De slachtofferrol: Iemand die geen verantwoordelijkheid neemt voor hoe zijn of haar leven verloopt. Iemand die bovendien het eigen aandeel in situaties, conflicten en problemen ontkent. En iemand die de neiging heeft om de schuld voor de eigen acties en omstandigheden buiten zichzelf te leggen.
Kenmerkend voor de slachtofferrol is geen verantwoordelijkheid nemen en iets of iemand verantwoordelijk maken voor hoe jij je voelt in een bepaalde situatie.
Kenmerken van slachtoffergedrag zijn: klagen, hulpeloosheid tonen, verantwoordelijkheid vermijden, en zoeken naar sympathie. Denk bijvoorbeeld aan mensen in je omgeving die laten merken hoe zwaar ze het hebben (in de hoop dat jij het oppikt).
Narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPD) is een type persoonlijkheidsstoornis dat vaak geassocieerd wordt met een slachtoffermentaliteit . Mensen met deze aandoening vertonen soms slachtoffergedrag om anderen te manipuleren, maar ze hebben vaak een buitensporig gevoel van slachtofferschap en recht.
Het is een erg natuurlijk proces om in tijden van rouw, spannende situaties of stress in een slachtofferrol te schieten. In deze rol zal je de narigheid van een situatie afschrijven aan externe factoren. Zo distantieer je jezelf van verantwoordelijkheid. Dit kan je op dat moment helpen om de situatie te doorkomen.
Een typische eigenschap van mensen die te weinig of niet assertief zijn is dat ze telkens in de slachtofferrol kruipen. Ze wijzen altijd naar een ander als de oorzaak van hun problemen of falen. Met deze instelling is het heel moeilijk om succesvol te worden in zowel je werk als privéleven.
‘Het slachtoffer spelen’ houdt in dat iemand een gebeurtenis, ervaring of emotie overdrijft of verzint om zichzelf af te schilderen als slachtoffer in de situatie, terwijl hij in werkelijkheid geen slachtoffer is .
Dit lage zelfvertrouwen, vaak afkomstig uit de kindertijd door bijvoorbeeld overvloedige kritiek, houdt ze vast. Iemand die het slachtoffer speelt, kan dat doen om anderen te manipuleren – en soms is dit een teken van een narcistische persoonlijkheidsstoornis . Ze krijgen er aandacht door, en vaak ook liefde en goedkeuring.
Spoor uw mensen aan om persoonlijk verantwoordelijk te zijn voor de uitkomsten van hun keuzes en om verantwoordelijkheid te nemen voor hun acties . Geef bijvoorbeeld iedereen, en ook het "slachtoffer", een klein project. Vertel ze dat ze verantwoordelijk zijn voor het voltooien van de taak en voor het overwinnen van eventuele uitdagingen die zich voordoen.
Slachtoffermentaliteit is een type cognitieve vervorming van hoe een persoon de wereld en zijn eigen omstandigheden bekijkt. Er zijn verschillende oorzaken van slachtoffermentaliteit. Een van de belangrijkste oorzaken zijn echter levenservaringen, zoals trauma of verwaarlozing in de kindertijd .
Kenmerken van in de slachtofferrol zitten
Aan de lopende band klagen over het onrecht dat jou is aangedaan. Wijzen naar anderen of omstandigheden als oorzaak voor jouw misère. Zelfmedelijden hebben en jezelf zien als zielig en hulpeloos. Mensen vermijden door wie jij je onbegrepen of miskend voelt.
Dit is een onbewust psychologisch verdedigingsmechanisme, dat bedoeld is om iemand te beschermen tegen ongewenste psychische pijn. Mensen die moeite hebben om met negatieve emoties als schuld en schaamte om te gaan, hebben de neiging om projectie te gebruiken door die simpelweg af te schuiven op een ander.
Een slachtoffer is een persoon die gekwetst is of misbruikt is , wat de meesten van ons proberen te vermijden. Sommige mensen slaan anderen met dit woord op het hoofd. Sommigen lijken het leuk te vinden om slachtoffer te zijn; sommigen concurreren bijna om wie het grootste slachtoffer is.
Hoe kun je een gaslighter herkennen
Iemand die aan het gaslighten is vertelt leugens: je weet dat diegene liegt, maar toch ga je naar verloop van tijd twijfelen aan jezelf. Ze ontkennen dat ze iets hebben gezegd: je weet zeker dat diegene heeft gezegd dat jij dom bent bijvoorbeeld.
Wanneer de persoon in de slachtofferrol begint te klagen of zich negatief uit te laten, luister dan aandachtig naar wat ze zeggen. Laat merken dat je hun gevoelens erkent door af en toe knikkend te reageren, oogcontact te houden en verbale bevestigingen te geven, zoals "Ik begrijp dat dit moeilijk voor je is."
Een antisociale-persoonlijkheidsstoornis behoort tot de groep persoonlijkheidsstoornissen.
Iemand met narcisme heeft een overdreven gevoel van eigenwaarde en zelfbelang. Ze ervaren een opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid. Narcistische mensen zijn sterk gefocust op zichzelf en hun eigen behoeften.
Benader het slachtoffer vriendelijk, open en zonder vooroordelen. Vraag hem wat er gebeurd is, zonder daarbij de schuldvraag aan de orde te stellen. Leg uit wat er gebeurd is en vertel wat je gaat doen, voordat je handelingen daadwerkelijk uitvoert. Bereidt het slachtoffer voor op pijnlijke handelingen.
Reageren op de 'Slachtofferkaart':
Blijf objectief: houd discussies gericht op feiten . Laat emotionele manipulaties u niet afleiden van het onderwerp. Met andere woorden, snijd respectvol door de ruis heen.
Iemand kan door ervaringen in het verleden een verdedigingsmechanisme hebben ontwikkeld. Hij of zij schiet in een slachtofferrol om erkend te worden. Jouw natuurlijke reactie om een slachtoffer te helpen, is meestal om hem (of haar) mentaal door elkaar te schudden: “Kom op, denk positief!
Slachtoffermentaliteit en hoe het jou beïnvloedt
Anderen ontwikkelen het omdat ze zijn opgegroeid in een omgeving waarin ze het gevoel hadden dat ze geen controle hadden over hun leven . En sommige mensen ontwikkelen deze mentaliteit vanwege een gebeurtenis in hun verleden waardoor ze zich machteloos of slachtoffer voelden.
Anderen de schuld geven van je gevoelens of situaties
Een veelvoorkomend teken van slachtoffer spelen is het beschuldigen van andere mensen of omstandigheden voor negatieve gevoelens of gebeurtenissen die in je leven gebeuren. Je kunt andere mensen of omstandigheden de schuld geven voor het ongeluk of gebrek aan vervulling dat je voelt.
Wat doe je als de persoon niet reageert? Roep luid om hulp. Zorg ervoor dat je er niet alleen voor staat. Terwijl de ene persoon zich concentreert op het bewusteloze slachtoffer, kan de tweede op zoek gaan naar een automatische externe defibrillator (AED) en de hulpdiensten verwittigen op het nummer 112.
Hoe is deze mindset giftig voor anderen en slecht voor onszelf? Mensen die vaak de slachtofferrol spelen, realiseren zich niet dat ze hun eigen welzijn en geloofwaardigheid saboteren . Anderen zullen uiteindelijk door hun constante patroon van schuldspelletjes of het aanbieden van excuses heen kijken, en dit zal hun geloofwaardigheid doden.
Je merkt dat je in zelfmedelijden zit als je:
Steeds maar weer een verhaal aan het afspelen bent in hoofd met als basisboodschap: ik kan hier niets tegen doen, ik sta machteloos! De focus buiten jezelf legt en een 'dader' zoekt. Je voelt je machteloos doordat iemand anders iets wel of niet heeft gedaan of gezegd.