Er zijn wel manieren om meer rendement uit een open haard te halen. De simpelste is een gietijzeren haardplaat tegen de muur aan de achterkant zetten om de warmtestraling te verhogen. Hoe dikker de haardplaat, hoe warmer de straling en hoe langer je er van profiteert.
Een gesloten houthaard of kachel levert een hoog rendement, tegenwoordig gemiddeld zo'n 75 tot 85%. De temperatuur in de haard ligt veel hoger waardoor de verbranding optimaal is.
Een gewoon vuur van brandhout heeft een temperatuur tussen de 750 en 800 graden Celsius. Een typisch haardvuur.
Vuur aansteken met aanmaakblokjes - leg onder de bovenste laag aanmaakhout, in de ruimte tussen het aanmaakhout, een of twee aanmaakblokjes. Doe dit voorzichtig zonder de stapel hout om te stoten. Steek vervolgens met een lange kaarsenaansteker de aanmaakblokjes aan. Houdt het deurtje nog even open - de kachel brandt!
Zorg altijd voor de juiste luchttoevoer. Als u begint met stoken zet u de luchttoevoer schuif volledig open. Als de blokken goed vlam hebben gevat mag de luchttoevoer schuif op ongeveer 75% open staan. Smoor het vuur niet en zet de luchttoevoer schuif pas dicht als het vuur volledig is gedoofd.
Er gelden geen landelijke regels vanuit het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Sinds 1 januari 2022 gelden voor nieuwe kachels Europese emissie-eisen (Ecodesign). In de Wet milieubeheer (artikel 10.2) staat dat het verboden is om afvalstoffen te stoken.
Op eigen verantwoording is het technisch wel mogelijk de kachel de nacht door te laten branden. Voorwaarde is dat u een voldoende geïsoleerde schoorsteen heeft. U vult de kachel met voldoende hout en stookt hier goed vuur in door de zuurstofregelaar uit te trekken.
Aansteken vanaf de bovenkant doet u door blokken hout dicht op elkaar te stapelen en vervolgens bovenop een klein vuurtje te maken, zodat de stapel van boven naar beneden ontbrandt. De kachel is dan sneller op temperatuur en de gassen verbranden beter.
Nee, een houtkachel is niet verboden en op dit moment zijn er geen plannen om het stoken van hout te verbieden. Echter worden de eisen van houtkachels wel steeds strenger. De hoofdreden hiervoor is dat uit onderzoek blijkt dat de uitstoot van schadelijke stoffen vanuit deze kachels en haarden nog te hoog ligt.
Hout van fruitbomen geeft het mooiste vuur met de minste rook. Eik en beuk branden lang, geven mooie vlammen, en de kooltjes gloeien lang na. Zachtere houtsoorten (populier of wilg) branden minder lang maar geven sneller warmte, en je vuur laait hoger op.
Als de kachel te hard brandt, of teveel warmte afgeeft, kunt u de zuurstoftoevoer verminderen door de secundaire luchtstroom lager te zetten. Of - indien aanwezig- kunt u de smoorklep gebruiken. Beter is echter steeds zoveel hout toe te voegen dat de kachel niet te heet wordt.
De gemiddelde levensduur van een houtkachel is 20 jaar. Dit is ten eerste gebaseerd op de slijtage aan onderdelen zoals kachelkoord (pakkingen), stookbodem, en de binnenkant van de verbrandingskamer (stook mantel).
Leg twee tot drie gekloofde houtblokken van ongeveer 30 cm lang met een kleine afstand parallel van elkaar op de stookbodem. Met de gekloofde kant naar boven. Leg nu eventueel nogmaals twee gekloofde houtblokken haaks op de twee blokken die al in de haard liggen.
Bij een elektrische haard met verwarming is de maximale warmteafgifte is 2kW. Per merk zijn er verschillende mogelijkheden. De e-MatriX serie van het merk Faber bijvoorbeeld heeft een warmteafgifte van maximaal 2kW en geeft een aangename bijverwarming voor een ruimte van 30m2.
Een afsluitklep wordt gebruikt om het rookkanaal te sluiten wanneer de haard niet aan staat of om het vuur te temperen. Vroeger werd een afsluitklep veel gebruikt omdat kachels en haarden niet goed te regelen waren. Als de open haard dan te hard brandde, werd met behulp van de afsluitklep de trek verminderd.
Een hoge temperatuur zorgt ervoor dat het rookkanaal schoon blijft. Met een rookgasthermometer houdt u de temperatuur in de gaten. Let op: De temperatuur in de kachel loopt op tot wel 900 graden Celsius. Daardoor kan de buitenkant behoorlijk warm worden.
De kachel wordt gebruikt als hoofdverwarming van de ruimte en je hebt een goed geïsoleerd huis. Bij een oudere kachel zonder hoog rendement zal je ongeveer 10/11 m3 per jaar gebruiken. Heb je een hoog rendement kachel dan vermindert het verbruik met 25 tot 30% en zul je 7/8 m3 per jaar verbruiken.
Hoe komt het dat de transportkosten zo hoog zijn? Dat komt mede door corona. Veel houtzagerijen zijn een poos dicht geweest en kampen met personeelstekorten waardoor ze de vraag naar haardhout nauwelijks aankunnen. Daarnaast is er weinig retourvracht naar Oost-Europa.
Een pelletkachel is relatief een stuk duurder in aanschaf dan bijvoorbeeld een houtkachel. Hou er wel rekening mee dat een pelletkachel een hoger rendement heeft en pellets een goedkopere brandstof zijn dan haardblokken.
Stapel het hout losjes, zodat de lucht er goed bij kan. De beste methode is de Zwitserse stookmethode. Zorg voor volledige luchttoevoer. Goede houtkachels zijn voorzien van een klep, waarmee de luchttoevoer goed te regelen is.
Zet vervolgens de luchttoevoer van de houtkachel of houthaard helemaal open. Stapel de stukken hout van dik naar dun, op een klein afstandje van elkaar, kruislings. Hier bovenop stapel je nog wat aanmaakhoutjes kruislings. En helemaal bovenop leg je het aanmaakblokje.
Echter op deze manier verstook je veel hout. En de houtkachel geeft vieze rook via de schoorsteen. De Zwitserse methode, het zogenaamde omgekeerde stoken, is veel beter. Hiermee komt je kachel en rookkanaal rustiger op temperatuur.
Hout: het goedkoopst! Hout is nog steeds de goedkoopste manier om te verwarmen, zeker voor wie op het platteland woont en er zelf voor kan zorgen. Net als pellets wordt hout lokaal geproduceerd, wat een zekere prijsstabiliteit garandeert. Weet echter op dat deze manier van verwarmen ook nadelen heeft.
Zijn houtbriketten duurder of goedkoper dan haardhout? De aanschafprijs van briketten ligt over het algemeen iets hoger dan bij haardhout.
,,De verhouding is 1 op 3. Als ik hier een volle mand briketten neerzet, dan doe ik daar drie avonden mee. Met een volle mand haardhout, ben ik er in 1 avond doorheen”, aldus Zuidersma.