Woorden noemen we synoniem als ze (ongeveer) hetzelfde betekenen. Een synoniem noemen we ook wel evenwoord.
Twee woorden zijn homoniem als ze een gelijke uitspraak en spelling hebben, maar een duidelijk verschillende betekenis. Homonymie komt ook voor bij woorden die tot verschillende woordsoorten behoren. Ook zinnen kunnen homoniem zijn.
Homofonen zijn woorden die precies hetzelfde klinken maar verschillend gespeld worden en ook een verschillende betekenis hebben. Een aantal voorbeelden: Kou – kauw. Lijden – leiden – Leiden (de stad)
Een andere mogelijke definitie van hyperoniem is een woord dat de betekenis van meerdere onderling semantisch verwante woorden omvat. Voorbeelden van hyperoniemen in het Nederlands zijn voertuig, dat de betekenissen omvat van onder andere trein, auto, bus en fiets, en ouder, dat moeder en vader overkoepelt.
Homoniemen zijn woorden die er hetzelfde uitzien en hetzelfde klinken, maar een verschillende betekenis hebben. Bijvoorbeeld bank (om op te zitten) en bank (als geldinstelling).
Een woord is polyseem als het meer dan één betekenis heeft, maar de verschillende betekenissen wel met elkaar verband houden. Bij polysemie worden de verschillende betekenissen onder één woord in de woordenboeken opgenomen.
Polysemie is vaak het resultaat van metaforische of metonymische betekenisuitbreidingen. Het zonet gegeven voorbeeld van 'bloem' of een geval als 'vos' (dier/sluw persoon) berust op metafoor; de polysemie van een woord als 'glas' (doorschijnend materiaal/drinkbeker) berust op metonymie.
Een acroniem is een afkorting die bestaat uit de eerste letters van andere woorden, en uit te spreken is als een woord. Deze afkortingen zijn vaak bekender dan de originele term die afgekort wordt.
Rudolf Diesel was de uitvinder van de brandstof. Het Nederlands heeft nogal wat woorden die naar iets of iemand genoemd zijn. Zo'n woord heet eponiem. Je weet misschien dat saxofoon genoemd is naar de uitvinder van het instrument: de Belg Adolphe Sax.
De connotatie ('bijklank, ondertoon, bijbetekenis, gevoelswaarde') van een woord of kleine woordgroep is de ermee verbonden voorstelling (de denotatie) die vaak van emotionele aard is, boven op de eigenlijke betekenis van het woord.
'Polyvalent' heeft in de eerste plaats een wetenschappelijke betekenis: 'meer dan één waarde of werking bezittend'. Een polyvalent serum werkt tegen meer dan één ziekteverwekker.
Polyfonie (uit het Oudgrieks: πολύς (polus), veel en φωνή (phōnē), klank, stem) is in de muziek gecomponeerde meerstemmigheid: het klinken van meerdere melodieën tegelijkertijd.
Een woord dat dezelfde klanken heeft als een ander woord, maar dat ervan verschilt door schrijfwijze en dan ook een andere betekenis heeft, bijv 'paard' en 'paart' of 'eis' en 'ijs'. In de poëzie worden homofonen soms gebruikt in het gelijk rijm.
Palindroom. Een woord of zin met een symmetrische volgorde van letters, ook wel keerwoord genoemd. Met andere woorden: achterstevoren hetzelfde gelezen. Voorbeelden van palindromische woorden zijn: kok, lepel, level, negen, meetsysteem en parterretrap.
Het langste palindroom in het Groene Boekje is meetsysteem, met elf letters. Het is uit te breiden tot een woord dat niet in de woordenlijst staat, maar wel twaalf letters langer is: koortsmeetsysteemstrook.
Een boycot is, in de oorspronkelijke zin, het verbreken van (handels)relaties met een land, een bedrijf of een individu. In de brede zin is het ook een verzaking om iets te doen, bijvoorbeeld een verkiezing boycotten om een statement te maken.
1) Geografische naam 2) Plaatsnaam 3) Topografische naam Naam van een plaats; plaatsnaam. Zowel in toepassing op namen van bv. streken, steden en dorpen, als op namen van gehuchten, stukken grond, of erven.
Algemeen kun je zeggen dat semantiek gaat over de betekenis van een woord of een zin terwijl pragmatiek zich bezighoudt met de betekenis van de spreker.
Een anachronisme is iets wat niet helemaal in zijn tijd past. Of, preciezer geformuleerd: een al dan niet gewilde inbreuk op of breuk in de chronologische samenhang van toestanden of gebeurtenissen.
Een pseudoniem (Oudgrieks: ψευδώνυμον, letterlijk "valse naam"), alias (Latijn) of schuilnaam is de aangenomen naam van een of meer personen die duidelijk afwijkt van de corresponderende persoonsnaam of persoonsnamen.
HP kan verwijzen naar: het weekblad Haagse Post, later opgegaan in HP/De Tijd. Hewlett-Packard (elektronicabedrijf) Harry Potter (personage), de hoofdpersoon uit de Harry Potter (boekenreeks) en Harry Potter (filmserie)
Denotatie is het proces van verwijzing naar de letterlijke betekenis van een woord. Het woord denotatie is afgeleid van het Franse dénotation. De term staat naast het begrip connotatie, dat wil zeggen bijkomende betekenissen die afhangen van de context.
Een pejoratief (Lat. peior = "slechter") is een woord met een negatieve bijbetekenis, een woord dat een ongunstige associatie oproept. Een pejoratief is denigrerend of beledigend en kan verstopt zijn in schijnbaar normaal taalgebruik. Voorbeeld: "die vrouw" in plaats van haar naam noemen.
Homonieme woorden worden als afzonderlijke woorden in de woordenboeken opgenomen. Een woord is polyseem als het meer dan één betekenis heeft, maar de verschillende betekenissen wel met elkaar verband houden. Bij polysemie worden de verschillende betekenissen onder één woord in de woordenboeken opgenomen.