Een officieel maximum is niet bekend. Normaal word je na 8 tot 10 uur slapen vanzelf wakker. Maar na een nacht zonder slaap, zul je dat gemis (deels) de volgende nacht inhalen.
In 1964 testte Randy Gardner, een middelbare scholier, de limieten van zijn lichaam en geest door zo lang als hij kon wakker te blijven in het teken van een schoolexperiment. De eindstand staat dus op 264,4 uur, wat tot op heden het langst gedocumenteerde nachtje doorhalen in de wetenschap is.
Mensen die een hele nacht wakker blijven presteren nogal altijd beter dan personen die elke nacht minder dan zes uur slapen. Dit hebben wetenschappers van de universiteit van Pennsylvania ontdekt. De wetenschappers lieten proefpersonen twee weken lang vier, zes of acht uur per nacht slapen.
Algehele slapte is het gevolg. Ook het afweerapparaat werkt er minder goed door, zodat ziekteverwekkers harder kunnen toeslaan. Los daarvan krijgen slapeloze hersenen geen gelegenheid om zich te herstellen, waardoor ze met de dag slechter functioneren. Zo laat de oog-handcoördinatie het geleidelijk afweten.
MENS: Mensen slapen meestal liggend, uit verschillende onderzoeken is naar voren gekomen dat, ongeveer 50% van de mensen bij voorkeur op hun zij slapen, iets meer op de rechter dan op de linker zij. Ongeveer 40% op de rug en zo'n 10% op hun buik. Mensen kunnen uiteraard ook zittend en sommigen zelfs staand slapen.
Heel lang geleden, in de prehistorie bestonden er nog geen bedden. De mensen sliepen gewoon op de grond, onder dierenhuiden. De oude Egyptenaren sliepen niet met een hoofdkussen zoals wij, maar met een hoofdsteun. Ze sliepen daarbij op hun zij.
Gemiddeld duurt die ongeveer 25 minuten, maar de variatie is erg groot: in de eerste slaapcyclus, dus aan het begin van de nacht, beslaat de remfase maar vijf tot tien minuten. Bij elke volgende cyclus dromen we langer. Aan het eind van de nacht kan een droom wel drie kwartier duren.
Emeritus hoogleraar in psychofysiologie aan de Universiteit van Amsterdam Gerard Kerkhof vertelde aan de Volkskrant dat het daarom zeker nuttig om even te slapen, ook al is het maar een paar uur. Bij voorkeur tussen acht en tien uur in de avond.
Een middagdutje wordt niet voor niets een powernap genoemd. Twintig minuten is al genoeg om even bij te tanken en je minder slaperig te voelen. Na zo'n dutje kun je er weer fris tegenaan. Je bestrijdt hiermee niet alleen je vermoeidheid: je zorgt zo ook dat je je mentaal beter voelt.
Zelf wakker blijven
Na 48 uur nog wakker blijven is bijna onmogelijk voor je lichaam. Je hebt dan last van microslaapjes, waarbij je enkele seconden slaapt (met je ogen open!) zonder dat je het doorhebt. Maar goed ook dat je lichaam het niet lang volhoudt, want gezond is het niet.
Korte powernaps verlagen het stressniveau en verhogen de productiviteit. Een langer dutje van een uur herstelt je hersencapaciteit zodat je beter in staat bent om nieuwe informatie op te slaan. Slaap werkt beter en langer dan caffeïne, dus die kop koffie als alternatief kun je ook wegwuiven.
De gevolgen van een nacht niet slapen op het lichamelijke niveau zijn erg afhankelijk van je bezigheden gedurende de nacht. Als je veel gestaan of gedanst hebt dan zul je vermoeidheid voelen in je benen en rug. Zitten kan spanningen veroorzaken in de rug, schouders en nek.
Kun je überhaupt bijslapen? Ja, maar een wijdverbreid misverstand is dat je de volgende nacht dan maar wat 'extra' moet slapen. Of dat je een en ander wel oplost met wat cafeïne of wat extra daglicht. Dit werkt slechts als een pleister op de wond.
Goed nieuws: de kans dat je verdrinkt als je in slaap valt is nihil. Mocht je onder water zakken en water binnenkrijgen, ga je in een reflex hoesten. Je strekt automatisch je benen, en voor je het weet zit je weer rechtop.
Het maximum ligt vermoedelijk ergens tussen de 20 en 23 uur. Dan word je onvermijdelijk wakker omdat je dorst hebt of moet plassen. Dat zijn in elk geval de recordtijden die mensen zelf rapporteren na een aantal nachten doorhalen. En je ziet het bij het Kleine Levin Syndroom, ook wel Sleeping Beauty Syndrome genoemd.
Het wetenschappelijk gedocumenteerde record is 11 dagen 25 minuten. Dit record van iemand zonder slaap staat op naam van Randy Gardner. In 1964 verbleef Gardner, een middelbare scholier in San Diego, Californië, 264,4 uur (11 dagen 25 minuten) wakker.
Veel kinderen stoppen tussen de 2 en 3 jaar volledig met hun middagdutje, wat helemaal oké is als jouw kindje nog steeds genoeg slaapt 's nachts en energiek is. Toch is een dutje voor peuters nog steeds goed, omdat ze zo de indrukken van de dag kunnen verwerken en even kunnen bijtanken.
Heb je zin om na het eten even lekker weg te dutten? Dat is niet verstandig! Je lichaam neemt voedingstoffen namelijk beter op als je rechtovereind zit. Als je geneigd bent om na het eten te gaan liggen, kun je last krijgen van oprispend maagzuur.
Wat kan ik doen als ik vaak snel moe ben? Als je weinige energie hebt of snel moe bent, is het goed om eerst te kijken of je daar zelf een reden voor kunt vinden. Denk er bijvoorbeeld over na of je genoeg slaapt, gezond eet en genoeg beweegt. Ook stress kan veel invloed hebben.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
Je lichaam slaat zijn herstelperiode over.
Wanneer je een volledige nacht overslaat, heeft je lichaam een broodnodige kans gemist om zich te ontspannen, zich op te laden en zich te herstellen. “Tijdens de nacht brengen allerlei herstelprocessen je weer in vorm voor de volgende dag”, aldus Raymann.
In onze dromen zien we alleen gezichten die we al kennen
Dromen over iemand die je niet kent is onmogelijk. Ons brein vindt geen nieuwe gezichten uit. In onze dromen zien we echte gezichten van echte mensen - mensen die we gezien hebben in ons leven, maar die je misschien niet kent of herinnert.
Je kunt nooit lezen of klokkijken in je droom
De meesten van ons kunnen in een droom niet lezen. Hetzelfde geldt voor klokkijken: elke keer dat je op een klok kijkt in je droom, zul je een andere tijd zien, en de wijzers staan bijna altijd stil, zeggen luicide dromers.
Iedereen droomt, ook al kun je het 's ochtends niet altijd meer herinneren. Hierbij geldt: hoe meer je droomt, hoe meer je REM-slaap hebt gehad. En hoe meer hiervan, hoe beter je uitgerust aan de dag begint. In totaal heb je ongeveer twee uur REM-slaap per nacht: je bent dus zo'n 25 procent van je slaap aan het dromen.