Net als bij andere verslavingen zijn er altijd oorzaken aan te wijzen waarom de verslaving is ontstaan. Bij een relatieverslaving spelen gebeurtenissen uit de jeugd vaak een rol. Opgroeien in een gebroken gezin, emotionele verwaarlozing tijdens de opvoeding of andere oorzaken uit de jeugd komen vaak voor.
Een relatieverslaving kan voortkomen uit codependentie. Codependentie is een overlevingsstrategie, die over het algemeen is ontstaan in de kindertijd. Het is een reactie op trauma. Je zet automatisch en vaak onbewust, je eigen gevoelens en behoeftes opzij, ten behoeve van de gevoelens en behoeftes van de ander.
Samenvatting codependentie symptomen
Niet uitkomen voor je gevoelens, behoeften en opvattingen. Jezelf definiëren in relatie tot anderen (“ik ben de moeder van …”) en het ontbreken van een sterk gevoel van eigenwaarde (weten wie je bent, wat je gelooft, wilt en leuk vindt).
Als iemand emotioneel niet beschikbaar is, dan staat die persoon niet volledig open voor het delen en ontvangen van gevoelens. Ze kunnen ontwijkend, onbetrouwbaar en moeilijk te lezen zijn. Kort gezegd: ze zijn bang voor intimiteit. Emotionele onbeschikbaarheid weerspiegelt vaak een gebrek aan emotionele diepgang.
Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.
Je partner kan zich bijvoorbeeld niet afstemmen op jouw gevoelens, ook al geef je die wel aan. Of ontkent je gevoelens en doet je verzanden in eindeloze wel/niet discussies. Dit leidt op den duur tot vereenzaming binnen de relatie. Je 'verhongert' emotioneel als het ware.
Om te herstellen van een relatieverslaving is het zaak om het roer volledig om te gooien. Niet je partner, maar jezelf moet op de eerste plaats staan. Stel je grenzen, bepaal je eigen wensen en behoeftes en kijk op een eerlijke manier wat je diep van binnen nodig hebt.
Iemand met een verslaving gebruikt een middel om met emoties om te gaan. Hij of zij gebruikt iets (drank , drugs of gedrag, zoals gokken, gamen of seks) om zich anders te voelen dan hij zich voelt. 'Willen' gebruiken is 'moeten' geworden.
Niet alle mannen en vrouwen die een relatie hebben of hadden met een narcist zijn codependent. Vaak kunnen deze emotionele roofdieren mensen maar al te goed voor de gek houden ook al hebben deze hun grenzen goed afgebakend en zijn ze algemeen emotioneel gezond.
Wat is een emotioneel onbereikbare man? De emotioneel onbeschikbare man is de man, waar het nooit echt wat mee wordt. Zo lijkt het in het begin wel te zijn, maar er gebeurt altijd wel iets waardoor het nooit wordt zoals jij zou willen. Het is weer een man die -als het erop aankomt- zich niet wil binden.
Codependentie is een levenspatroon dat zich kan hebben gevormd bij mensen die opgegroeid zijn in disfunctionele gezinnen, waar zij op de een of andere wijze onvoldoende in hun gezonde basisvoorwaarden en behoeften zijn ondersteund. Er kan sprake zijn van een achtergrond van verwaarlozing, mishandeling of misbruik.
Als je bindingsangst ervaart vind je het moeilijk om je aan iemand te hechten. Wanneer een contact emotioneel of fysiek gezien te intiem wordt neem je afstand. Contacten blijven vaak oppervlakkig. Je vindt het moeilijk om een commitment aan te gaan en krijgt binnen een relatie al snel een beklemmend gevoel.
Een verborgen narcist is overgevoelig (met name voor kritiek), voelt zich met regelmaat onbegrepen, is passief-agressief en voelt zich veilig als hij of zij macht heeft over anderen. Vaak heeft een verborgen narcist onpersoonlijke en/of stroeve relaties met zijn of haar omgeving.
Deze zijn ontstaan in je jeugd, vanuit familieoverlevering of vanuit je cultuur. Bijvoorbeeld de angst om er niet bij te horen. Hierop kunnen narcisten aansluiten, je het gevoel geven dat je bij hen hoort, dat je compleet bent. Het wordt gebruikt om je binnen te halen.
Je relatie verloopt nooit kalm en rustig. Er is vaak drama, of het nu die van de ander, die van jezelf of drama in het algemeen is. Wat je ook doet, er is altijd drama waar je door de ander in gezogen wordt. Je bent constant in een stress-modus en dit is ongezond voor je fysieke en emotionele welzijn.
Gedragsverslaving. Mensen kunnen niet alleen verslaafd raken aan middelen, maar kunnen ook verslaafd raken aan bijvoorbeeld gokken en gamen, of zelfs aan eten of seks. Deze verslavingen worden gedragsverslavingen genoemd.
Codependentie is aanpassingsgedrag waarbij je onbewust de wensen en verlangens van de ander boven jouw eigen behoeften stelt. Je past je aan om op die manier waardering, bevestiging en goedkeuring te krijgen. Daaraan ontleen je jouw eigenwaarde.
In lichte gevallen kun je geholpen zijn met psychische hulp. Zo kun je terecht bij je huisarts, een praktijkondersteuner GGZ, psycholoog of psychotherapeut. Je begint met gesprekken met de behandelaar waarin je tips krijgt om obsessieve gedachten te verminderen.
Hoe ontstaat verlatingsangst? Verlatingsangst raakt vaak thema's rondom hechting, vertrouwen en verbinding. Het kan zijn dat dit voortkomt uit jouw jeugd of kindertijd. Soms heeft dit te maken met onveilige of geen hechting tussen jou en je ouder, waarbij jouw ouder niet aanwezig was als veilig persoon.
Buitengesloten zijn doet pijn. Het raakt in onze basisbehoefte. Je waant je in een emotionele achtbaan in niemandsland waarbij jij stuurloos in het achterste karretje zit. In de periode van het negeren raak je in bijna permanente staat van overlevingsgedrag, het vechten, vluchten of verstijven.
Bovenaan staat natuurlijk: omdat je van elkaar houdt en oprecht om elkaar geeft. Als dit niet de belangrijkste reden is, dan zou het dat in ieder geval wel moeten zijn. Een misstap, een ziekte, een externe factor, noem het maar op allemaal. Als de liefde er nog is dan is er altijd hoop.
Diepgang is nodig om emotionele problemen te kunnen oplossen. Is er geen of weinig diepgang, dan worden dit soort problemen niet meer opgelost. Meestal verdwijnt dan het vertrouwen in elkaar. Je kunt overigens diepgang hebben met je partner, maar ook met mensen buiten de relatie.
Ook in bed. De meeste narcisten leven in de volle overtuiging dat ze onweerstaanbaar zijn in bed en dat hun bedpartner maar al te graag bereid is om aan hun fantasien te voldoen. Dit is overigens een reden waarom narcisten zo slecht om kunnen gaan met kritiek, krenking en met afwijzing. Ook in bed.