Het antwoord op de vraag 'hoe lang kan een mens zonder slaap' staat op 24 uur. Toch is er ooit iemand geweest die maar liefst 11 dagen niet geslapen heeft. Dit record is geplaatst in december 1963 door Randy Gardner en sindsdien nog nooit verbroken.
Zonder slaap kunnen we niet leven: iemand sterft eerder aan slaapgebrek dan aan honger. Gemiddeld overlijdt iemand al na 10 dagen zonder slaap. Bij honger is dat pas na enkele weken. De meeste mensen die 's nachts te weinig slapen, zijn vaak overdag slaperig en functioneren slechter op het neuro-cognitieve vlak.
Zelf wakker blijven
Na 48 uur nog wakker blijven is bijna onmogelijk voor je lichaam. Je hebt dan last van microslaapjes, waarbij je enkele seconden slaapt (met je ogen open!) zonder dat je het doorhebt. Maar goed ook dat je lichaam het niet lang volhoudt, want gezond is het niet.
Na een paar dagen zonder slaap kunnen de hersenen allerlei gekke hallucinaties gaan vormen. Dit is een gevaarlijk effect van te lang wakker blijven. Onderzoek toont aan dat de eerste hallucinaties beginnen na 72 uur wakker blijven. Hallucinaties worden ervaren in verschillende vormen, hieronder volgen een paar.
Het wetenschappelijk gedocumenteerde record is 11 dagen 25 minuten. Dit record van iemand zonder slaap staat op naam van Randy Gardner. In 1964 verbleef Gardner, een middelbare scholier in San Diego, Californië, 264,4 uur (11 dagen 25 minuten) wakker.
Emeritus hoogleraar in psychofysiologie aan de Universiteit van Amsterdam Gerard Kerkhof vertelde aan de Volkskrant dat het daarom zeker nuttig om even te slapen, ook al is het maar een paar uur. Bij voorkeur tussen acht en tien uur in de avond.
Volgens de hoogleraar zijn de uren tussen acht en tien in de avond het beste moment. 'Wanneer je twee uur slaapt zit je op het juiste moment van het circadiane ritme. In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af.
De gevolgen van een nacht niet slapen op het lichamelijke niveau zijn erg afhankelijk van je bezigheden gedurende de nacht. Als je veel gestaan of gedanst hebt dan zul je vermoeidheid voelen in je benen en rug. Zitten kan spanningen veroorzaken in de rug, schouders en nek.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
Het maximum ligt vermoedelijk ergens tussen de 20 en 23 uur. Dan word je onvermijdelijk wakker omdat je dorst hebt of moet plassen. Dat zijn in elk geval de recordtijden die mensen zelf rapporteren na een aantal nachten doorhalen.
Kun je überhaupt bijslapen? Ja, maar een wijdverbreid misverstand is dat je de volgende nacht dan maar wat 'extra' moet slapen. Of dat je een en ander wel oplost met wat cafeïne of wat extra daglicht. Dit werkt slechts als een pleister op de wond.
Volgens onderzoek van het Nederlands Slaapinstituut is dit niet waar, je rust niet uit als je wakker in bed ligt. Het is bekend dat het lichaam hersteld tijdens de slaap en elke slaapfase van de slaapcyclus heeft een eigen functie.
Korte powernaps verlagen het stressniveau en verhogen de productiviteit. Een langer dutje van een uur herstelt je hersencapaciteit zodat je beter in staat bent om nieuwe informatie op te slaan. Slaap werkt beter en langer dan caffeïne, dus die kop koffie als alternatief kun je ook wegwuiven.
De meeste deskundigen raden een slaaptijd tussen 7 en 9 uur per nacht aan. Sommige mensen voelen zich na 7 uur al uitgeslapen, andere hebben wat meer nodig. Langer dan 9 uur slapen per nacht wordt door de wetenschap en slaapexperts beschouwd als te veel voor een volwassene.
Slecht slapen wordt in verband gebracht met aandoeningen als een burn-out, depressie, dementie en overige hersenschade, overgewicht en hartklachten. Toch behoorlijk ernstige gezondheidsproblemen, die amper onderdoen voor de gevolgen van roken. “De impact van slaaptekort kan dus enorm zijn.
Doe liever even iets dat u ontspant. Lees een goed boek of vul een kruiswoordraadsel in. En ga terug naar bed wanneer u weer slaperig bent. Grijp niet naar uw gsm of tablet, die houden u net langer wakker.
Als je slaap over de dag verdeelt, ben je minder uren achter elkaar wakker en kun je dus langer je aandacht op iets houden, bijvoorbeeld huiswerk. Ook slaap je minder uren, waardoor je meer uren overhoudt per dag. Je kunt dus meer uit een dag halen dan wanneer je gemiddeld 8 uur slaapt 's nachts.
Zorg voor voldoende slaap
Dat kan voor één nachtje misschien geen kwaad, maar op lange termijn worden meer honger, een grotere kans op verkeersongelukken, een slechter immuunsysteem, een slechte concentratie en hallucinerende effecten weggeschreven op te weinig slapen.
MENS: Mensen slapen meestal liggend, uit verschillende onderzoeken is naar voren gekomen dat, ongeveer 50% van de mensen bij voorkeur op hun zij slapen, iets meer op de rechter dan op de linker zij. Ongeveer 40% op de rug en zo'n 10% op hun buik. Mensen kunnen uiteraard ook zittend en sommigen zelfs staand slapen.
Acute slaapstoornissen verhogen het risico op hartziekten en hartfalen, een hoge bloeddruk, hersenbloedingen en diabetes. Voldoende slaap is dus echt belangrijk om je gezondheid op peil te houden.
Je lichaam slaat zijn herstelperiode over.
Wanneer je een volledige nacht overslaat, heeft je lichaam een broodnodige kans gemist om zich te ontspannen, zich op te laden en zich te herstellen. “Tijdens de nacht brengen allerlei herstelprocessen je weer in vorm voor de volgende dag”, aldus Raymann.
Hoeveel uur slaap een volwassenen nodig heeft: 7-9 uur
Een volwassenen heeft minimaal 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig. Naarmate je ouder wordt neemt de kwaliteit van je slaap af. Volwassenen brengen minder uren in diepe slaap door en worden 's nachts sneller wakker.