De term kortste dag is een aanduiding voor de dag in het jaar op de aarde met de kortste tijd tussen zonsopkomst en zonsondergang. Op het noordelijk halfrond van de aarde valt deze dag elk jaar rond 21 december en wordt hij winterpunt genoemd.
Met gemiddeld 7 uur en 45 minuten daglicht is 21 december de kortste dag van het jaar. Tevens luidt deze dag de astronomische winter in. Daarna worden de dagen alleen maar langer en kunnen we dus van meer daglicht genieten.
Hoe lang is de kortste dag van het jaar 2024 (noordelijk halfrond)? Laten we eens kijken hoe de daglengte in december op het noordelijk halfrond verandert. Het eerste getal is de daglengte op 1 december 2024, en het tweede is de daglengte op de zonnewendedag (20 of 21 december 2024, afhankelijk van de tijdzone).
Vlak voor deze donkere en gezellige winterdagen valt de kortste dag. De kortste dag van het jaar valt altijd op 21, 22 of 23 december.
De zomerzonnewende, ook wel midzomer genoemd, is met 16 uur, 16 minuten en 47 seconden zonlicht, de langste dag op het noordelijke halfrond. Tijdens een schrikkeljaar valt deze dag op 20 Juni, anders bijna altijd op 21 Juni. De astronomische zomer start op deze dag en wordt in een aantal landen nog steeds gevierd.
Hierdoor komt de zon rond 21 december elke dag iets minder dan een halve minuut later op en gaat iets meer dan een halve minuut later onder. Gevolg is dat de laatste zonsopgang negen dagen later valt, namelijk op 30 december.
De dagen beginnen langer te worden na 21 december 2024 , en je zult het verschil vrij snel merken. We zullen een extra uur daglicht zien op 12 januari - na de winterzonnewende worden de dagen gemiddeld twee minuten en zeven seconden langer per dag, en nemen toe tot ongeveer drie minuten tegen het einde van februari.
Eind januari zullen de dagen zelfs met ongeveer 3 minuten aangroeien per dag.
De kortste dag van het jaar is op zaterdag 21 december 2024. Dit wordt ook wel de winterzonnewende genoemd. Op deze dag bereikt de zon haar laagste punt aan de hemel, wat resulteert in de minste daglichturen en de langste nacht. Het markeert het officiële begin van de winter, met kortere dagen en langere nachten.
De zonnewende (Latijn: solstitium oftewel zonnestilstand) is de gebeurtenis waarbij de zon, gezien vanaf de aarde, haar noordelijkste of zuidelijkste positie bereikt. De zon staat dan recht boven een van beide keerkringen: de Kreeftskeerkring in het noorden of de Steenbokskeerkring in het zuiden.
Donkere dagen
Al vanaf 13 december gaat de zon later onder en pas op 30 december blijft het 's ochtends het langst donker. Dat komt onder andere doordat de aardbaan rond de zon niet cirkelvormig is. Hierdoor beweegt de zon in de winter schijnbaar iets sneller dan in de zomer.
Langste en kortste dag van het jaar
De winter begint in 2025 op 21 december om 16:03 uur. Die dag zijn de dagen het kortst met in Midden-Nederland ruim 7,5 uur daglicht. De lente start in 2025 op 20 maart om 10:02 uur en de herfst op 22 september om 20:20 uur.
Maar er is goed nieuws voor deze winterzonnewende. Vanaf 21 december 2024 zullen de dagen langer worden, met elke dag meer minuten daglicht tot de eerste dag van de zomer. De zon zal steeds vroeger verschijnen en steeds later ondergaan.
Januari, de tweede maand van de meteorologische winter, is gemiddeld gezien de koudste maand van het jaar. De maandgemiddelden van de maximumtemperatuur liggen, naargelang van de plaats, tussen 0 en 6°C en die van de minimumtemperatuur tussen –5 en 1°C.
De vroegste zonsondergang heeft plaats op 12 december. De meest late zonsopkomst gebeurt op 30 december. Wat is er aan de hand? De aarde draait rond de zon.
De langste nacht luidt het begin van de astronomische winter in. "Dat is het moment waarop de zon loodrecht op de steenbokskeerkring staat, waardoor we vandaag het minste licht ontvangen. De datum varieert elk jaar tussen 21 en 22 december. En dit jaar gebeurt dat dus op 22 december.
De kortste dag van het jaar valt op zaterdag 21 december 2024. Deze datum markeert de dag in het jaar met de minste uren daglicht. "De winterzonnewende vindt bij ons één keer per jaar plaats, meestal op 21 of 22 december.
De term kortste dag is een aanduiding voor de dag in het jaar op de aarde met de kortste tijd tussen zonsopkomst en zonsondergang. Op het noordelijk halfrond van de aarde valt deze dag elk jaar rond 21 december en wordt hij winterpunt genoemd.
December is de donkerste maand van het jaar, met de laagste zonnestand en de kortste dagen. De hoogste zonnestand en langste dagen zijn in juni. Toch is er soms in december rond het middaguur net zo veel zonnestraling als op een bewolkte dag in juni. Zo donker is die donkerste maand nu ook weer niet.
Nederland. Per etmaal verschuiven de tijden van zonsopgang en zonsondergang in Nederland elk maximaal ongeveer twee minuten (afgezien van de sprongen van een uur door de wisseling tussen zomer- en wintertijd), waardoor de tijd ertussen per etmaal maximaal ongeveer vier minuten verandert.
Na de 21ste lengen de dagen weer
Vanaf 13 december worden de dagen langer. Bout: 'Aanvankelijk gaat dat nog met een paar seconden per dag. Na 21 december gaat het sneller. Aan het einde van het jaar gaat de zon alweer tien minuten later onder.
In de winter zijn de dagen korter dan in de zomer. De kortste dag valt bij ons altijd omstreeks 21 december, de langste rond 21 juni.
Na de winterzonnewende worden de dagen (langzaam) weer wat langer en lichter. Maar je merkt het verschil waarschijnlijk pas echt halverwege februari of zo . Tegen die tijd kun je zelfs een glimp van de zon opvangen buiten je werkuren.
Vanaf 21 december zullen de dagen geleidelijk lengen tot de volgende zomerzonnewende, op 21 juni 2025, die een nieuwe lichtcyclus markeert.
Op 20 februari versnelt het daglicht tot 3 minuten per dag! Op de 20e is de daglengte 10 uur, 53 minuten en op de 21e is het 10 uur, 56 minuten. Tegen de tijd dat we bij de zomerzonnewende aankomen, vertraagt de toename verder tot 1 minuut per dag, met een piek van 15 uur en 16 minuten bij de zonnewende.