In de stormingsfase, die maximaal twee weken duurt, voelt het een beetje aan als een storm in de klas. In deze roerige fase wordt de pikorde in de groep bepaald. De leerlingen zijn in deze fase kritisch op elkaars gedrag en ontwikkelen een voorkeur voor een leider en een type leiderschap.
Net als mensen doorlopen ook groepen een ontwikkeling. Bruce Tuckman heeft deze groepsontwikkeling gevat in vier stadia: forming, storming, norming en performing. Een zeer inzichtelijk model om de ontwikkeling van de groep tastbaar te maken.
“In september liggen de 'gouden weken': 3 weken waarin je als leraar samen met je leerlingen de klassfeer boetseert.
Groepsontwikkeling volgens Tuckman
Dit model veronderstelt dat groepen achtereenvolgens vijf fasen doorlopen: forming, storming, norming, performing en 'adjourning'.
Forming – kennismaking en oriëntatie
In deze fase (1 tot 2 weken) kennen de leerlingen elkaar vaak nog niet. Als leerlingen elkaar al wel kennen, kan het zijn dat de verhoudingen in de groep anders liggen na een vakantie. Het is in deze fase belangrijk om elkaar te leren kennen en samen ervaringen op te doen.
Forming (Ieder voor zich) is de eerste fase. Hierin leert het team elkaar kennen. Er is nog geen hechting en het groepsgevoel ontbreekt. De individuen in de groep proberen conflicten te vermijden en zijn vaak routinematig bezig.
De eerste twee weken na de kerstvakantie worden ook wel de zilveren weken genoemd. Leerlingen en de leerkracht hebben afstand genomen van school en komen voor het eerst weer bij elkaar als groep.
De Zilveren Weken. Na elke vakantie doorloopt een groep bepaalde fasen in het proces van groepsvorming. De periode na de kerstvakantie is de Zilveren Weken. Met name de fase van storming kan in deze periode weer zorgen voor onrust in de groep.
De eerste twee tot zes weken van het schooljaar kun je de gouden weken noemen waarin je vooral op groepsvorming inzet naast de lessen die je geeft (eventueel uit de methodes). De kinderen leren elkaar en jou als leerkracht kennen, je doet veel energizers samen, laat de kinderen veel samenwerken en speelt spellen.
Tijdens de norming zijn de verhoudingen duidelijk en leren de kinderen elkaar steeds beter kennen. Ze gedragen volgens de regels die gezamenlijk zijn afgesproken. Bijleveld: “Als leerkracht is het belangrijk dat je daarbij ook het goede voorbeeld geeft.
Belangrijk voor het opbouwen van een nieuwe groepsdynamiek is een positieve relatie tussen jou en je leerlingen. Zorg dat je op de hoogte bent van de thuissituatie. Welke impact heeft de coronacrisis gehad op leerlingen en hun omgeving? Geef ook complimenten, liefst klassikaal om de eenheid te bevorderen.
Fase 5: Adjourning (Afscheidsfase) – Het team wordt opgeheven. Varianten: het team valt uiteen, teamleden vertrekken en/of er komen nieuwe leden bij; het leiderschap wisselt in het team, de teamopdracht verandert waardoor er andere kwaliteiten en competenties worden gevraagd.
In de normfase begint het team meer als een geheel te functioneren. Men zal kritiek niet meer ervaren als een persoonlijke aanval, maar als een constructieve, taakgerichte discussie. De groep ontwikkelt in deze fase gezamenlijk geaccepteerde omgangsvormen zoals: waarden, normen en methodes.
In iedere groep proberen mensen hun positie te bepalen. Dat is voor leerlingen in een klas niet anders. Als leraar kun je een belangrijke rol spelen door dit groepsproces actief te leiden. Op die manier ontstaat een veilige sfeer in de klas waarin kinderen zich prettig voelen en het beste uit zichzelf kunnen halen.
Medewerkers in het primair onderwijs krijgen 428 vakantieuren per jaar bij een fulltime dienstverband van 40 uur. Dit komt neer op 53,5 dagen van 8 uur. Werkt u 50 procent, dan heeft u dus 214 vakantieuren per jaar of 26,75 dagen van 8 uur.
processen die ontstaan als mensen met elkaar omgaan in een groep, zoals het ontstaan van vriendschappen, conflicten, groepen binnen de groep, enz.
Binnen het onderwijs wordt gebruik gemaakt van groepsdynamica om teamprocessen te beïnvloeden en daarmee een effectief team te worden, maar ook binnen de klas om vorming van een goede groepssfeer te bevorderen. Er zijn verschillende modellen waarmee je groepsprocessen of groepsvorming kunt beschrijven.
In de literatuur is er veel overeenstemming te vinden over welke fasen een groep doorloopt. De bekendste fasen zijn die van het basismodel van Tuckman. Hij onderscheidt vijf fasen: forming, storming, norming, performing en adjourning.
Het model van Tuckman veronderstelt dat groepen achtereenvolgens vijf fasen doorlopen: forming (vormgeving), storming (conflictfase), norming (groepsnormen ontwikkelen), performing (presteren) en adjourning (afscheid nemen).