Sinterklaas is al heel oud, maar we weten niet precies hoe oud. In elk geval was hij rond het jaar 300 bisschop van het Turkse stadje Myra. Nicolaas werd later vereerd als heilige, en daardoor werd hij vanaf dat moment Sint-Nicolaas genoemd.
Dit gebruik verspreidde zich pas gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw over het hele land en naar andere sociale lagen van de bevolking. Kinderen werden steeeds meer betrokken bij deze pakjes- of surpriseavond. Thans geldt 5 december algemeen als de 'verjaardag' van Sinterklaas.
Nicolaas van Myra werd geboren in Patara te Lycië dat in Antalya, hedendaags Turkije ligt, maar in het jaar 280 bij het Romeinse Rijk hoorde. Later werd hij bisschop van Myra, de hoofdplaats van Lycië. Hij stierf op 6 december 342.
Is de stoomboot van Sinterklaas nep? Sinds 1985 komt Sinterklaas aan in Pakjesboot 12. In werkelijkheid gaat het om het uit 1910 afkomstige stoomschip Hydrograaf van de Koninklijke Marine. Enkele malen is een ander schip gebruikt omdat de vaarwegen in de plaats van aankomst te smal waren.
Wanneer is Zwarte Piet voor het eerst te zien? De eerste afbeeldingen van de zwarte knecht komen uit 1850. In het prentenboek Sint Nikolaas en zijn knecht (van onderwijzer Jan Schenkman) is een nieuw soort Sinterklaas te zien, met een nieuw element in het verhaal: een hulpje. Een donkere man met kleurige kleding.
Eén tikje met de ring en de deur gaat open..."
In Nederland en België is de mijter vooral bekend als het hoofddeksel van Sinterklaas, een traditioneel figuur gebaseerd op de bisschop Nicolaas van Myra.
Sinterklaas staat ook wel bekend als de bisschop van Myra: een historisch stadje in Turkije, waar je gigantische uitgehouwen steengraven in de rotsen bewondert! Al sinds de jaren vijftig worden figuren als Sinterklaas en de Kerstman (Santa Claus) in verband gebracht met de bisschop van Myra: Sint Nicolaas.
Hier wordt op verschillende zaken geduid: De vrouw van Sinterklaas, in Bergtesgaden Nikoloweib genoemd. In Venray is sinte Berb (Barbara) de begeleider/vrouw van Sint Nicolaas en in Friesland ging zij, zo zegt men, rond onder de naam Sintele-Zij. Dat Sinterklaas en/of de Zwarte Pieten door een vrouw worden vertolkt.
De beroemde stoomboot van Sinterklaas, ook wel Pakjesboot 12 genoemd is meer dan 100 jaar oud. Het werd gebouwd in de periode 1909-1910 op een scheepswerf in Rotterdam. Op 26 januari 1910 werd het schip te watergelaten.
Zijn geboorteland is niet Spanje, zoals iedereen denkt. Sint kwam ter wereld in Patara, in wat nu Turkije is. Dat hij bijzonder was, werd meteen duidelijk. Minuten na zijn geboorte stond hij al rechtop in de wieg en een paar weken later holde baby Nicolaas lange afstanden tussen de olijfbomen door.
Volgens onze tegenwoordige gebruiken zou hij jarig zijn geweest op 15 maart. Want Sint Nicolaas werd (vermoedelijk) geboren in Patara op 15 maart 270 na Christus. In de vierde eeuw werd hij bisschop van Myra. Hij overleed op 6 december omstreeks het jaar 350.
Sinterklaas vroeger
Rond de middeleeuwen kregen bepaalde arme kinderen op de dag voor de feestdag (=sterfdag) van Sint Nicolaas (6 dec.) voedsel en geschenken, waaronder schoenen. Weer later werden alle armen kinderen getrakteerd en werd het Sint Nicolaasfeest een volksgebruik.
Zijn sterfdag (dus niet zijn geboortedag) was 6 december. Met Sinterklaasavond (ook bekend als 'Pakjesavond') op 5 december, komt de Sint bij de mensen thuis om aan kinderen cadeaus en snoepgoed te geven en viert men de 'verjaardag' van Sinterklaas.
Maar dat is het punt niet. Van heiligen wordt niet de verjaardag gevierd, maar de sterfdag. Zo staat Sint Nicolaas op 6 december op de heiligenkalender van de rooms-katholieke kerk. Bij heiligen telt de sterfdag, want dat is de geboortedag in de hemel.
Om het voor eens en altijd op te helderen: Sinterklaas wordt op 5 december gevierd omdat 6 december zijn sterfdag is. De avond daarvoor werden schoentjes gevuld met snoep en speelgoed.
Dit jaar wordt het paard van Sinterklaas 9 jaar oud. Het duurt namelijk ongeveer 6 jaar voordat het skelet van een paard helemaal volgroeid is en bereden mag worden. Als dit eerder gebeurt dan kan een paard last van zijn rug krijgen.
Het kan ook zijn dat Sinterklaas toch gekozen heeft voor een rustige plaats om te wonen op het vasteland van Spanje zoals in het ongeveer 80 inwoners tellende dorp San Nicolás del Real Camino in de provincie Palencia in de deelstaat Castilla y León.
Aan de rol van Hoofdpiet is vanaf 1964 bij de landelijke intocht van Sinterklaas in Nederland gestalte gegeven door de volgende personen: Willem Nijholt (1964) Jaap Maarleveld (1965-1967) Piet Römer (1968-1975, 1977-1980, 1982-1983) alias Señorpiet, in 1976 en in 1981 niet aanwezig bij de Landelijke Intocht.
Sinterklaas wordt in Nederland massaal gevierd, maar wist u dat ons land lang niet de enige plek is die de Sint aandoet? Hij komt bijvoorbeeld ook in België, Tsjechië en Frankrijk. Sint-Nicolaas zelf is vrij stijlvast, maar zijn gevolg ziet er in sommige landen heel anders uit dan wij gewend zijn.
Saint Nicholas {eigenn.} St. Nicholas {eigenn.}
1. Sinterklaas in België Waar Hollanders op 5 december meestal pakjesavond vieren, doen de Belgen dat veelal een dagje later. Eigenlijk is dat laatste ook logischer, want op 6 december is eigenlijk de herdenking van de Heilige Nikolaas.
Aan zijn rechterhand draagt de Sint een ring aan de ringvinger. Deze ring symboliseert zijn heilige band met de rooms-katholieke kerk en dient bij begroeting gekust te worden.
Rood is een van de liturgische kleuren die allemaal hun eigen betekenis hebben. Rood wordt in de kerk gedragen op feestdagen van de Heilige Geest, bijvoorbeeld Pinksteren, op Palmzondag en Goede Vrijdag en op feestdagen van martelaren (bloed). Waarom Sinterklaas rood draagt, is niet helemaal duidelijk.
tabberd Het liedje zegt: “Sinterklaas Goedheiligman, trek je beste tabberd an… ” De tabberd (tabbaard) is het lange, paarse onderkleed van een bisschop. Het komt bijna tot op de schoenen van Sint Nicolaas. De eigenlijke naam van de tabberd is 'soutane' of 'toga' (toog).