van de resten een urn.
In het noorden van Egypte hebben archeologen mummies opgegraven waarbij in de mond een gouden tong werd gevonden. De mummies zijn zo'n 2000 jaar oud. In de Taposiris Magna-tempel in de buurt van Alexandrië werden 16 slecht bewaard gebleven mummies in rotsgraven aangetroffen.
Het woord 'mummie' komt van het Iraans/Perzisch mumya dat 'pek' of 'asfalt' betekent.
Hoe ging het mummificeren in zijn werk? Eerst werden de inwendige organen verwijderd, de hersenen met een haak via de neusopening, de rest met een vuurstenen mes door een snee aan de linkerkant van de buik. Vervolgens werd het lichaam in een mengsel van zout en soda (natron) gelegd om het vocht eraan te onttrekken.
Een metalen staaf werd via de neusholte naar de schedel geduwd en op zo´n manier behandeld dat de hersenen vloeibaar werden en via de neus werden afgevoerd. Daarna werd de romp van het lichaam opgesneden met een vuurstenen mes en werden alle organen, behalve het hart, verwijderd.
Het uiterlijk van een gebalsemd lichaam
Dit is met name goed zichtbaar bij de oren, hals en handen. Overige delen van het gebalsemde lichaam zijn namelijk vaak bedekt met kleding. Doordat de balsemvloeistof een rozige kleurstof bevat, krijgt het lichaam van de overledene een natuurlijke kleur net als bij leven.
De kosten van balseming liggen tussen de 500 en 750 euro, afhankelijk van het uitvaartcentrum.
Er zijn in Nederland 31 erkende thanopracteurs die overledenen officieel mogen balsemen. Een behandeling kost ongeveer 485 euro. 's Werelds bekendste communist Lenin is na zijn overlijden in 1924 ook gebalsemd.
Beroemd zijn de canopen van Toetanchamon. Het hart moest in het lichaam blijven zitten; dat was nodig bij de ceremonie van het wegen van het hart. Daarna werd het stoffelijk overschot 30 dagen in natron gelegd zodat het lichaam uitdroogde. Tot slot werd het lichaam in linnen doeken gewikkeld.
De bekendste piramiden zijn de Piramiden van Gizeh vlak bij de Egyptische hoofdstad Caïro. Het complex wordt beheerst door de drie grote piramiden, de Piramide van Cheops, die van Chefren en die van Mykerinos. Daarnaast zijn er nog enkele kleinere piramiden.
Cleopatra VII Philopator: de laatste Farao.
Egypte, dat eerder bestond uit een aantal kleine koninkrijken, werd rond 3150 v. Chr. verenigd door Narmer, de sterke leider en krijgsheer die Opper- en Neder-Egypte (het zuiden en het noorden) met militaire kracht bijeenbracht. Narmer was volgens de geschiedenisboeken de eerste officiële farao.
In de vruchtbare sikkel, waar ongeveer 10.000 jaar geleden de landbouw werd uitgevonden, ontstond de Sumerische beschaving (ca. 4500 v. Chr.). Deze wordt als de eerste beschaving ter wereld gezien.