De hersenen hebben een noodvoorraad zuurstof van 3 minuten. Als het zuurstoftekort langer duurt worden eerst de meest kwetsbare delen aangetast. Naarmate het zuurstoftekort voortduurt sterven meer hersendelen af. In normale omstandigheden is er na 9 minuten sprake van hersendood.
Als je hersenen langer dan 3 minuten geen zuurstof krijgen, dan raken ze beschadigd. Hierdoor krijg je allerlei klachten. Zoals problemen met lopen, praten en onthouden.Maar de schade kan ook zo ernstig zijn dat je komt te overlijden.
Onvoldoende zuurstof
Wanneer de concentratie zuurstof minder dan 10 vol. -% is, treedt zonder voorsymptomen (duizeligheid) bewusteloosheid op. Al snel zal ook hersenletsel het gevolg zijn en kan binnen enkele minuten de dood intreden, tenzij er direct reanimatie plaatsvindt.
Na drie minuten
Bij zuurstoftekort in de hersenen verhogen de hersenen eerst de bloedtoevoer. In ernstige omstandigheden is dit niet altijd voldoende. De hersenen hebben een noodenergievoorraad voor ongeveer drie minuten.
In vergelijking met andere organen is het brein enorm gevoelig voor zuurstoftekort. Onderzoekers van het Maastricht UMC+ ontdekten waarom: het enzym NOX4, dat vrijkomt in organen die verstokt zijn van zuurstof, richt alleen in de hersenen grote schade aan.
Als het zuurstoftekort langer heeft geduurd, worden geheugenproblemen sterker en hebben getroffenen vaak afasie. Ze hebben dan problemen om woorden te vinden. Daarnaast zie je allerlei motorische afwijkingen, zoals trillen en/of verlammingen.
De hersenen hebben een noodvoorraad zuurstof van 3 minuten. Als het zuurstoftekort langer duurt worden eerst de meest kwetsbare delen aangetast. Naarmate het zuurstoftekort voortduurt sterven meer hersendelen af. In normale omstandigheden is er na 9 minuten sprake van hersendood.
De hersenactiviteit. Het grootste verschil is dat je bij een coma nog hersenactiviteit hebt. Je hersenen werken dus nog wel, maar zijn ernstig beschadigd. Je hersenen kunnen zich echter nog herstellen en je kan dus nog wakker worden.
De meeste mensen die overleven kunnen weer naar huis: 80-90 van de 100 overlevenden heeft een jaar na de reanimatie een goede levenskwaliteit. Ook kunnen veel mensen weer het werk of de activiteiten oppakken van voor de hartstilstand.
Tijdens de hartstilstand hebben de hersenen tijdelijk geen zuurstof gehad. Dit is een schok voor de hersenen. Als een hartstilstand langer dan 5 tot 6 minuten duurt zonder reanimatie, dan kan het zelfs zorgen voor schade of sterfte van hersenweefsel. Hierdoor ontstaat hersenschade.
Hersenletsel heeft veel uiteenlopende kenmerken. Soms heb je de kenmerken, maar heb je geen hersenletsel of andersom. De veel voorkomende klachten of signalen zijn: stemmingswisselingen, snel boos worden, geheugenproblemen, moeite met communiceren of begrijpen van taal, vaak somer of moe.
Iemand is hersendood als de hersenen stoppen met werken en nooit meer kunnen werken. Iemand die hersendood is, is niet meer in staat om via de hersenen signalen naar het lichaam te versturen. Hierdoor is zelfstandig denken, horen of voelen niet meer mogelijk.
De behandeling
Daarom wordt uw naaste de eerste 24 uur na opname gekoeld op de IC als zijn of haar lichaamstemperatuur boven de 36 graden komt. Uw naaste is dan 24 uur lang in een koeldeken gewikkeld, ligt aan de beademing en wordt in slaap gehouden. Door de koeling vermindert de zwelling in de hersenen.
Een coma duurt zelden langer dan 4 tot 6 weken. Daarna komt de persoon meestal te overlijden. Wanneer een coma langer dan 4 weken duurt, spreken we van een langdurig coma of een coma vigil.
Bij een ernstige hart- of longaandoening is de aanvoer van zuurstof via de longen naar het bloed verminderd. Hierdoor kan er een zuurstoftekort ontstaan. Een langdurig tekort kan leiden tot kortademigheid bij inspanning of zelfs al in rust, minder goed geestelijk functioneren, vermoeidheid en hartklachten.
Het moet zo snel mogelijk herstart of gedefibrilleerd worden, met een elektrische schok. Elke minuut is kostbaar: al na drie, vier minuten hartstilstand kan er schade zijn aan hart en hersenen; na tien minuten is de hersenschade onherstelbaar.
Kortademigheid. Flauwvallen. Duizeligheid of licht gevoel in hoofd. Hartkloppingen.
Buiten het ziekenhuis komt een reanimatie ongeveer 125 keer per week voor. Dat weten we vrij nauwkeurig. Op basis van internationale cijfers en schattingen wordt er gedacht dat een acute circulatiestilstand ongeveer twee keer zo vaak voorkomt, namelijk 300 keer per week.
Klachten hartinfarct
Het voelt alsof iemand een band om je borst snoert. Bij een hartinfarct gaat dit gevoel niet over. De pijn duurt ook in rust langer dan 5 minuten en gaat vaak samen met:uitstralende pijn naar linkerschouder of linkerarm.
Het is niet bekend op welke wijze de beademing bij patiënten die het grootste deel van de dag beademd worden het beste kan worden gestopt. Ook is niet te voorspellen hoe lang de duur tot overlijden is na het beëindigen van de beademing. Dit kan variëren tussen een aantal minuten en dagen/weken.
Iemand wordt klinisch dood genoemd, wanneer hij of zij geen waarneembare tekenen van leven meer vertoont: met name geen hartslag, geen ademhaling en geen bewustzijn. Iemand zonder hartslag verliest binnen enkele seconden het bewustzijn en loopt binnen vier tot zes minuten onomkeerbare schade aan de hersenen op.
Als iemand echt hersendood is, is er geen enkele kans dat diegene nog wakker wordt, zegt Hoogerwerf. Om vast te stellen of er echt sprake is van hersendood wordt er verplicht een serie tests uitgevoerd, van het testen van reflexen tot metingen van de hersenactiviteit.
Soms wordt een patiënt bewust in een coma gehouden (kunstmatig coma) om (verdere) schade aan de hersenen te beperken. Op die manier krijgt het beschadigde weefsel de kans om zo ver mogelijk te herstellen. Dit gebeurt vaak door de lichaamstemperatuur te verlagen.
Ontwaken uit coma kan enkele uren tot dagen duren. Hoe langer het duurt, des te slechter zijn de vooruitzichten voor het herstel. Ongeveer één op de vijf patiënten ontwaakt niet meer uit coma na een ongeval.
Vooruitzichten na coma
Meestal kom je binnen een paar uur of binnen een paar dagen weer bij uit coma. Gebeurt dat niet, dat zijn de vooruitzichten niet zo goed. Er zijn mensen die weken of zelfs maanden in coma blijven. Heel soms komen ze dan nog bij, maar het gebeurt vaker dat deze mensen overlijden in coma.