Na het overlijden heeft u 3 maanden tijd om te onderzoeken en te bepalen of u de erfenis wil aanvaarden of niet. Schuldeisers mogen de erfgenamen ook niet direct vragen de schulden te betalen. Ze moeten daarmee wachten totdat de erfgenamen hun keuze hebben gemaakt.
3 maanden. In de wet staat niet hoe snel u een erfenis moet verwerpen. U heeft vanaf het overlijden in ieder geval 3 maanden tijd om over uw keuze na te denken. Daarna kan een 'belanghebbende' de kantonrechter vragen u een termijn te geven om een keuze te maken.
Geld erfenis na 20 jaar naar Staat
Als na 20 jaar niemand zich bij de consignatiekas meldt, vervalt het geld aan de Staat. Dit is ook het geval wanneer er gedurende 20 jaar niemand aanspraak heeft gemaakt op de nalatenschap. Dan wordt het geld niet in de consignatiekas gestort, maar gaat het direct naar de Staat.
Degene aan wie de erfenis nagelaten wordt, heet erfgenaam. Een erfgenaam kan familie zijn, maar bijvoorbeeld ook een kennis of stichting. Er kunnen één of meer erfgenamen zijn. Erfgenamen kunnen een erfenis zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.
Als je een erfenis verwerpt of weigert, ben je geen erfgenaam meer. Op papier staat er dan dat je zelfs nooit een erfgenaam bent geweest. In de praktijk betekent dit dat je niet op hoeft te draaien voor de eventuele schulden van de overledene, maar ook dat je niet meedeelt in de erfenis.
Een erfenis verwerpen is niet moeilijk. Je kan hiervoor bij de notaris terecht. Deze procedure kost tussen 25 en 100 euro, maar is gratis als de netto-activa van de successie lager liggen dan 5.000 euro (in 2022 geïndexeerd tot 5.219,21 euro).
Als een erfgenaam niet wenst mee te werken, dan kan de rechter worden gevraagd de verdeling van de nalatenschap vast te stellen. De rechter gaat dan bepalen wie welke goederen krijgt en welke overbedelingsvorderingen betaald moeten worden.
Je aanvaardt de erfenis onder voorwaarde van boedelbeschrijving: dit is aangeraden wanneer je twijfelt of er veel schulden zijn. Een notaris maakt een inventaris van alle eigendom en van alle schulden van de overledene.
Degene die de opdracht geeft voor de uitvaart is verantwoordelijk voor de betaling. Als er genoeg geld in de nalatenschap is, kan de rekening daarvan worden betaald.
Als u een erfenis verwerpt, dan krijgt u niets uit de nalatenschap, ook geen fotoboeken of brieven. U bent niet aansprakelijk voor eventuele schulden. U bent niet betrokken bij de afwikkeling van de nalatenschap.
Verdeling aanvechten
Een erfgenaam die denkt dat hij of zij in de erfenis niet alles heeft ontvangen waar hij recht op heeft, kan de verdeling uit het testament aanvechten. De wet benadrukt echter dat de waarde van zijn deel lager moet zijn dan 25% van de waarde van het deel van de andere erfgenamen.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders.
Als u een erfenis krijgt, hoort dit bij uw vermogen - ook al is deze nog niet onder de erfgenamen verdeeld. Over uw vermogen betaalt u misschien inkomstenbelasting. Lees hoe dat zit. Geef in uw aangifte inkomstenbelasting uw aandeel van de erfenis aan bij uw bezittingen en (eventueel) schulden.
De enige manier om iemand te onterven is dit te laten opnemen in een testament. Een kind kan echter niet de inhoud van het testament van zijn ouder bepalen. Maar hoe kun je je dan wel laten onterven? De enige oplossing is het verwerpen van de erfenis.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
Het is mogelijk voor de erfgenaam/ouder om het erfdeel na ontvangst te schenken aan zijn of haar kinderen. Echter, dan moet die ouder erfbelasting betalen en de kinderen schenkbelasting.
Geld van rekening afhalen na overlijden
Let op: u bent niet automatisch eigenaar van het saldo op de rekening van de overledene. Dus ook geld opnemen na overlijden van de rekeninghouder kan niet zomaar. Als nabestaanden geld van de rekening halen zonder dat dat eerst juridisch geregeld is, is dat strafbaar.
In het jaar van overlijden moet dit vermogen worden ingevuld in de belastingaangifte van de overledene en/of de partner. In het jaar daarna zijn er 2 opties: De erfgenamen geven het op. Elk voor hun eigen aandeel.
Alle verplichtingen die bestaan op het moment van overlijden zullen door de erfgenamen moeten worden voldaan, als zij zuiver aanvaarden. Het gaat hier onder andere over belastingschulden, schadeclaims, leningen die moeten worden terugbetaald en bijvoorbeeld openstaande energienota's.
Wanneer iemand overlijdt, zijn de erfgenamen verantwoordelijk voor het leeghalen van het huis en de bijkomende kosten. Wanneer er geen sprake is van een testament, staat in de wet beschreven dat alleen de echtgenoot, geregistreerd partner en bloedverwanten erven.
Hoe kom je dan achter schulden van een overledene? Je kan zoeken naar een aangifte inkomstenbelasting. Deze geeft een goed beeld van het vermogen. Aan de bankafschriften kan je zien of er afschrijvingen zijn voor schulden.
Wanneer je naar een notaris gaat na overlijden bepaal je zelf. Er is hiervoor geen regel die bepaalt hoe snel je die moet inschakelen. Het is verstandig om dit zo snel mogelijk te doen. Zeker in het begin, tijdens de rouwperiode, kan de notaris je veel financiële en juridische zaken uit handen nemen.
Bij een wettelijke verdeling zijn de echtgenoot van de overledene en de kinderen voor gelijke delen erfgenaam. Maar de hele erfenis (bezittingen en schulden) gaat direct naar de echtgenoot van de overledene. De kinderen hebben wel recht op een deel van de erfenis - hun wettelijk erfdeel - maar zij krijgen dit nog niet.
In principe geen notaris nodig
In beginsel zijn het de erfgenamen zelf die gezamenlijk verdelen, tenzij er een executeur-afwikkelingsbewindvoerder (ook wel drie sterren executeur genoemd) is die op grond van het testament bevoegd is om zelfstandig te verdelen.