Zelfkatheterisatie is het zelf leeg maken van de blaas met behulp van een katheter. Zelfkatheterisatie wordt toegepast als u uw blaas niet meer spontaan kunt legen (retentie*) of niet meer volledig kunt legen (residu*).
Hoe vaak u per dag zelf katheteriseert, hangt af van hoeveel urine per keer na het plassen in de blaas achterblijft. Zelfkatheteriseren kan variëren van één tot zes keer per dag; Zelfdilatatie doet u minimaal één tot twee keer per week.
Blaaslediging: De blaas leegt zich voor nagenoeg 100%. Het is niet ongewoon dat er 10-15 ml achterblijft. De blaas lediging begint met het bewust ontspannen van de bekkenbodem, daarna ontspant de sluitspier van de urinebuis zich en trekt de blaasspier samen.
Doorgaans geldt als regel: als er 100- 200 milliliter (ml) urine achterblijft, moet u een keer per dag katheteriseren, bij 200- 300 ml twee maal, bij 300- 400 ml drie keer per dag en zo verder.
Een eenmalige katheter wordt gebruikt om uw blaas eenmalig leeg te maken of voor het toedienen van een blaasspoeling. De urine die via de katheter in de blaas komt, wordt opgevangen in een opvangzak, bakje, maatbeker of urinaal. Als u zelf katheteriseert, kan de urine ook rechtstreeks in het toilet lopen.
Over het algemeen geldt: Dat u minimaal 1-2 keer per week moet katheteriseren, om ervoor te zorgen dat het littekenweefsel niet meer terugkomt. Als u nog wel kunt plassen, maar niet meer volledig, dan hangt het af van de hoeveelheid urine die u per keer achterhoudt. Dit kan van 1-4 keer per dag zijn.
Residu tussen 300 - 400 ml: 3x daags katheteriseren. Residu tussen 200 - 300 ml: 2x daags katheteriseren. Residu tussen 100 - 200 ml: afhankelijk van hoeveel u plast en in overleg met de uroloog eventueel stoppen met katheteriseren of 1x daags voor de nacht katheteriseren.
Bij volwassenen varieert de blaasinhoud van 350 tot 500 milliliter. Als deze hoeveelheid urine in de blaas zit, krijgt u meestal het gevoel dat u moet plassen. U reageert op deze aandrang door de blaas te legen.
Het optreden van een erectie tijdens het katheteriseren kan ontstaan door een relex en is niet vreemd. Als deze reflexmatige erectie weggaat, is het moeilijker hier vlak na weer een erectie te krijgen. Wanneer u een reflexerectie stimuleer kan u deze erectie gebruiken voor het vrijen.
om de blaas volledig te legen kunt u een aantal keren het bekken kantelen (onderrug hol en bol maken), ga daarna weer rechtop zitten en ontspan zoveel mogelijk; knijp tot slot de bekkenbodemspier aan en trek in; veeg niet teveel met toiletpapier. Spoel liever na met wat water en dep daarna droog.
Chronische retentie is doorgaans pijnloos. Het kan leiden tot recidiverende infecties, incontinentie, overactieve blaas en beschadiging van de m. detrusor.
Wat merk ik? Als je blaas niet helemaal leeg is na het plassen, kunnen er klachten ontstaan, zoals: steeds mindere straal. de urine komt niet gelijk als je wilt plassen.
De helft is weg na een week
Van een glas water dat je nu drinkt, zal de helft over iets meer dan een week je lichaam verlaten hebben. Van de helft die overblijft, zal na nog een week weer de helft verdwenen zijn.
Mictie is een ander woord voor “plassen”. Tijdens de mictie observatie wordt dus bekeken hoe het plassen gaat. Zo wordt er gekeken of u zonder katheter (weer) zelf kunt plassen.
Uw uroloog kan bepalen dat u vaker moet katheteriseren. Als de hoeveelheid achtergebleven urine 's ochtends èn 's avonds minder is dan 100 ml., mag u stoppen met zelfkatheterisatie na overleg met de uroloog. De techniek van zelfkatheteriseren Het zelfkatheteriseren gebeurt in staande houding.
Wat is een bladderscan? Dit is een echografie (beeldvormend onderzoek met geluidsgolven), waarmee gemeten wordt hoeveel urine achterblijft in uw blaas na het plassen.
U kunt met uw katheter gewoon fietsen, sporten, zwemmen etc. Indien u twijfelt over een activiteit, dan kunt u dit altijd met een verpleegkundige op de polikliniek bespreken.
Als de katheter op de afdeling is verwijderd, moet u elke 2 uur gaan plassen. Pijn in uw onderbuik of flanken kan een teken zijn dat uw blaas vol is. Dan moet u eerder gaan plassen. Dit geldt zowel voor overdag als 's nachts.
Het inbrengen van de katheter is niet pijnlijk, maar kan wel een onaangenaam gevoel geven. Vervolgens wordt de ballon via het slangetje langzaam met water gevuld. Het inbrengen van de katheter duurt ongeveer tien minuten. Daarna heeft u een gesprek met de verpleegkundige.
Een overactieve blaas is een aandoening waarbij de blaas uit balans is en hypergevoelig wordt. Hierdoor moet u vaak plassen, heeft u heel vaak het gevoel dat u moet plassen of kunt u de plas niet ophouden als u moet plassen. Bij een overactieve blaas bent u als het ware aan het vechten tegen uw eigen blaas.
Zeldzame ziekte bij jonge vrouwen, waarbij de sluitspier niet goed kan ontspannen met als gevolg moeilijk of zelfs niet kunnen plassen.
De blaas kan dit prima zelf. Mee persen helpt niet, dit kan zelfs de plasbuis een beetje dichtdrukken. Als u klaar bent met plassen en er geen urine meer komt, dan kantelt u rustig uw bekken een aantal keer voor- en achterover.
Normaal gesproken plassen we per 24 uur ongeveer zes á zeven keer, waarvan soms één keer 's nachts. Als u vaker moet plassen – misschien wel ieder uur- dan spreken we van een overactieve blaas.
Urineretentie is een ophoping van urine in de blaas, omdat men niet meer kan plassen of slechts kleine beetjes plast. Retentie betekent letterlijk: vasthouden. Als u opeens niet meer kunt plassen (acute urineretentie) kan er pijn ontstaan, omdat de blaaswand uitrekt.
Uw zorgverlener kan een echo maken of de hoeveelheid resterende urine na katheterisatie meten om zich ervan te verzekeren dat er geen sprake is van retentie. Complicaties van onbehandelde chronische retentie zijn onder meer urineweginfecties, beschadiging van de blaas, incontinentie en chronisch nierfalen.