De operatie zelf duurt ongeveer twee uur. Om te zorgen dat de botten van het onderbeen en de voet stevig aan elkaar kunnen groeien, verwijdert de chirurg het beschadigde kraakbeen uit het gewricht.
U moet er rekening mee houden dat u na de operatie nog een tijd nodig heeft, voordat u de enkel weer redelijk goed kunt gebruiken. De enkel is stijf en u moet oefenen. Het duurt minimaal drie maanden voordat u uw enkel normaal en pijnvrij kunt gebruiken. Soms kan fysiotherapie nodig zijn.
Het herstel hangt erg af van het soort breuk. Simpele breuken die met gips worden behandeld, zijn meestal na circa zes weken weer vastgegroeid. Daarna moet al dan niet met fysiotherapie, geoefend worden in het lopen. Het kan 3-6 maanden duren voordat de enkel weer is zoals voor het ongeluk.
Het herstel van een kijkoperatie van de enkel duurt 6 tot 8 weken en verloopt in grote lijnen als volgt: U mag na de kijkoperatie in principe dezelfde dag naar huis. De orthopedisch chirurg heeft u uitgelegd hoelang u met krukken moet lopen en welke oefeningen u eventueel moet doen.
De klachten. In tegenstelling tot de meeste enkelbandletsels, kan een patiënt met een gebroken enkel meestal er niet meer op staan of lopen. Tevens is er vaak sprake van een forse bloeduitstorting en veel pijn bij het bewegen van de enkel. Daarnaast is er sprake van drukpijn op het gebroken bot.
Voor het slapen gaan verhoogt u het voeteneinde met bijvoorbeeld een kussen. Leg uw been op het dekbed en niet eronder. Dit omdat uw been dan te warm wordt. Laat, als u zit, uw been op een bankje rusten en wel zo dat uw been hoger ligt dan uw heup.
Draag nadat u uit het gips komt minimaal 2 weken stevige schoenen, dit zijn schoenen waarvan de zool zo stug mogelijk is. Loop in het begin niet teveel en gebruik eventueel nog één kruk aan uw gezonde zijde erbij. Neem kleine pasjes en loop niet te veel (maximaal 1 kilometer per dag).
Bij dit vastzetten wordt het scheenbeen, het sprongbeen en meestal een deel van het kuitbeen aan elkaar vastgezet. Dit vastzetten gebeurt met meerdere grote schroeven. Vervolgens moet het lichaam beide botdelen aan elkaar laten vastgroeien. Deze standaard procedure is bij ongeveer 90% van de patiënten mogelijk.
Na de operatie is intensieve fysiotherapie nodig voor het verbeteren van de soepelheid, kracht en coördinatie van de enkel. Dit duurt enkele maanden en kan pijnlijk zijn. 80-85% van de protheses werkt nog na 10 jaar. Soms is wel een kleine her-operatie nodig om de prothese goed te laten werken (zie onder).
Dit laatste geeft meestal diepe pijn bij belasten, bij slijtage komt er ook stijfheid van de enkel bij. Kraakbeen kan uit zichzelf nauwelijks herstellen, daardoor zal een behandeling nodig zijn.
Indien nodig krijgt u een verwijzing voor de fysiotherapeut voor ondersteuning bij het herstel. De meeste mensen kunnen na 8 tot 12 weken weer normaal lopen.
De zwelling kan lang aanhouden. Hierbij is 3 tot 6 maanden een gemiddelde periode. Het regelmatig aanspannen van de kuitspieren helpt om de voet niet te veel te laten zwellen en de kans op trombose (een stolsel in de bloedbaan) te verminderen.
Als u loopgips heeft en dit mag belasten, beperk uw mobiliteit dan tot in- en rond het huis. Loop dus geen lange afstanden met uw gips. U mag nooit op een spalk steunen of deze belasten. In de eerste week krijgt u een mitella om uw arm zoveel mogelijk rust te geven.
Het volledige herstel duurt bij de meeste mensen een half jaar tot een jaar. Voet hoog houden De eerste 2 weken is het van belang om uw voet regelmatig goed hoog te houden in verband met de zwelling en tegen de pijn. Indien u uw been te lang naar beneden houdt zal de pijn en zwelling toenemen en gaat de voet “kloppen”.
Waarom wordt een gips aangelegd? Er zijn verschillende redenen waarom een gips aangelegd wordt: na een operatie, om een lidmaat op rust te stellen (zoals bij een peesontsteking), voor de heling van een breuk (zowel na een operatie als bij een niet-operatieve behandeling) of bij een verstuiking.
Het inwerken van de verdoving duurt ongeveer 15 tot 20 minuten. U voelt dat uw voet 'doof' en 'zwaar' aanvoelt. Als u na de operatie wordt opgenomen, dan bezoekt een medewerker van de Acute Pijn Service u nog een paar keer. Hij informeert dan hoe het met u gaat.
Enkelprothese. Ook het enkelgewricht kan worden vervangen door een prothese. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een nieuwe knie of nieuwe heup is een enkelprothese minder succesvol. De levensduur van een nieuwe enkel is aanmerkelijk korter dan bijvoorbeeld een nieuwe knie.
Een enkelprothese is een vervanging van het enkelgewricht door een prothese. De enkel is het gewricht tussen het onderbeen en voet. De botten die dit enkelgewricht vormen zijn bedekt met een laagje kraakbeen. Wanneer het kraakbeen erg versleten is (artrose), zorgt dit voor wrijving.
Bij een enkel artrodese wordt het scheenbeen, sprongbeen en vaak ook een deel van het kuitbeen vast gezet. MBT schoenen zijn geschikt bij elke vorm van artrose. Door de zachte hak wordt de harde ondergrond opgevangen waardoor het de druk en belasting op de gewrichten opvangt en vermindert.
Het vastzetten van het enkelgewricht kan worden gedaan bij ernstige pijn en/of instabiliteit van de enkel, waarvoor pijnstilling en schoenaanpassingen niet (meer) helpen. Na deze operatie en de revalidatieperiode heeft 93% van de patiënten (veel) minder pijn.
Een chirurgisch behandeling van enkelartrose is een enkelartrodese. Dit betekent dat het enkelgewricht vastgezet wordt. De meest mensen kunnen met een enkelgewricht dat is vastgezet redelijk tot goed lopen en hebben nadien geen pijn meer.
Een gipsspalk mag u niet belasten, omdat de spalk kan breken. U mag dus niet lopen of staan zonder krukken. Krukken kunt u lenen bij de Thuiszorgwinkel. Krukken die u heeft meegekregen op de Spoedeisende Hulp, kunt u weer inleveren bij de Thuiszorgwinkel.
Neem stevige schoenen mee als het gips van uw (onder)been wordt verwijderd. U mag vaak meteen weer lopen. Na het verwijderen van het gips, kan een lichte zwelling ontstaan. Deze zwelling kan in de loop van de dag nog iets erger worden.
Als het gips verwijderd is, zult u merken dat uw gewrichten stijf zijn. Ook zijn uw kracht en coördinatie minder goed en kunt u bewegingen moeilijker uitvoeren. Dit is normaal en zal in de eerste 6 weken na de gipsbehandeling verbeteren. Verder kunt u in het begin last krijgen van zwelling.
Na 1 week kunt u de voet met de Walker langzaam gaan gebruiken op geleide van uw pijnklachten. Dat betekent, dat u de voet kunt gebruiken zolang u de pijn kunt verdragen, eventueel ondersteund met krukken. Het is belangrijk dat u in de eerste week de voet zoveel mogelijk omhoog houdt.