Eenzaamheid ontstaat vaak door combinatie van risicofactoren Anderzijds speelt een verandering in of het verlies van sociale contacten, activiteiten of werk vaak een rol. Ook gezondheidsproblemen, persoonlijkheidskenmerken en verwachtingen over sociale contacten kunnen bijdragen aan een ervaring van eenzaamheid.
Bij sociaal isolement is er echt sprake van personen die 'alleen' zijn. Mensen in sociaal isolement hebben gebrek aan een ondersteunend netwerk van familie, vrienden en bekenden. Ze missen de persoonlijke relaties waar zij op terug kunnen vallen wanneer ze steun nodig hebben.
Personen die gestalkt worden, isoleren zich om zich tegen benadering door de stalker te beschermen. Doordat (openbare) sociale activiteiten vermeden worden, kan dit tot een sociaal isolement leiden. Sommige mensen isoleren zich uit angst voor afwijzing. In veel gevallen wordt dit maar weinig begrepen door de omgeving.
Een emotionele, hechte band. Bij psychische klachten ontstaat emotionele eenzaamheid vaak als je je niet begrepen voelt door anderen. Het lukt je dan vaak ook niet om je gevoelens te delen. Maar ook als je vrijgezel bent en wel graag een liefdesrelatie wilt, kan je deze eenzaamheid ervaren.
Eenzaamheid kan ook leiden tot depressie en een verhoogd risico op hartziekten en de ziekte van Alzheimer. Mensen die eenzaam zijn vertonen vaker ongezond gedrag: weinig bewegen, minder gezond eten en meer gebruik van verslavende middelen.
Onderzoek toont dat aan: wie geen steunend sociaal netwerk heeft, is vaker maatschappelijk en psychische kwetsbaar (marginalisering, uitsluiting, armoede, eenzaamheid, verminderde levenskwaliteit...).
Als je alleen bent, heb je niemand om je heen.Wanneer iemand geen of nauwelijks sociale contacten heeft, spreken we van sociaal isolement. Wat eenzaamheid is, hoe het voelt en wat het met je doet is voor iedereen anders. De een heeft meer betekenisvolle relaties of een groter sociaal netwerk nodig dan de ander.
Een isolement kan veel negatieve effecten hebben. Een depressie of angststoornis kan een isolement veroorzaken, maar ook andersom kan een isolement ervoor zorgen dat je somber en angstig wordt. Dit kan leiden tot onder andere paniekaanvallen, blijkt uit onderzoek.
De onderzoekers zagen tal van negatieve effecten, die nog lang na de isolatie kunnen aanhouden. Verwarring, verveling, inkomstenderving, angst voor infectie of stigma, posttraumatisch stresssyndroom; en zo gaat de lijst door.
De publiekscampagne 'Eén tegen eenzaamheid' maakt het thema bespreekbaar en herkenbaar. Ook probeert de campagne mensen stappen te laten zetten om wat aan eenzaamheidsgevoelens te doen. Bij zichzelf of bij een ander. Tot slot komt er in de Nationale Wetenschapsagenda een onderzoeksprogramma Eenzaamheid.
Emotionele eenzaamheid treedt op als iemand een hechte, intieme band mist met één of meerdere personen. Meestal gaat het om de levenspartner. Er is een emotionele behoefte.
Zij vertelde dat er drie soorten eenzaamheid zijn: existentiële, emotionele en sociale eenzaamheid.
Ouderen van 85 jaar en ouder voelen zich eenzamer dan ouderen van 75 tot en met 84 jaar. Van de 85-plussers voelt 63% zich eenzaam, bij 74-84 jarigen is dit 52%. Uit deze gegevens blijkt dat onder 85-plussers ongeveer even veel vrouwen als mannen zich eenzaam voelen (respectievelijk 63% en 62%, niet in figuur).
Een slechte gezondheid is de grootste veroorzaker van eenzaamheid, maar ook persoonlijkheidskenmerken en omgevingsfactoren kunnen een rol spelen. Langdurige eenzaamheid verhoogt de kans op een depressie, hart- en vaatziekten, Alzheimer en zelfs vroegtijdig overlijden.
Sociale eenzaamheid is gekoppeld aan het gemis van betekenisvolle relaties met een bredere groep van mensen om je heen, zoals kennissen, collega's, buurtgenoten, mensen met dezelfde belangstelling, mensen om samen een hobby mee uit te voeren.
Je eenzaam voelen kan uiteraard emotionele gevolgen hebben. Het meest duidelijke verband is te vinden tussen eenzaamheid en het ervaren van depressieve klachten. Deze klachten komen namelijk vaker voor bij mensen die eenzaam zijn dan bij mensen die dat niet zijn.
We weten uit eerder onderzoek dat mensen die zich eenzaam voelen meer kans hebben om hersenziekten als dementie te ontwikkelen. Er zijn daarnaast steeds meer aanwijzingen dat eenzaamheid samenhangt met het volume en de structuur van de hersenen.
Als je sociaal lekker in je vel zit, prikkelt dat het genotsysteem. Dat geeft een goed gevoel. Bij wie zich buitengesloten en alleen voelt, gebeurt het tegenovergestelde.Net als wanneer je jezelf fysiek pijn doet, veroorzaakt dit eenzame gevoel een prikkel in het pijnsysteem.
Je hebt geen vrienden (meer) of je hebt geen volwassen vrienden. Als er niemand is met wie je kunt praten kun je je erg eenzaam voelen. Vrienden zorgen voor een gevoel van verbondenheid en geluk. Een gemis hieraan kan leiden tot depressieve gedachten en een negatieve spiraal, met soms ideeën over zelfmoord als gevolg.
Weet dat het heel normaal is om geen vrienden te hebben. Het is niet raar en het is zelfs gangbaar: 1 op de 5 mensen heeft geen goede vrienden.
Wat in de volksmond 'eenzaam' heet, is in feite chronische eenzaamheid. Chronische eenzaamheid is gevaarlijk. Het maakt dat mensen niet meer goed in staat zijn met anderen om te gaan. Mensen trekken zich terug uit de sociale omgeving.