Probeer goed te luisteren naar de achterliggende boodschap en te benoemen wat het kind voelt: verdriet, boosheid, trots, jalousie, etc. Als je samen met iets bezig bent gaat zo'n gesprekje vaak gemakkelijker. Het (samen) lezen van boeken over dit thema kan ook houvast bieden.
Het allereerste dat moet gebeuren, is het overlijden melden aan de huisarts, naasten, uitvaartverzorger en de gemeente waarin je dierbare is overleden. Als je de uitvaart bij ons regelt, doen wij aangifte van overlijden voor jou en regelen de Akte van Overlijden. Zodat jij je kunt richten op de uitvaart.
Een luisterend oor kan veel troost bieden tijdens jouw rouwperiode. Vertellen over het verlies en wat dit met jou doet, kan opluchting geven. En reflecteren op de situatie helpt je te verwerken wat jou is overkomen. Schroom dus niet om er met anderen over te praten, of om aan te geven dat je hier behoefte aan hebt.
Het recht om als kind afscheid te mogen nemen van je overleden ouder mag niet zomaar worden ontnomen door andere familieleden. Het is van belang of de overleden ouder duidelijk zijn of haar wil heeft bepaald met betrekking tot de uitvaart. En ook over de (kring van) personen die daar wel of niet bij aanwezig mogen.
Je kunt iets zeggen als: “Ik ben hier voor je” of “Je bent niet alleen, ik zal aan je zijde zijn”. Je kunt ook herinneringen delen of vertellen wat die persoon voor jou betekent. Belangrijk is dat je er bent om te luisteren en om steun te bieden in deze moeilijke tijd.
U kunt bij het Nationaal Register Overledenen (NRO) persoonsgegevens opvragen van inwoners van Nederland die vanaf 1939 zijn overleden. Bijvoorbeeld voor stamboomonderzoek. In het register vindt u bijvoorbeeld geboortedata en adressen.
Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat mensen na drie maanden na het overlijden van hun partner, pas de ergste fase van rouw doormaken.
Probeer goed te luisteren naar de achterliggende boodschap en te benoemen wat het kind voelt: verdriet, boosheid, trots, jalousie, etc. Als je samen met iets bezig bent gaat zo'n gesprekje vaak gemakkelijker. Het (samen) lezen van boeken over dit thema kan ook houvast bieden.
“Heel veel sterkte, ik zal [bepaalde eigenschap van overledene] nooit vergeten” “Ik zal de herinneringen aan [overleden persoon] voor altijd koesteren” “Laat me weten wat ik voor jullie kan betekenen, heel veel sterkte voor jullie toegewenst”
Als je rouwt kun je je geruime tijd erg moe, futloos of passief voelen. Ook kun je symptomen ervaren zoals slaapproblemen, hoofdpijn, buikpijn, spierpijn, hartkloppingen of druk op de borst en gebrek aan eetlust. Het kan ook zijn dat je juist overactief bent om maar niet met het verlies bezig te hoeven zijn.
Wanneer het hart de handdoek in de ring gooit en men technisch wordt doodverklaard, kan de overleden persoon een volledig begrip van de situatie hebben en zelfs mogelijk aanwezige toeschouwers horen.
Sommige culturen denken dat geesten op aarde kunnen blijven om te waken over hun geliefden of om onafgemaakte zaken af te handelen. Hoe lang een geest op aarde blijft, kan een paar dagen tot meerdere jaren zijn. Dit is per cultuur verschillend.
Veel mensen in rouw hebben ervaring met knipperende lichten, muziekjes die opeens gaan spelen, een bepaald nummer dat je hoort op de radio, nét als je hem aanzet, een geur in huis. Enfin, er zijn allerlei tekens waarmee jouw overleden dierbare misschien laat merken dat hij nog bij je is!
Sommige peuters vinden het moeilijk als papa of mama weggaat. Ze kunnen gaan huilen bij het afscheid en aan je gaan hangen. Ze willen niet meer van je gescheiden worden. In deze fase is het heel normaal dat je kind zo reageert, dit wordt scheidingsangst of verlatingsangst genoemd.
Tips voor een Informele afscheidsspeech: Wees oprecht: Toon je oprechte waardering voor je collega's en de tijd die je samen hebt doorgebracht. Houd het luchtig: Een beetje humor kan de sfeer ontspannen houden. Deel persoonlijke anekdotes: Vertel verhalen die memorabel en betekenisvol zijn voor jou en je collega's.
Afscheid nemen is een essentieel onderdeel van het proces van verandering en groei. Het niet erkennen en verwerken van afscheid kan leiden tot het vasthouden aan het verleden en het niet volledig kunnen omarmen van nieuwe ervaringen en uitdagingen.
Begin bijvoorbeeld met “Gecondoleerd met het verlies van [naam overledene]”. Je kunt ook persoonlijke herinneringen aan de overledene delen als je denkt dat dit gewaardeerd wordt. Wees respectvol en oefen geen druk uit op de nabestaanden om snel te reageren.
Als een kennis u vertelt dat ze stervende zijn (of u hoort dit van iemand anders) is het niet erg als u even niet weet wat u moet zeggen. Iets simpels zeggen of een klein gebaar is dan vaak genoeg. Het belangrijkste: wees eerlijk, oprecht en spreek vanuit het hart.
U kunt bijvoorbeeld zeggen: "Het spijt me diep om te horen van het verlies van [naam van de overledene]." Deel uw herinneringen: Als u goede herinneringen hebt aan de overledene, kunt u die delen om troost te bieden. Bijvoorbeeld: "Ik herinner me nog toen we samen [een speciale herinnering] hadden."