Oude kaas heeft een rijpingstijd van minimaal 12 maanden. Elk soort kaas heeft zijn eigen rijpingstijd, die zorgt ervoor dat de kaas zijn smaak ontwikkelt. Hoe ouder de kaas wordt, des te meer vocht hij verliest en daarom steeds pittiger wordt. Oude kaas heeft een heerlijk sterke en volle smaak.
Wetenschappers hebben vermoedelijk de oudste kaas ter wereld gevonden in een Egyptische graftombe. Na een rijping van ruim drie millennia jaar mag het Egyptische kaasje met recht overjarig worden genoemd.
Oude kaas is minimaal 10 maanden oud. Wordt het rijpingsproces nog verder verlengd dan ontstaat, na 12 maanden of meer, overjarige kaas. Deze kaas heeft een zeer uitgesproken smaak. De kaas wordt steeds steviger naarmate de rijping vordert en er ontstaan van die heerlijke zoutkristallen.
Oude kaas rijpt ongeveer 11 tot 15 maanden. Na deze 15 maanden wordt de leeftijd van de kaas 'overjarig' genoemd. Tijdens het rijpen verliest de kaas vocht. Overjarige kaas is bijvoorbeeld 30% van zijn originele gewicht kwijt.
Oude kaas heeft dus minstens tien maanden op de plank gelegen om te rijpen, jonge kaas maar een week of vier. Wanneer een kaas ouder wordt, verliest hij vocht en wordt hij droger. Dat is de reden dat oude kaas soms zo brokkelig is. Het vochtverlies zorgt er ook voor dat een stuk oude kaas veel sterker smaakt dan jonge.
Oude kaas is duurder omdat deze langer dan jonge kaas in het kaaspakhuis verzorgd moet worden. Ook verliest de kaas naarmate deze ouder wordt gewicht door indroging. De kiloprijs van de kaas gaat daardoor omhoog.
Dit is de baas van alle Goudse kazen. Hij is de oudste en heeft het meeste karakter.
De soepele en smeuïge 48+ kaas is minimaal 4 maanden natuurlijk gerijpt. Hierdoor heeft de kaas en romige en licht pittige smaak.
Hoeveel kost een hele kaas gemiddeld? Een heel stuk kaas kopen is goedkoper dan een klein stukje kaas kopen. Een stuk Goudse 48+ jonggerijpte kaas van 3 kg kost 49,95 euro, terwijl dezelfde kaas van 12 kg 134,95 euro kost.
Jonge en oude kaas kunnen beide 48+ zijn, maar oude kaas bevat minder vocht dan jonge kaas. Minder vocht betekent meer droge stof en dus meer vet. Oude kaas is daarom iets vetter dan jonge kaas.
Een gewone Goudse kaas geldt doorgaans als 'oud' bij een rijptijd van ongeveer twaalf maanden, terwijl Old Amsterdam er bij benadering acht tot tien maanden over doet. Een snelle rijping dus, met als gevolg minder onderhouds- en opslagkosten. En dus ook een hogere winstmarge.
Zo zit in 48+ kaas minimaal 30% vet en in 30+ kaas zit gemiddeld 16% vet. Wanneer je let op je gewicht, is 30+ kaas dus een betere keuze, dan bijvoorbeeld oude 48+ kaas. Ook voor je algehele gezondheid is 30+ kaas een betere keuze dan normale kaas omdat kaas vooral verzadigd vet bevat.
Na 4 weken rijpen noemen we een kaas jonge kaas, terwijl een oude kaas wel 10 tot 12 maanden op de planken blijft liggen. Jong belegen rijpt zo 8 tot 10 weken en als een kaas 16 tot 18 weken blijft liggen, noemen we het belegen kaas.
Als je bijvoorbeeld 100 gram jonge 48+ kaas koopt, dan bestaat dit onsje uit 42 gram water en 58 gram vaste, ofwel droge stoffen. Het getal '48' zegt alleen iets over het vetgehalte van de droge stof, water wordt hierbij dus buiten beschouwing gelaten.
Parmezaanse kaas is vrij pittig en krachtig van zichzelf. Dit komt doordat de kaas een lange minimale rijpingstijd heeft van minimaal 12 maanden. Parmigiano Reggiano – ook wel de Koning der Kazen genoemd door Italianen – rijpt meestal tussen de 20 en 24 maanden.
Oude kaas smaakt zouter door de gerijpte eiwitten in de kaas. Deze eiwitten krijgen door de rijping een hartige smaak (bouillonachtig) en versterken daarmee de smaak van het zout. Dat is ook de reden dat kaas vaak wordt gebruikt in recepten om het extra smaak te geven.
Kaas op basis van koe- en geitenmelk kennen we al, maar de duurste kaas ter wereld is gemaakt van ezelinnenmelk. Voor een kilogram betaal je ongeveer 880 pond, omgerekend 1037 euro. De kaas van ezelinnenmelk heeft officieel 'pule' en wordt gemaakt door de Servische Slobodan Simic.
De houdbaarheid van kaas verscheelt per type kaas. Harde kazen zijn het langst houdbaar, namelijk zo'n 3 maanden mits u ze u ze in de koelkast bewaard. Geopend zijn harde kazen ongeveer 2 weken houdbaar. Half harde zijn in de koelkast 2 maanden houdbaar en geopend 2 weken.
In tegenstelling tot wat gedacht wordt, kan je kaas wel bewaren in de diepvries. Vooral harde kazen zijn daarvoor geschikt, maar het kan wel ten koste gaan van de smaak. De kaas blijft tot acht maanden goed in de diepvriezer. Zachte kazen vries je best niet in.
48+ kaas is lekkerder dan 20+ kaas, maar 20+ kaas is minder vet. De aanduiding 48+ betejent dat er 48% vet in de droge stof zit, dus als je al het vocht uit de kaas zou halen.
Een 10+, 20+ of 30+ kaas, waar niet teveel zout in zit, past prima in een gezond eetpatroon en zal het afvallen niet in de weg zitten. Het vetgehalte in kaas wordt aangegeven met bijvoorbeeld 45+. De minder vette kazen bevatten meer calcium.
De winnaar volgens het panel is de jong belegen 30+ kaas van Beemster. Lekkere volle smaak, dikke plakken en de meeste pit, dus daar mag een medaille om de nek. De minste kaas komt van Maaslander: droog, hard, net plastic.
De allerbeste kaas ter wereld komt uit het Zuid-Britse Cornwall. Cornish Kern heeft dankzij zijn 'tonen van karamel en diepe aroma' de World Cheese Awards 2017 gewonnen. Ook een Nederlandse Beemsterkaas viel in de smaak bij de jury en won een prijs.
Maar ook: vegetarisch. Kaas wordt namelijk niet alleen gemaakt van het dierlijke product melk, maar ook met een stukje van het dier zelf. Dat maakt de meeste kaas niet-vegetarisch. Kaas wordt gemaakt van melk - meestal koemelk, geitenmelk of schapenmelk.
Welke kaas wordt het meest gegeten in Nederland? Hollandse Gouda kaas natuurlijk; om precies te zijn jong belegen Goudse, op de voet gevolgd door jonge en extra belegen. De kazen die de laatste jaren het meest aan populariteit winnen, zijn: light-kazen (30+), verse kazen en geitenkaas.