Vroeger dacht men dat alleen rust voldoende was om te herstellen. Tegenwoordig weten we dat een actieve aanpak nodig is. Niet alleen om sneller te herstellen, ook om te voorkomen dat u opnieuw overspannen raakt. Het herstel verloopt in drie fasen en duurt gemiddeld 11 weken.
Overspannenheid heeft een gemiddelde herstelperiode van 6 weken. Wel kun je vaak een aantal maanden niet werken. Je zit periode ziek thuis. Het is belangrijk om je rust te pakken voor een sneller herstel.
Hoe groter het hersteltekort hoe langer dit herstel duurt. Om goed te herstellen ben je afhankelijk van een normaal functionerend hormonaal systeem. Door langdurige stress raakt het hormonale systeem verstoord waardoor je op standje 'actief' blijft staan of juist helemaal tot niks komt.
Overspanning geeft klachten zoals moeheid, slaapproblemen, prikkelbaarheid, piekeren, concentratie- en geheugenproblemen. U heeft het gevoel dat u geen grip meer heeft op uw situatie. Het lukt u niet meer om uw dagelijkse bezigheden goed te blijven doen.
Er wordt uiteindelijk meer cortisol aangemaakt, wat in een neerwaartse spiraal ervoor zorgt dat de stress alleen maar vermeerdert. Het gaat zichzelf in stand houden en wordt niet meer doorbroken. Het brein bestaat, even globaal gezien, uit de neocortex en het limbisch systeem.
Een herstelperiode van ongeveer zes weken is vaak voldoende om te herstellen en weer in balans te komen. De meeste medewerkers kunnen binnen een aantal maanden hun werk weer volledig hervatten. Je kunt je hierbij laten adviseren door de huisarts of bedrijfsarts.
U vermoedt dat u overspannen bent en behoefte heeft aan ondersteuning. De huisarts kan uw situatie met u bespreken, met u nagaan wat de oorzaak is van uw overspannenheid en samen met u eventuele oplossingen bedenken. Verder kan uw huisarts u doorverwijzen naar de praktijkondersteuner of een andere hulpverlener.
De eerste herstelfase duurt gemiddeld 3 weken, de tweede 3 tot 6 weken en de derde 6 weken. In totaal ben je dus al snel 12 tot 15 weken bezig om te herstellen. Belangrijk om op te merken is dat de totale herstelduur per persoon sterk kan verschillen.
Die moderne 'stressoren' gaan niet weg na een aantal minuten of uren, maar blijven constant aanwezig. Je stresssysteem komt niet meer tot rust en dat heeft funeste gevolgen in je lijf. Als we zeggen dat cortisol bedoeld is voor stress die wat langer duurt, bedoelen we minuten of uren, niet maanden of zelfs jaren!
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
Overspannen en ziekmelden op werk
Een werknemer met stressklachten mag zich gewoon ziekmelden. Deze reden hoeft hij of zij daarbij trouwens niet te geven. Als werkgever mag je wel vragen hoe lang hij of zij afwezig denkt te zijn en of je medewerker ook echt thuis zit (en niet toevallig stiekem op de Bahama's).
Een burn-out is ook het gevolg van overmatige spanning, maar is opgelopen gedurende een langere periode van stress, vaak minimaal een jaar. Mensen met een burn-out ervaren nog veel sterker dan mensen met 'gewone' overspannenheid dat ze geen controle meer hebben over hun functioneren.
Bedrijfsarts stelt een probleem vast en zoekt naar de mogelijkheden om de werknemer te helpen om op een gezonde manier terug in het werk te komen. De bedrijfsarts neemt tijdens zijn gesprek niet uitsluitend medische zaken in het overweging, maar kijkt naar alle factoren die op dat moment van belang zijn.
Vertel je bedrijfsarts hoe je hoofd momenteel werkt en dat je niet in staat bent om over je problemen na te denken. Vertel hem ook wat je wél doet op gebied van bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen om je herstel te bevorderen.
Kalmeringsmiddelen zijn medicijnen die uw emoties minder sterk maken. Ze helpen vooral tegen angst, zenuwen en stress. Bekende kalmeringsmiddelen zijn benzodiazepinen. Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam.
Zowel mannen als vrouwen die een dosis paracetamol hadden ingenomen, vertoonden minder stress toen ze lazen over iemand die fysieke of emotionele pijn leed en ze voelden ook minder medelijden met die persoon in kwestie.
- Overspannenheid: Grofweg is medisch gezien van overspannenheid sprake bij een combinatie van de navolgende klachten: slapeloosheid, gestoorde of onrustige slaap, prikkelbaarheid, niet tegen drukte kunnen, emotionele labiliteit, piekeren, zich gejaagd voelen, concentratieproblemen of vergeetachtigheid.
Span de spieren van je hand en arm goed aan. Let op het gevoel van spanning in je linkerarm. Laat na 5 tot 10 seconden de spieren los en let op het verschil tussen spanning en ontspanning. Herhaal het spannen en ontspannen van deze spiergroep tweemaal.
Ons afweersysteem houdt de bacteriën prima onder controle, totdat stress-hormonen de afweer onderdrukken – en daarvoor is hard bewijs. Stress kan dus een duw richting ziekte geven. En dan niet alleen richting psychische klachten zoals overspannenheid of burn-out, maar bijvoorbeeld ook de oogziekte serosa.
Plan op tijd een gesprek
Voel je dat het niet meer gaat, wacht dan niet tot je emmer overloopt en je vol emoties het kantoor van je leidinggevende moet binnenstuiven om aan te kondigen dat je op bent. Plan liever op tijd een gesprek in. Zo kun je jouw boodschap op een kalme maar duidelijke manier overbrengen.
Het verschil tussen overspannen zijn en een burn-out hebben, is dat overspannenheid omkeerbaar is. Dat betekent dat als je de oorzaak van de stress wegneemt, je snel weer herstelt. Dit geldt niet voor een burn-out. Iemand met een burn-out moet doorgaans een lange tijd stoppen met werken om volledig te herstellen.