Jazeker, nog ruim tien seconden. Althans in proefdierhersenen, volgens onderzoek van biologen Mikeska en Klemm uit 1975. Maar of die hersenactiviteit – met elektroden te meten als hersengolven – gelijk staat aan bewustzijn, wordt door dezelfde auteurs betwijfeld.
De laatste onthoofding in Europa was in 1977
De laatste publiekelijke onthoofding met guillotine was in Frankrijk. Daar werd in 1939 seriemoordenaar Eugen Weidmann onthoofd. De echt allerlaatste onthoofding in Europa, was van de moordenaar Hamida Djandoubi, in 1977, achter gesloten deuren.
Een correct uitgevoerde onthoofding waarbij één slag genoeg is, is een snelle en relatief pijnloze manier om te overlijden. Sommige experts schatten dat je binnen een paar seconden het bewustzijn verliest door de snelle bloeddrukverlaging in de hersenen.
Volgens wetenschappers zou op het moment van de onthoofding de bloeddruk en het zuurstofgehalte in de hersenen zo snel dalen en zou er zo veel bloed verloren worden dat de hersenen meteen in coma zouden gaan. Ook als de eigenlijke dood nog enkele seconden op zich zou laten wachten.
Op 8 mei 1794, ten tijde van de Franse Revolutie, vond een bizar onthoofdingsexperiment plaats. De chemicus en belastinginner Antoine Lavoisier (1743-1794) slaagde er volgens de overlevering in om 15 seconden na zijn onthoofding nog een knipoog aan de omstanders te geven. Wat hield dit experiment precies in?
Jazeker, nog ruim tien seconden. Althans in proefdierhersenen, volgens onderzoek van biologen Mikeska en Klemm uit 1975. Maar of die hersenactiviteit – met elektroden te meten als hersengolven – gelijk staat aan bewustzijn, wordt door dezelfde auteurs betwijfeld.
Actieve hersencellen
De waargenomen hersenactiviteit loopt door tot wel dertig seconden nadat de persoon is overleden. Dat de hersenen nog zo veel activiteit laten zien nadat een patiënt dood is verklaard, is niet ongebruikelijk, legt Self uit. “Er is een verschil tussen klinisch dood en hersendood.
De guillotine was ontworpen om de executie zo humaan en pijnloos mogelijk te laten verlopen. De veroordeelde werd op zijn buik op een bank gelegd, en vastgebonden met een riem. De nek van de veroordeelde bevond zich tussen twee houten blokken met een spleet erin waardoorheen het mes kon vallen.
Wat is de doodstraf? Van de doodstraf is sprake wanneer iemand van het leven wordt beroofd op grond van een vonnis dat is uitgesproken door een bevoegde rechter na een strafrechtelijk proces. Elke dag vinden er executies plaats.
De guillotine is vernoemd naar de Franse arts Joseph Ignace Guillotin (1738-1814). In 1789, het jaar van de bestorming van de Bastille in Parijs, stelt hij aan de Franse Nationale Vergadering voor deze onthoofdingsmachine in te voeren.
Onthoofding of decapitatie is het scheiden van iemands hoofd van de rest van het lichaam. Het is al sinds de Oudheid een van de meest gebruikte methoden om de doodstraf ten uitvoer te brengen.
Tijdens de Terreur (1793-1794) werden onder de leiding van Robespierre zo'n 40.000 mensen geëxecuteerd.
De Conventie stemde op 16 en 17 januari 1793 voor oplegging van de doodstraf. De koning werd beschuldigd van het samenzweren tegen de algemene veiligheid van de Staat. Vier dagen later, 21 januari 1793, werd het vonnis op de Place de la Révolution (nu Place de la Concorde) voltrokken met de guillotine.
Op 10 september 1977 vond de laatste executie plaats in Frankrijk, die van Hamida Djandoubi. Dit was tevens de laatste executie in West-Europa. In 1981, tijdens het presidentschap van François Mitterrand, werd de doodstraf wettelijk afgeschaft.
In 1983 werd in de Grondwet bepaald dat de doodstraf niet kan worden opgelegd (artikel 114). Sindsdien kent Nederland de doodstraf niet meer, noch voor misdrijven in vredestijd noch voor misdrijven in oorlogstijd.
De doodstraf wordt al bijna 60 jaar niet meer voltrokken in Nederland. Simpelweg omdat Nederland een beschaafd land is en de doodstraf niet als een beschaafde straf wordt gezien. Hoewel het aantal voorstanders voor de herinvoering van de doodstraf groeit, is het onwaarschijnlijk dat de doodstraf ooit wordt ingevoerd.
De ter dood veroordeelde wordt met elektroden op hoofd en ledematen in de stoel gebonden. Vervolgens wordt een elektrische stroom van circa 20 ampère bij een aanvankelijke spanning van 2450 volt door het lichaam gestuurd. De hersenen worden hierbij zodanig verhit dat de veroordeelde overlijdt.
Guillotine moest doodstraf afschaffen – maar deed het tegenovergestelde. In 1789 kwam de arts Guillotin op een idee: een machine die barmhartig kon onthoofden. Hij hoopte dat de doodstraf dan van de baan zou zijn. Het pakte anders uit: de guillotine werd een doodsmachine die duizenden het leven ontnam.
Iemand die gaat sterven na een ziekbed, voelt zich steeds zwakker worden en heeft het gevoel dat alle kracht uit het lichaam wegvloeit. Dat kan iemand angstig of onrustig maken. Een stervende wil meestal niet alleen zijn. In die laatste levensfase zullen veel mensen terugblikken op hun leven.
Haar en nagel leven niet
Het is dus een fabeltje, broodje aap, een mythe, een misverstand dat je haren en nagels zouden blijven groeien na je sterven. Trouwens: je haren en nagels zelf zijn per definitie dood, ook als de rest van je lijf nog leeft. Ze bestaan uit levenloos hoornmateriaal.
Het lichaam laat methaanthiol vrij gedurende het ontbindingsproces. Methaanthiol ruikt naar zweetvoeten en rotte witte kool. Dimethyldisulfide is een stinkend gas dat voortkomt via vele bronnen, zoals bacteriën, schimmels, planten, en dieren.
Veruit de wreedste methode van executeren behoorde echter toe aan de oude Perzen. Zij bedachten namelijk de praktijk genaamd 'scaphisme', dat is afgeleid van het Griekse woord voor 'uitgehold'. Bij deze methode werd het slachtoffer vastgebonden in een overdekte boot, waarbij alleen zijn hoofd en ledematen uitstaken.
Letterlijk: uitvoering. Meestal duidt de term executie op het ten uitvoer leggen van een vonnis. Als een vonnis executoriale titel heeft, kan de deurwaarder tot executie overgaan.