Het kan wel dertig jaar duren voordat het gigantische personeelstekort zichzelf oplost. Dat zegt arbeidsmarktprofessor Irmgard Borghouts in Stand van Nederland: Generatie Next. Daarom is er volgens haar “een plan zo groot als de deltawerken” nodig om dit op te lossen. “We moeten aan verschillende knoppen draaien.”
Een van de grote oorzaken is vergrijzing, en dat die eraan zit te komen, weten demografen al jaren. Vergrijzing betekent dat er meer mensen met pensioen gaan dan er op de arbeidsmarkt bij komen. Sectoren met hoge vergrijzing zijn op dit moment onder meer de overheid, onderwijs en transport.
De horeca kampt met een groot personeelstekort. En dat is niet alleen een Nederlands probleem, ook werkgevers in andere (vakantie-)landen in Europa zijn driftig op zoek naar personeel. Eerst de situatie in Nederland: de arbeidsmarkt is krapper dan ooit en de horeca is de sector waar de meeste vacatures te vinden zijn.
Techniek, ICT, zorg en onderwijs
Uit analyse van Randstad blijkt dat bijna ieder vakgebied kansrijk is in 2022. Toch is ook duidelijk te zien dat met name in de techniek, ICT, zorg en het onderwijs structureel de meeste vacatures openstaan.
Hoe groot is het probleem? De zorg is op dit moment een van de sectoren met het grootste personeelstekort: er staan 61.000 vacatures open, bleek deze week uit nieuwe cijfers. In 2019, dus voor corona, gaven werkgevers in de zorg al aan dat 7 op de 10 vacatures moeilijk vervulbaar zijn.
Een tekort aan personeel betekent namelijk niet altijd dat sprake is van overmacht aan de zijde van de onderneming. Het aangaan van een wederkerige overeenkomst betekent in feite dat beide partijen over en weer verplichtingen jegens elkaar hebben.
In de bouw zijn te weinig arbeidskrachten om 100.000 woningen per jaar te kunnen bouwen. Op dit moment zijn er 7.700 mensen tekort. Naar verwachting loopt dit aantal de komende jaren op tot 20.000. En daar komt zeker tot 2030 geen verandering in.
Dat blijkt uit een peiling van vakbond FNV onder 664 werknemers waar vooral grondpersoneel en beveiligers aan mee hebben gedaan. De werkdruk zien zij als grootste knelpunt, gevolgd door het hoge ziekteverzuim, vertraagde vluchten en lange wachtrijen van passagiers.
De functies assistent supermarktmanager, IC-verpleegkundige en fietskoerier komen met stip binnen op de jaarlijkse lijst van kansrijke beroepen van Randstad. Dit heeft deels te maken met de heersende pandemie. Door de vele bezorgmaaltijden is er bijvoorbeeld dringend behoefte aan meer pizzabakkers.
Volgens het CBS is het personeelstekort sinds de jaren zestig en zeventig niet zo groot geweest. Vóór corona leek dit probleem niet zo groot. Maar nu is het ineens overal zichtbaar. "In de basis zien we dat er in alle sectoren tekorten zijn", zegt Bart Kock, directeur van uitzendbureau Start People.
In Nederland zijn de vier sectoren of branches die het meest te maken hebben met personeelstekort de ICT-branche, de onderwijssector, de bouwsector en technische beroepen. Er is een nijpend tekort aan vakmensen in ons land, mede doordat de meeste vakmensen vroeg of laat ZZP'er worden en dus voor zichzelf beginnen.
Tips om aan nieuw personeel te komen:
Gebruik je persoonlijke en zakelijke netwerk en ook dat van je (oud)medewerkers. Veil de werkzaamheden als opdracht aan zzp'ers. Organiseer samen met andere mkb-ondernemers het werven en uitwisselen van personeel. Zet je vacature uit bij het UWV en de Sociale dienst.
Het tekort bij ProRail is niet alleen te wijten aan het algehele tekort op de arbeidsmarkt, concluderen de onderzoekers. De spoorbeheerder heeft zelf ook steken laten vallen. Op de werkvloer wordt er flink gemopperd, onder meer omdat medewerkers het gevoel hebben dat hun klachten over problemen weinig uithalen.
'Als er recessie is, zijn er minder vacatures en meer werklozen. Groeit de economie, dan ontstaat er krapte op de arbeidsmarkt. ' Tweede oorzaak is de vergrijzing.
Uit de data van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) blijkt dat er landelijk een groot tekort is aan bouwpersoneel; er is veel vraag naar bouwarbeiders voor de afbouw, elektriciens, ingenieurs en productieleiders.
De reden dat er nu veel bouwprojecten stil liggen is dat er tijdens het bouwen van een gebouw of weg veel stikstof wordt uitgestoten in omliggende Natura2000 gebieden. De oorzaak van deze uitstoot is groot materieel, zoals graafmachines, vrachtwagens, kranen, bulldozers en shovels.
De bouwsector heeft het grootste potentieel om kosteneffectief bezig te zijn en de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Het kan de economische groei enorm stimuleren en heeft een directe impact op onze gezondheid en welzijn.
Wettelijke regels overmacht
Volgens de wet is er sprake van overmacht als een partij er helemaal niets aan kan doen dat hij zijn verplichting niet nakomt. Het is niet zijn schuld en het valt hem niet toe te rekenen. Nakoming van de overeenkomst kan dan in alle redelijkheid niet meer worden verlangd.
Het loutere feit van een diefstal is helaas niet gelijk te stellen met overmacht. Alleen als er u geen enkele fout of nalatigheid kan verweten worden, zal u vrijuit gaan.
Eén verzorgende die in de nacht verantwoordelijk is voor vijftig bewoners, twee verzorgenden overdag op dertig bewoners… regelmatig spreken zowel verzorgenden ig als cliënten en familieleden hun zorgen uit over de minimale bezetting in verpleeghuizen, en de stress en het verantwoordelijkheidsgevoel dat dit met zich ...
Hoge uitstroom
In het eerste kwartaal van 2019 verlieten 113.000 werknemers de sector Zorg & Welzijn, schreef de commissie. Van die 113.000 werknemers koos 40%, dus ruim 45.000, voor een baan buiten zorg en welzijn.
In 2020 werkten er 1,4 miljoen mensen in de zorg. Dat betekent 1 op de 7 werkenden. In 2040 zullen er volgens berekeningen van de Sociaal Economische Raad (SER) meer dan 2 miljoen mensen nodig zijn in de zorg. Dat is dan 1 op de 4 werkenden!